Morgunblaðið - 23.01.2005, Page 56

56 SUNNUDAGUR 23. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
Í gó›um
málum
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
14
6
6
4
Dansleikur í Ásgarði Glæsibæ
sunnudagskvöld kl. 20.00
Fjölmennum
Caprí-tríó leikur
í kvöld og
Klassík leikur
nk. sunnudag 30. janúar.
Maður sér breytingarnarblasa við. Ekkert nemabílar og þensla. Ég varað koma frá Kúbu og
þvílík viðbrigði. Þvílík auglýsinga-
mennska. Meiri fjölbreytni en samt
minni. Klasar og „moll“. Allt orðið
eins og í Ameríku,“ segir hálf örvingl-
aður Marteinn Þórsson kvikmynda-
gerðarmaður sem hefur lítið sem
ekkert dvalið hér síðustu fjögur ár.
Hann hefur verið búsettur í Tor-
onto í Kanada þar sem hann lærði list
sína og hefur starfað þar við auglýs-
ingagerð og annað sem „borgar fyrir
saltið í grautinn“. Þar hóf hann líka
undirbúninginn að sinni fyrstu kvik-
mynd í fullri lengd sem heitir One Po-
int O – eða Ein gráða – og var frum-
sýnd hér á landi fyrir helgi.
Marteinn segist í nettu losti yfir
þeirri útþenslu sem hefur átt sér stað
á höfuðborgarsvæðinu í fjarveru
hans, þessari geysihröðu úthverfa-
væðingu. Honum sýnist þetta vera í
ætt við það hvernig stórborgirnar
sem hann hefur kynnst þar vestra
hafa þróast, eins og t.d. Toronto. Með
því að fara í úthverfin, hafi borgar-
búar þar fjarlægst og einangrast og
það sama kunni að gerast hér, en sag-
an í One Point O sé sumpartinn
sprottin úr slíkum veruleika, þar sem
einangrun mannsins er orðin algjör
og hann telur sig geta stundað sam-
skipti við umheiminn í gegnum sjón-
varpið og heimilistölvuna.
Marteinn gerði One Point O með
skólafélaga sínum úr kvikmyndaskól-
anum í Toronto, Jeff Renfroe. Þeir
ákváðu að gera myndina eftir að hafa
verið búnir að vinna saman við aug-
lýsinga- og kynningarmyndagerð eft-
ir pöntunum um nokkra hríð og fá al-
gjörlega nóg af horfa upp á hvernig
menn í þeim geira leituðust af „al-
gjöru hugmyndaleysi við að „man-
ípúlera“ neytendur“.
„Það vill enginn í þessum auglýs-
ingageira fá neitt nýtt heldur benda
bara á eitthvað annað og segjast vilja
fá eins. Nákvæmlega engin sköpun.
Og það er massíft verið að hamra inn
sömu skilaboðum. Við Jeff erum báð-
ir heillaðir af Neil Stephenson og
hugmyndum hans um nano-tækni í
læknisfræði sem miða að því beina
lyfjum á ákveðnar einangraðar stöðv-
ar í líkamanum, ákveðnar frumur eða
líkamshluta. Eitt sinn þegar við vor-
um oft sem áður að pirra okkur á
þessum yfirgangi markaðsaflanna þá
fórum við að velta fyrir okkur hvað
myndi gerast ef menn færu að fikta
með nano-tæknina í þeim tilgangi að
koma ákveðnum skilaboðum áleiðis
til fólks. Uppúr þeim pælingum lifn-
aði við umræddur veruleiki sem við
horfum uppá í þessum stórborgum
samtímans þar sem allir einangra sig,
geta ekki tjáð sig og eru að glíma við
endalaus vandamál sem eru engin
vandamál. Fólk er hætt að horfast í
augu.“
Úr varð saga um ungan heimavinn-
andi og einmana tölvuforritara sem
lendir í því að vera gerður að til-
raunadýri yfirmanns síns, nokkurs
konar stóra bróður, sem færir sér
einangrun og veikleika hins unga
starfsmanns í nyt á óprúttinn og um
margt óhugnanlegan máta.
Marteinn er fæddur í Reykjavík en
ólst upp í Mosfellsbæ. Hann gerði
sínar fyrstu hreyfimyndir þegar hann
var í Menntaskólanum í Hamrahlíð.
Þar stofnaði hann vídeóklúbb ásamt
þeim Páli Grímssyni, sem starfar sem
kvikmyndagerðarmaður í Bandaríkj-
unum, Kristófer Dignusi Péturssyni
sem er kvikmyndagerðarmaður á Ís-
landi og Gísla Einarssyni fyrrum
kvikmyndagagnrýnanda og eins eig-
enda Nexus-verslunarinnar og
nokkrum fleirum. Saman gerðum
þeir hryllingsmyndir á 8 mm vélar.
Að loknu náminu gerðist hann skrifta
hjá Sjónvarpinu, nánar tiltekið í
Stundinni okkar og því næst hélt
hann utan og endaði í Ryerson Uni-
versity og kynntist þar Jeff, töku-
manni One Point O og Christopher
Soos, sem m.a. hefur tekið tvö Sigur
Rósar-myndbönd. Er hann var þar í
námi kynntist hann konu sinni, Mariu
Valles, sem er af búrmískum ættum
og hannaði búninga fyrir One Point
O.
Að námi loknu kom Marteinn heim
og var að eigin sögn svo „heppinn að
komast að hjá Sjónvarpinu og fá
vinnu við gerð Dagsljós-þáttanna“.
Marteinn segir það hafa verið einkar
skemmtileg og lærdómsrík reynsla
því menn hafi fengið frjálsar hendur
um að reyna nýja hluti, „eins og að
halla myndavélinni“, segir Marteinn
og hlær. Þá vann hann auglýsingar
fyrir Snorra Þórisson hjá Pegasusi
en fór svo til Kanada að nýju, árið
1997.
Þegar þeir Renfroe gerðu tvö
myndbönd fyrir Sigtrygg Baldursson
og Jóhann Jóhannsson í Dip árið 1999
uppgötvuðu þeir hvað þetta væri
gaman, og ekki síst að þeir gætu í
raun gert bíómynd, bara ef þeir vildu.
Það gekk ekki þrautalaust að fjár-
magna myndina. Friðrik Þór Frið-
riksson var einn sá fyrsti til að styðja
við bakið á þeim og einnig danski
framleiðandinn Thomas Mai, sem um
þær mundir var að setja á laggirnar
systurfyrirtæki Zentropa í Banda-
ríkjunum, Zentamerica. En þótt búið
væri að finna nokkra kunna leikara
eins og Udo Kier, Deboruh Köru Un-
ger og Jeremy Sisto – Adrien Brody
(The Pianist) og Gael Garcia Bernal
höfðu sýnt hlutverkinu áhuga en gátu
ekki tekið það að sér vegna þess hve
tökur drógust – þá gekk enn erfiðlega
að tryggja fjármagn. Það var ekki
fyrr en Hollywood-fyrirtækið Ar-
madaPictures ákvað að taka þátt í
verkinu sem hlutirnir fóru að ganga:
„Við vorum svo fegnir að þeir
skyldu koma okkur til bjargar að við
skrifuðum undir samninga um að þeir
mættu gera það sem þeir vildu. Við
urðum að afsala okkur ákveðnum
réttindum og launum og kostnaðar-
áætlun var lækkuð. Þá var ákveðið að
taka upp í Búkarest í Rúmeníu og allt
í einu var allt komið á fullt.“
Þetta var í apríl 2003, tökur gengu
samkvæmt áætlun og tóku aðeins 29
daga. En þegar komið var að eftir-
vinnslunni þá segir Marteinn að þeir
Jeff hafi brennt sig laglega á þeim í
Hollywood.
„Þeir ráku klipparann okkar og
neituðu okkur um að fá Richie Hawt-
in – öðru nafni Plastikman – til að
gera tónlistina, vildu sinn mann. Þeir
höfðu reyndar byrjað áður að skipta
sér að. Við höfðum ráðið Djimon Ho-
unsou í hlutverk nágranna en þeir
vildu hann ekki og gáfu þá fáránlegu
skýringu að það væri ekki gott fyrir
alþjóðlegu söluna á myndinni að hafa
svo marga svarta, en fyrir var einn
svartur maður í leikaraliðinu. Við
vildum líka fá Stellan Skarsgård en
þeim þótti það ómögulegt. Þeir skiptu
sér að öllu. Hentu okkur út úr klippi-
herberginu þegar við vorum búnir að
klippa hana og styttu myndina um
fimm mínútur, til að ná henni niður í
sjónvarpslengd.“
Þegar myndin var klár voru Holly-
wood-framleiðendurnir mikið að
vandræðast með myndina, þangað til
hún komst óvænt inn á Sundance-
hátíðina í janúar í fyrra: „Þá urðu
þeir bara hrokafullir og settu alltof
hátt verð á myndina. Loks keypti
Trust Film myndina og hún kom út á
myndbandi og DVD í vikunni.“
Marteinn segist hafa lært mjög
mikið af þessum fyrstu kynnum sín-
um af því hvernig kaupin gerast á
Hollywood-eyrinni.
Íslensk herstöðvarrómantík
Hugurinn leitar til Íslands. Hann
segist helst langa til að gera myndir á
heimaslóðunum. „Mig langar að gera
hryllingsmynd á Íslandi. Svo erum
við Jeff að undirbúa mynd sem heitir
Stray Toaster.“
Þá staðfestir Marteinn yfirlýsingu
Udo Kiers í samtali við Morgunblaðið
í vikunni, um að þeir hyggist gera
framhaldið að Blood for Dracula,
mynd Pauls Morrisseys frá 1974.
„Já, Udo er meira að segja búinn
að fá leyfi frá Morrissey til að nota
brot úr myndinni gömlu. Myndin á að
fjalla um aldraðan Drakúla sem orð-
inn er leiður á lífinu á ákveður því að
fara til Íslands – um vetur náttúrlega
því þar eru veturnir svo dimmir – og
vill deyja þar en ekki fyrr en hann er
búinn að finna arftaka sinn sem hann
vill að verði ungur Íslendingur. Auð-
vitað leikur Udo blóðsuguna.“
Einnig segist Marteinn hafa tekið
að sér að leikstýra mynd eftir hand-
riti Snorra Þórissonar sem nefnist
White Lies – eða Hvítar lygar.
„Það er rómantísk gamanmynd
sem gerist í herstöð á Íslandi og
fjallar um ástir bandarísks hermanns
og íslenskrar stúlku. Við stefnum á að
hefja tökur nú í haust, að því gefnu að
við náum í fjármagn. Ég er einmitt að
fara út til Hollywood að hitta þá sem
sá um hlutverkaskipan fyrir One
Point O en hún ætlar að hjálpa okkur
að sjá um það líka í White Lies.“
Brennt barn forðast eldinn, stend-
ur einhvers staðar, og má því ætla að
brenndur Marteinn forðist Holly-
wood, en eftir stendur kvikmynda-
gerðarmaður, reynslunni ríkari, sem í
ofanálag hefur mörg járn í eldinum.
Kvikmyndir | One Point O er fyrsta kvikmynd Marteins Þórssonar í fullri lengd
Marteinn
og markaðs-
martröðin
Morgunblaðið/Árni Torfason
Marteinn Þórsson er með mörg járn í eldinum um þessar mundir og stefnir á að gera myndir á Íslandi.
Marteinn Þórsson er eini Íslendingurinn sem
átt hefur mynd í aðalkeppninni í Sundance.
Skarphéðinn Guðmundsson ræddi við hann
um úthverfavæðinguna, glímuna við peninga-
mennina og Íslandsheimsókn Drakúla greifa.
skarpi@mbl.is