Morgunblaðið - 28.12.2004, Side 10

Jólabókum
skilað og skipt
ÞÓ nokkrar annir voru í bókabúðum
í gær en helst var fólk að skila og
skipta bókum. Í flestum tilvikum var
það vegna þess að í jólapökkunum
leyndust tvö eða fleiri eintök af
sömu bókinni en einnig var nokkuð
um að fólk vildi skipta í aðra titla.
Hjá Máli og menningu á Laugavegi
fengust þær upplýsingar að venju-
lega komi þeir titlar inn sem hvað
mest selst af fyrir jólin. Þar á meðal
voru Kleifarvatn eftir Arnald Indr-
iðason og Sakleysingjarnir eftir Ólaf
Jóhann Ólafsson.
Hjá Iðu í Lækjargötu var tekið við
mörgum eintökum af Arabíukonum
eftir Jóhönnu Kristjónsdóttur enda
var hún ein þeirra bóka sem seldust
upp fyrir jólin.
Í Eymundsson í Kringlunni var
nokkur straumur fólks yfir daginn.
Kleifarvatn þótti koma fremur lítið
inn miðað við þá miklu sölu sem var
á bókinni fyrir jól.
Starfsfólk bókabúðanna bendir þó
á að endanlegar sölutölur liggi ekki
fyrir nærri strax enda skiptir fólk
bókum venjulega fram í janúar.
Morgunblaðið/Kristinn
10 ÞRIÐJUDAGUR 28. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hvað kosta
flugeldarnir?

Verðkönnun á flugeldum
og ýmis áhugaverður
fróðleikur um flugelda.
á morgun
EFTIR nokkur ár verður kannski hægt að
kaupa jarðgas í formi lítilla ísbolta á stærð við
golfkúlur í frystikistum stórmarkaðanna. Hug-
myndina að þessari tækni á Jón Steinar Guð-
mundsson, prófessor í olíuverkfræði við tækni-
og vísindaháskólann í Þrándheimi. Hafa Jón
Steinar og norska stórfyrirtækið Aker Kværner
stofnað fyrirtæki um tæknina og skrifuðu nú í
haust undir samstarfssamning við japanska iðn-
fyrirtækið Mitsui og er stefnt að sölu á tækninni
til stórra orku- eða olíufyrirtækja.
Í frétt norska dagblaðsins Aftenposten segir
að Jón og norska fyrirtækið Aker Kværner hafi
þróað tæknina í sameiningu.
Haft er eftir forstjóra gassviðs hjá Aker
Kværner að ekki svari kostnaði með núverandi
tækni að nýta um 40 til 60% af jarðgasauðlind-
um á jörðinni en stór hluti af þessu jarðgasi sé á
litlum og millistórum jarðgassvæðum þar sem
hin nýja tækni sé mun hagkvæmari en hin hefð-
bundna.
Getur geymt geysimikið af gasi
Jón Steinar sagði í samtali við Morgunblaðið
að tæknin byggðist á því að taka vatn og jarðgas
og blanda því saman við 60 loftþyngdir við fimm
til tíu gráður. „Við þessar aðstæður myndast
snjór eða ís en inni á milli ísmólikúlanna er jarð-
gas. Jarðgasið er það lítið mólikúl að það fer inn í
ísstrúktúrinn. Þetta efni köllum við
hýdrat. Það kemst alveg geysilega
mikið af gasi fyrir í svona ísstrúkt-
úr, það komast um það bil 180 rúm-
metrar fyrir í einum rúmmetra af
hýdrati. Það er það sem gerir þetta
svona sniðugt,“ segir Jón Steinar.
Hann segir að þegar búið sé að
mynda snjóinn þurfi að hreinsa frá
vatnið sem ekki er notað og svo sé
efnið fryst í mínus 15–20 gráður. Þá
séu þetta ísmolar sem geti verið
bæði litlir og stórir, en 1–2 senti-
metra ísmoli sé hentug stærð fyrir
flutning og geymslu. Svo þegar
menn vilja ná gasinu út sé hægt að
bræða ísinn eða blanda honum við
heitt vatn. Þá bráðnar ísinn og gasið streymir út
og menn geta síðan leitt það þangað sem þeir
vilja. Framkvæmdin á þessu ráð-
ist hins vegar nokkuð á því
hvernig menn ætli að nota gasið.
Fékk hugmyndina á göngu
með sonum sínum
Hugmyndina að því að flytja
gasið í snjó fékk Jón þegar hann
var einu sinni sem oftar á gangi
með sonum sínum tveim í norsk-
um skógi. Hann velti því fyrir sér
með þeim hvernig mætti flytja
allt það gas sem er í sjónum und-
an Mið-Noregi. „Ég var að segja
þeim að mér fyndist vandamálið
vera það hvernig við gætum flutt
þetta gas ef það væru engin ráð.
Hvað gæti maður gert? Þeir stungu upp á því að
setja gasið bara á kókflöskur. Við ræddum þetta
aðeins meira og þá mundi ég eftir erindi um efni
sem heita hýdröt sem myndu geta geymt miklu
meira gas en væri hægt að geyma í kókflösku.
Þannig að þetta varð til í samræðum við strák-
ana mína,“ segir Jón Steinar.
Hann segir að Japanir hafi komist á snoðir
um rannsóknir hans og Aker; þeir þurfi að flytja
inn svo mikið af gasi að þetta sé sérlega áhuga-
vert fyrir þá. „Þeir flytja það í fljótandi formi og
það er rosalega dýrt. Mín aðferð býður upp á,
eftir tölum Aker Kværner, að þetta sé 25%
ódýrara. Það er það mikið að þetta er áhugavert
því þetta er svo risastór iðnaður.“
Jón segist hafa fengið einkaleyfi á hugmynd-
inni en síðan hafi Aker gert ýmsar rannsóknir.
„Við erum búnir að stofna fyrirtæki saman sem
heitir Natural gas hydrate sem á öll tæknirétt-
indi. Það er þá fyrirtækin sem við eigum í dag til
helminga.“
Jón segir að gengið hafi verið frá formlegum
samstarfssamningi við japanska fyrirtækið
Mitsui í október. Aker og Mitsui sé verkfræði-
fyrirtæki en hugmyndin sé síðan sú að selja
þessa tækni til stórra orku- eða olíufyrirtækja
eins og t.d. Tokíó Gas, Osaka Gas, Shell eða BP,
sem vilji nota tæknina til að flytja orku. Þetta
geti hins vegar tekið umtalsverðan tíma. „En við
erum komnir með fyrsta fundinn sem verður í
Huston í Texas í mars við eitt slíkt fyrirtæki.“
Íslenskur prófessor í Noregi vinnur að því að þróa nýja tækni sem auðveldar flutning á gasi
Hægt að flytja
gas með ísmolum
Jón Steinar
Guðmundsson
EFTIRLITSSTOFNUN EFTA
(ESA) hefur hafið formlega rann-
sókn vegna sölu ríkisins á Sem-
entsverksmiðjunni á Akranesi í
fyrrasumar en stofnunin telur vafa
leika á að söluverð verksmiðjunnar
hafi verið í samræmi við markaðs-
verð hennar. Haft var eftir for-
manni framkvæmdanefndar um
einkavæðingu þegar verksmiðjan
hafði verið seld að verðið hefði ekki
skipt meginmáli heldur hefði mest
áhersla verið lögð á að tryggja
áframhaldandi rekstur hennar.
Seld fyrir 68 milljónir
Íslenska ríkið seldi Sements-
verksmiðjuna fyrir 68 milljónir
króna í byrjun júlí í fyrra en kaup-
andinn var Íslenskt sement ehf. en
það félag var í eigu Framtaks fjár-
festingarbanka, BM Vallár, Björg-
unar og norsku sementsverksmiðj-
unnar Norcem AS. Fimm hópar
fjárfesta buðu í verksmiðjuna þeg-
ar 100% hlutur ríkisins að nafnvirði
450 milljónir króna var auglýstur
til sölu. Við söluna til Íslensks sem-
ents yfirtók ríkissjóður lífeyris-
skuldbindingar upp á rúmar 400
milljónir, skuldbindingar sem
hvíldu á herðum ríkisins áður en
verksmiðjan var gerð að hlutafélagi
árið 1994 en auk þess yfirtók rík-
issjóður eignir Sementsverksmiðj-
unnar sem ekki tengdust rekstri
hennar, s.s. skrifstofuhúsnæði og
eignarhluti í öðrum félögum.
ESA segir að skoða verði söluna
í ljósi þess að Aaalborg Portland
hafi hafið innflutning á sementi til
Íslands og mikið tap hafi verið á
rekstri Sementsverksmiðjunnar.
ESA telur vafa leika á að söluverð
verksmiðjunnar hafi endurspeglað
markaðsvirði hennar, söluverðið
hafi verið byggt á áætluðu upp-
lausnarverði verksmiðjunnar þrátt
fyrir að skilyrði hafi verið fyrir
hendi að verksmiðjan hefði getað
starfað áfram. Komi á daginn að
aðgerðir ríkisins í tengslum við
sölu verksmiðjunnar jafngildi rík-
isstyrk þurfi ESA að meta hvort
með þeim hafi verið brotið gegn
reglum um Evrópska efnahags-
svæðið.
ESA rannsakar sölu á
Sementsverksmiðjunni
SAMKVÆMT bráðabirgðatöl-
um Hagstofu Íslands um mann-
fjölda hér á landi 1. desember
sl. eru 38 Íslendingar 100 ára
og eldri; 28 konur og 10 karlar.
Tvær konur eru elstar, 107 ára
gamlar. Elsti karlmaðurinn er
104 ára gamall. Fjölgað hefur í
þessum aldurshóp því að fyrir
ári voru 29 Íslendingar 100 ára
og eldri.
Samkvæmt tölunum eiga 20
Íslendingar 100 ára afmæli á
næsta ári, þar af 13 konur.
38 eldri en
100 ára