Morgunblaðið - 28.12.2004, Blaðsíða 30

30 ÞRIÐJUDAGUR 28. DESEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
FORSVARSMENN ríkisstjórn-
arinnar hafa staðhæft að kaup-
máttur ráðstöfunartekna hafi hækk-
að um 40% frá árinu 1995 og hann
komi til með að hækka um 55% frá
sama tíma til ársins 2007 þegar boð-
uð lækkun tekjuskatta hefur að fullu
tekið gildi. Hér er sannanlega um
mikið meiri kaupmáttarauka eftir
skatta að ræða en hjá stórum hópi
ellilífeyrisþega enda vega barnabæt-
urnar trúlega þungt í þessum með-
altölum ráðamanna. Mjög stór hóp-
ur yngri og eldri einstaklinga býr við
bág kjör og í leiguhúsnæði eða
skuldar mikið í eigin húsnæði. Kjör
þessa hóps batna langt frá því í lík-
ingu við kjör þeirra sem eru betur
settir fyrir.
Meira en tíu þúsund ellilífeyr-
isþegar eða um 1/3 þeirra eru með
um og undir 110 þús. krónur á mán-
uði í heildartekjur. Þannig mun
kaupmáttur þess sem hefur grunn-
lífeyri og fulla tekjutryggingu en
engan tekjutryggingarauka auk líf-
eyrissjóðsgreiðslna upp á 46.860 kr.
eða samtals 110.500 kr. á mánuði
hækka um 9,4% frá þessum lágu
tekjum 1995 til 2007 en ekki 55%
eins og ríkisstjórnin staðhæfir að
gerist að meðaltali. Þetta er miðað
við að önnur gjöld hækki ekki sér-
staklega. Ef miðað er við upphafsár
staðgreiðslu skatta 1988 mun kaup-
máttur ráðstöfunartekna þessa
sama aðila lækka um 3,4% til ársins
2007 þrátt fyrir boðaðar skattalækk-
anir. Þarna er aldeilis munur á.
Ef skoðaður er kaupmáttarauki
einstaklinga eftir skatta og miðað
við að laun hækki eins og launa-
vísitalan er það fyrst við tekjur upp
á um og yfir 1.225.000 kr. á mánuði
sem svo mikil aukning kaupmáttar
ráðstöfunartekna næst sem rík-
isstjórnin boðar. Þeir tekjulægri ná
þessu alls ekki.
Það finnast þó hópar sem ná þess-
ari hækkun og vel það. Tekjur ráð-
herra eins og Kjaradómur úrskurð-
ar eru frá 1. janúar nk. rúmlega
809.000 kr á mánuði og þingfar-
arkaup alþingismanna yfir 450.000
kr. á mánuði. Hér eru ekki taldar
með greiðslur fyrir formennsku í
nefnd, þingflokki eða stjórn-
málaflokki utan ríkisstjórnar né
greiðslur vegna síma, ferða- og hús-
næðis- og starfskostnaðar, hvað þá
eftirlaunaréttur.
Fyrir ráðherra hefur kaupmáttur
ráðstöfunartekna hækkað þegar um
82% frá 1995 og mun hækka um 97%
frá 1995–2007 þegar boðuð lækkun
tekjuskatta hefur að fullu tekið gildi.
Hjá þingmönnum er hækkunin held-
ur minni eða rúm 72% fyrir sama
tímabil. Þetta er margföld hækkun
umfram hækkunina hjá ellilífeyr-
isþeganum hér að ofan. Meðaltölin í
fjölmiðlum duga þeim skammt. Á
þetta fólk það ekki skilið að kjörum
þess sé veitt athygli með úrbætur að
markmiði?
Að sjálfsögðu er ekki kvartað yfir
því að þingmenn og ráðherrar búi
við góð kjör heldur hitt að þessir
ráðamenn sýni ekki kjörum svo
stórs hóps samborgara sinna áhuga
heldur reyni að snúa út úr fyrir þeim
sem upplýsa um þetta.
Ólafur Ólafsson, Benedikt
Davíðsson og Einar Árnason
fjalla um þróun kaupmáttar
ráðstöfunartekna
’Á þetta fólk það ekkiskilið að kjörum þess sé
veitt athygli með úrbæt-
ur að markmiði? ‘
Ólafur er formaður FEB,
Benedikt er formaður LEB,
Einar er hagfræðingur.
Einar Árnason Ólafur ÓlafssonBenedikt Davíðsson
ÚTI Á landsbyggðinni hefur
löngum verið talinn ágætur mæli-
kvarði á dug kjörinna fulltrúa á
Alþingi, hve mikla fjármuni þeim
tekst að útvega til vegafram-
kvæmda í kjördæmi sínu. Verði
þeim vel til fanga er talað um
„nýta þingmenn“, sem ekki er
slæmur vitnisburður
fyrir þá sem sækjast
sífellt eftir vindi og
vinsældum alþjóðar.
Því er eðlilegt að
spyrnt sé við fæti
þegar fram koma
sjónarmið um að rétt
sé að færa ákvörð-
unarvald um úthlutun
vegafjár frá þing-
mönnum alfarið yfir
til Vegagerðarinnar,
eins og sveitarstjórn-
armenn á Suðurlandi
leggja til í nýlegri
ályktun.
Sjálfsagður fórn-
arkostnaður
Í athyglisverðu við-
tali við Sunnlenska
fréttablaðið nú ný-
lega andæfir Guðni
Ágústsson ráðherra
þessum sjónarmiðum,
en tekur þó hins veg-
ar fram að yfirleitt
hafi sjónarmið þing-
manna og Vegagerð-
ar farið saman um
hvar fjár og framkvæmda sé helst
þörf. Þá hafi þeim sem á þingi
sitja fyrir Sunnlendinga gengið
ágætlega að koma málum í gegn.
Nefnir ráðherra í því sambandi
meðal annars vegi í miðkjarna
sveitahreppanna. Það séu vega-
bætur sem skipti íbúanna miklu.
Sjónarmið Guðna Ágústssonar í
þessu viðtali eru virðingarverð og
– að ætla má – í góðu samræmi
við almennan vilja þjóðarinnar.
Það er að peningum sem fari til
vegabóta úti á landi sé vel varið,
þó vissulega geti arðsemin verið
meiri væri þessum fjármunum
varið til framkvæmda á helstu
þéttbýlissvæðum þjóðarinnar. Líta
verði hins vegar svo á að þetta sé
sjálfsagður fórnarkostnaður við að
halda landinu í byggð eins og allir
stjórnmálaflokkar virðast sammála
um.
Flókinn veruleiki
Breyttir tímar og flóknari veru-
leiki kallar á nýjar lausnir, meðal
annars af hálfu stjórn-
málamanna sem þurfa
að gera sér grein fyrir
gjörbreyttum kring-
umstæðum svo þeir
geti sem best sinnt
störfum sínum. Þýð-
ingarmikið er til
dæmis að kjörnir
fulltrúar á Alþingi
geri sér grein fyrir að
samgöngubætur í dag
eru ekki bara vegir
með slitlagi, brýr eða
jarðgöng í gegnum
fjöll. Tilveran er
flóknari en þetta.
Góðar samgöngur í
þjóðfélagi nútímans
eru, ekkert síður en
góðir vegir, að lands-
menn allir hafi, til-
tölulega óháð búsetu,
aðgang að öflugu
gagnaflutningsneti
símkerfisins. Að hafa
til dæmis há-
hraðatengingu við
Netið hefur í dag af-
gerandi áhrif á hvar
fólk velur sér búsetu
eða hvort hægt er að koma at-
vinnustarfsemi á laggirnar í ein-
staka byggðarlögum úti á landi.
Það ætti því að vera sjálfsagt mál
að þingmenn hafi hönd í bagga
með úthlutun fjár til að efla þjóð-
vegi gagnaflutninganna, sé litið til
þess að Guðni Ágústsson vill að
þingmenn ráðstafi vegafénu svo-
nefnda.
Raunar er ástandið þannig í dag
víða í sveitum, svo sem í upp-
sveitum Árnessýslu, að fólki er
fyrirmunað að nota tölvur við dag-
leg störf sakir hægvirks sambands
– og getur þar af leiðandi stundað
fjarnám, sinnt bankaviðskiptum
sínum gegnum tölvuna og svo
framvegis.
Undanskiljið grunnnetið
Mikilvægt er að hér sé stað-
reyndum öllum haldið til haga, nú
þegar ríkisstjórnin, sú sem Guðni
Ágústsson situr í, undirbýr sölu
Símans bæði með haus og hala,
það er með grunnnetinu svo-
nefnda. Ljóst má vera að þegar
Síminn verður alfarið kominn í
einkaeigu verða enn ríkari arð-
semiskröfur gerðar til fyrirtæk-
isins og í ljósi sögunnar má ætla
að þeim markmiðum verði ekki
síst náð fram með skertri þjón-
ustu við landsbyggðina.
Það ætti því að vera sjálfsagt
mál þegar Síminn verður seldur,
væntanlega á næsta ári, að und-
anskilja grunnnetið; þjóðvegi nú-
tímans. Þá ber, eins og aðra vegi,
að reka á samfélagslegum for-
sendum og ekki á að vera neitt til-
tökumál að veita til þess opinbert
fé. Það er ef þingmenn hafa ein-
hvern metnað til að raungera há-
leita byggðastefnu sína og mark-
mið hennar.
Þingmenn og
þjóðvegir
Sigurður Bogi Sævarsson
fjallar um byggðaþróun
Sigurður Bogi
Sævarsson
’Að hafa tildæmis há-
hraðatengingu
við Netið hefur í
dag afgerandi
áhrif á hvar fólk
velur sér
búsetu…‘
Höfundur er blaðamaður.
20. JÚNÍ ritar séra Örn Bárður
Jónsson m.a.: „Er Gamla testa-
mentið veðbókarvottorð handa Gyð-
ingum? Er hægt að vísa til slíkra
handanverandi raka úr öðrum
heimi?“ Merkileg
spurning! ÖB segist
hafna því alfarið.
Hann spyr: Hvað
eiga Gyðingar við með
„ítrekuðum fullyrð-
ingum sínum að þeir
eigi landið sem þeir
gera tilkall til?“
Svar: Orð spámanna
Guðs í Gamla testa-
mentinu! Þar er þau
rök að finna.
Rökin þau eru „ekki
pappírsins virði“ að
mati ÖB. Þar afgreiðir
hann nánast alla ritningu Gyðinga
frá Móse til síðasta spámannsinns.
Þar eru einnig fyrirheiti um Messí-
as. Fara þau ekki sömu leið í glat-
kistu klerks?
Fyrirheiti varðandi Ísrael eru
mörg: Mósebókunum lýkur er Móse
stendur á Nebófjalli. Þaðan sýndi
Drottinn honum gjörvallt landið allt
til vesturhafsins, Suðurlandið, Jórd-
ansléttlendið, dalinn hjá Jeríkó, allt
til Sóar. Drottinn sagði við hann:
„Þetta er landið sem ég sór Abra-
ham, Ísak og Jakob, er ég sagði:
Niðjum þínum vil ég gefa það!“
Þar er veðbókarvottorðið komið
sem Guð gaf Ísraelslýð fyrir land-
inu góða. ÖB kallar það „hand-
anverandi rök úr öðrum heimi!“
Hvor rökin eru haldbetri, rök
ritninganna eða mannasetningar
sem hafa verið kallaðar staðgeng-
ilsguðfræði, það, að kirkjan sé „hinn
nýi Ísrael“.
Staðgengilsguðfræðin: Þar eð
Ísraelsþjóðin hafnaði Jesú sem
Messíasi var henni hafnað og hún
hefur glatað hinni mikilvægu stöðu
sinni í áætlun Guðs. Kirkjan hefur
með rétti gerst erfingi að þeim
blessunum sem Ísrael hafði verið
lofað.
Guðfræðina þá má rekja aftur á
þriðju öld og kallast myndlíking.
Menn varðar minna um eiginlega
merkingu orðanna, meira um
leynda merkingu þeirra.
Túlkun þessi er talin vafasöm í
dag en var notuð framyfir miðaldir.
Á 16. öld fór Marteinn Lúther og
aðrir mótmælendur að efast um
gildi hennar. Rök þeirra: Reglan
ætti að vera bókstafleg
túlkun nema í sér-
stökum tilfellum.
Sumir halda sig við
hugsunarhátt miðalda.
Markmiðið er enda
göfugt, það er að
vefengja rétt Gyðinga
til landsins sem þeir
búa í. Er orð ritning-
anna markleysa sem
ekki á að taka bók-
staflega? Annað segir
meistari Lúther.
Palestínumenn með
Jasser Arafat í broddi
fylkingar viðurkenndu Ísraelsríki
fyrir mörgum árum og ekki er leng-
ur deilt um þá staðreynd. Skrýtið
að íslenskur prestur vefengi þann
gjörning svo löngu síðar, að ekki sé
minnst á samþykktir Sameinuðu
þjóðanna fyrir enn fleiri árum. Eru
það ekki alþjóðalög?
Wayne Hilsten: „Sú staðreynd
sem veikir mjög málstað staðgeng-
ilsguðfræðinga eru tiltölulega ný-
liðnir atburðir, endurkoma hinna
dreifðu Gyðinga til landsins helga
og stofnun Ísraelsríkis. Ef Guð hef-
ur hafnað Gyðingum og hefur engan
áhuga lengur á tilvist Ísraels sem
þjóðar, hvernig tókst þeim þá að
rísa úr ösku helfararinnar og setja á
stofn fullvalda ríki á sama land-
svæði og þeir glötuðu fyrir 2000 ár-
um? Það sem við höfum orðið vitni
að, er guðleg forsjón og uppfylling
spádóma Biblíunnar. Dæmi um spá-
dóma sem ræst hafa bókstaflega.“
Jeremía 16:14–15: „Sjá, fyrir því
munu þeir dagar koma, segir Drott-
inn, að ekki mun framar sagt verða:
Svo sannarlega sem Drottinn lifir,
sá er leiddi Ísrael út af Egypta-
landi, heldur: Svo sannarlega sem
Drottinn lifir, sá er leiddi Ísr-
aelsmenn út úr landinu norðurfrá
og úr öllum þeim löndum sem hann
hafði rekið þá. Og ég mun flytja þá
aftur til landsins, sem ég gaf feðr-
um þeirra.“
ÖB talar um starfsemi miðils
„sem gerst hefur skemmtikraftur í
sjónvarpi og þeirri tegund af banda-
rískum kristindómi sem þekktur er
fyrir að róa á sömu mið neyslu-
hyggju og skemmtanahalds og hef-
ur álíka afstöðu til kennivalds hand-
anverunnar.“
Margar spurningar vakna: Hvað
er handanvera eða kennivald þeirr-
ar sömu veru. Hvað er hand-
anheimur? Eru það kristin hugtök?
– Kannast Biblían við það orðfæri?
Á miðilsfundinn atarna var kall-
aður „forstöðumaður trúfélags sem
á sér rætur í hreyfingu hvítasunnu-
manna hér heima og í Bandaríkj-
unum. Því miður beita menn oft
slíkum órökum. Ráðamenn Ísr-
aelsríkis tala með þessum hætti,
forseti Bandaríkjanna og fólk sem
tekur mark á miðlum gerir það.“
Eru menn ekki komnir út í æv-
intýri og langt frá efninu? ÖB talar
um miðilsfund og kristin trúfélög
sem boða Jesú Krist og hann kross-
festan í sama orðinu. Merkileg sam-
líking!
Saga Gyðinga er saga trúar og
vantrúar, sigra og ósigra. Svo er um
flestar þjóðir og Gyðingar hafa þar
enga sérstöðu. En Guð er réttlátur
og einnig Guð miskunnar.
Páll postuli svarar þeim sem
spurðu svipaðra spurninga um út-
valningu Ísraels, Róm. 9:14–16:
„Hvað eigum vér að segja? Er Guð
þá óréttvís? Fjarri fer því, því hann
segir við Móse: Ég mun miskunna
þeim sem ég vil miskunna og líkna
þeim sem ég vil líkna.“
Hjálpræðið kemur frá Gyðingum
segir Jesús; Jóh. 4:22. Er hægt að
kasta þeim sömu Gyðingum út eins
og hverju öðru gömlu fati og um
leið trúfélögum sem Örn Bárður er
ekki sáttur við?
Við inngöngu Ísraelsmanna í her
landsins sverja þeir eið á klettinum
Masada þar sem forfeður þeirra
voru í herkví Rómverja forðum. Þar
komst enginn lífs af. Eiðurinn hljóð-
ar svo: „Aldrei aftur Masada.“ Segir
það ekki allt sem segja þarf?
Veðbókarvottorð
að handan?
Guðjón Jónasson svarar
séra Erni Bárði Jónssyni
’Kirkjan hefur meðrétti gerst erfingi að
þeim blessunum sem
Ísrael hafði verið lofað.‘
Guðjón Jónasson
Höfundur er fyrrverandi hárskeri.
Ráðamenn og 10.000 eldri borgarar
Fréttasíminn
904 1100