Morgunblaðið - 23.01.2005, Blaðsíða 36

36 SUNNUDAGUR 23. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
ÞAÐ hefur ekki farið fram hjá
veiðimönnum sem þekkja til Þing-
vallavatns þegar birtar hafa verið
myndir af urriðaveiði við vatnið á
s.l. árum og hugur manna reikað
til fyrri tíma þegar gnægð urriða
var í Þingvallavatni og við Efra-
Sog.
Uppistaða nefndra fiska er úr
seiðasleppingu frá 1993, sem
margir höfðu vantrú á að gæti
heppnast til að efla hrygning-
arstofn Þingvallaurriðans, en
reynslan hefur sýnt annað, enda
var farið þar að öllu með mikilli
aðgát og hógværð t.d. varðandi
seiðamagn og verkið unnið undir
eftirliti Veiðimálastofnunar.
Á þeim tíma og árin þar á und-
an var svo komið að vart sást
sæmilegur urriði orðið í vatninu og
því má segja að um neyðartilraun
hafi verið að ræða til að efla stofn-
inn.
Ofangreind seiði úr
Öxará voru 1 ½ árs
þegar þeim var sleppt
og döfnuðu mjög vel
og eru uppistaða þess
stofns sem nú er að
hrygna og veiðast á
svæðinu.
Síðari seiðaslepp-
ingar munu vænt-
anlega skila sér á
komandi árum og
styrkja stofninn enn
og frekar.
Verulegu magni
kviðpokaseiða úr
Þingvallaurriða var sleppt í vatnið
árið 1976, en skiluðu ekki sama ár-
angri og seiðasleppingar 1993.
Því er umhugsunarvert hvort
ekki þurfi að huga að því að ala
seiðin lengur en gert hefur verið
s.l. ár og þá jafnvel í minna magni
vegna kostnaðar og fleiri þátta.
Hugsanlega geta yfirborðs-
sveiflur sem þá voru
á vatninu hafa haft
áhrif þar á.
Að sjálfsögðu þarf
að fara að svona verk-
efni með mikilli aðgát
og flana ekki að neinu
í þeim efnum og sjálf-
sagt að skoða eins og
nú hefur verið gert
hvort ekki sé nóg
komið í bili varðandi
seiðasleppingar úr
Öxará og nota næstu
árin til að fylgjast ná-
ið með svæðinu og
uppvexti á stofninum.
Aftur á móti er nauðsynlegt að
reyna að efla aðra staðbundna
stofna sem voru og eru vonandi
enn til staðar í vatninu svo styrkja
megi urriðastofninn sem víðast við
vatnið.
Til þess að svo megi verða þarf
að vernda þekkt hrygningarsvæði
og staðbundna stofna bæði til
sjálfbærra hrygninga og með
seiðasleppingu úr viðkomandi
stofni.
Með því ætti að vera hægt að
efla þessa stofna sem víðast við
vatnið sem ekki er deilt um lengur
að eru í vatninu þótt urriðinn geti
farið víða um vatnið þegar sá gáll-
inn er á honum, en ætíð leitar
hann þó fyrr en síðar til sinna
fyrri heimkynna, það hafa ýmsar
rannsóknir og fleira staðfest.
Þessar rannsóknir og aðrir
þættir hafa staðfest skoðanir okk-
ar Þingvallamanna sem alist hafa
upp við vatnið að staðbundnir urr-
iðastofnar eru þar og blæbrigð-
armunur þeirra verulegur sem og
á stærð fiska.
Veiði á urriða í Þingvallavatni
verður ætíð að vera í hófi og ég
tala nú ekki um eftir að Efra-Sog
fjaraði út sem hrygningarstaður,
það sýndi sig glöggt þegar ofveiði
var viðhöfð í Ölfusá um miðja 19.
öldina þegar áin var notuð sem
matarkista og þá í óhófi.
Það tók staðarklerk á Ölfusvatni
og verndara árinnar tugi ára að
byggja stofninn aftur upp, en síð-
ari tíma aðstæður urðu til þess að
stofninn hrundi aftur.
Með tíð og tíma ætti að vera
hægt að koma upp nokkuð öfl-
ugum og sjálfbærum urriða-
stofnum sem víðast í vatninu sem
gætu orðið í líkingu við fyrri stofn-
stærðir, þar sem inn á milli svöml-
uðu feikna stórir og stæðilegir urr-
iðar, sumir hverjir silfurbjartir
sem lax.
Þessir Þingvallahöfðingjar og
forfeður þeirra sem alið hafa
svæðið frá ísöld voru aðdáun hvers
veiðimanns sem til þekkti, bæði í
vöku sem draumi sem og allt það
lífríki og sú náttúrufegurð sem
svæðið hefur upp á að bjóða.
Slíkar stundir er hægt að end-
urvekja ef rétt er að verki staðið
og veiðimenn sýna biðlund og hóg-
værð á komandi árum.
Eins og fyrr segir, þá hefur
reynslan sýnt að það getur tekið
áratugi að ná urriðastofnunum upp
í fyrri styrk þótt vel sé að verki
staðið, því aðstæður geta verið
margbreytilegar við vatnið og af-
föll komið upp við vissar nátt-
úrulegar aðstæður.
Síðan er nauðsynlegt að gefa
öðrum þáttum á svæðinu gætur,
t.d. mink og fleiru gagnvart seið-
um og fuglalífi og eins fer ref
fjölgandi umhverfis vatnið.
Það er því að ýmsu að gæta í
þessum málum og nauðsynlegt að
gengið verði faglega til verka á öll-
um sviðum og síðan þarf að gefa
urriðastofninum tíma til að eflast
og dafna, en grunnpunktur alls
þessa er að gera Þingvallaurriðann
sjálfbæran til hrygninga sem víð-
ast við vatnið.
Efling á urriðastofninum myndi
jafnframt skapa visst jafnvægi í
lífríki vatnsins t.d. gagnvart murtu
ásamt nauðsynlegri haustveiði
bænda, sem þarf að reyna að efla
með átaki í markaðssetningu á
hinni séríslensku Þingvallamurtu.
Ég er ekki viss um að hægt sé
að endurvekja hina fornu hrygn-
ingarstöð við Efra-Sog svo gagn sé
að og því er afar mikilvægt að
vernda aðrar hrygningarstöðvar
og tryggja stöðuleika á yfirborði
vatnsins til framtíðar.
Nú þegar hefur verið gerð til-
raun með riðmöl og seiðaslepp-
ingar við Efra-Sog sem ekki hefur
skilað þeim árangri sem vonast
var eftir, enda verða náttúrulegar
aðstæður sem þar voru fyrir urr-
iðann aldrei endurvaktar.
Það er von mín að með tíð og
tíma geti Þingvallabændur (eins
og ég leyfi mér að kalla bændur
umhverfis vatnið) og aðrir veiði-
menn staðið stoltir við vatnið fagra
og handleikið stórurriða sem víð-
ast við það eins og fyrrum daga og
landsmenn notið afurða þess í
auknum mæli.
Til þessa verks hafa Veiðifélag
Þingvallavatns og bændur hafið
göngu sína með sérfræðiaðstoð frá
Veiðimálastofnun, Landsvirkjun og
fleirum.
Sem fyrr mun ég leggja þeim lið
og fylgjast náið með framvindu
mála.
Þingvallaurriðann þarf að efla, en þó með aðgát
Ómar G. Jónsson fjallar
um Þingvallaurriða ’Með tíð og tíma ætti aðvera hægt að koma upp
nokkuð öflugum og
sjálfbærum urriða-
stofnum sem víðast í
vatninu sem gætu orðið
í líkingu við fyrri stofn-
stærðir…‘
Ómar G. Jónsson
Höfundur er fulltrúi og formaður
áhugamannafélags um eflingu Þing-
vallaurriðans og Þingvallasvæðisins.
mbl.is Þriðjudagur 11. janúar 2005
Viðskipti Íþróttir Afþreying Fólkið Fasteignir Gagnasafn Myndasafn MorgunblaðiðSmáauglýsingarAtvinnaForsíða
Á Atvinnuvef mbl.is er nú hægt að bóka
atvinnuauglýsingar, til birtingar í Morgun-
blaðinu og á mbl.is, hvort sem þú ert að
leita að vinnu eða vantar starfskraft.
mbl.is
Birtingar einn dagur í Morgunblaðinu og 10 dagar á mbl.is
Auðvelt að bóka þú getur pantað auglýsingu þegar þér hentar
Auðvelt að leita tekur örskot að finna það sem leitað er að
Vöktun þú færð tölvupóst eða SMS þegar rétta starfið finnst
Vaktmappan geymir auglýsingar til frekari skoðunar
...atvinna í boði
Yfirlit auglýsinga til að skoða og fjarlægja ef óskað er. Einnig
prenta út reikning.
Panta auglýsingu Upplýsingar um pantanir Spurt og svaraðBreyta netfangi og lykilorði Ný störf í dag
Sími 533 4040
Fax 533 4041
Ármúla 21 • Reykjavík
kjoreign@kjoreign.is • www.kjoreign.is
TRAUST OG ÖRUGG ÞJÓNUSTA
jöreign ehf Opið mán.–fim.
frá kl. 9–18,
fös. frá kl. 9–17.
Einbýlishús í Seláshverfi óskast
Éinbýlishús í Seláshverfi óskast fyrir einn af við-
skiptavinum okkar. Óskað er eftir 200-350 fm
húsi á verðbilinu 35,0-50,0 millj.
Vinsamlegast hafið samband við sölumenn
Kjöreignar í s. 533 4040.Ólafur Guðmundsson
sölustjóri
Sími 896 4090