Morgunblaðið - 24.02.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. FEBRÚAR 2005 11
FRÉTTIR
Bankastræti 3 • sími 551 3635
Póstkröfusendum • www.stella.is
Snyrtistofa Lilju, Stillholti l4, Akranesi.
Hjá Laufeyju, Hjarðarlundi l, Akureyri.
Ný kremlína
Útsölustaðir:
Ný kremlína
Moisturizing
Formula
• Dagkrem
• Næturkrem
Sn y r t i v ö r u r
TRYGGINGAFÉLÖGIN þrjú,
Sjóvá-Almennar, TM og VÍS
þurfa að greiða alls 60,5 millj-
ónir kr. í stjórnvaldssektir fyr-
ir ólögmætt samráð í tengslum
við að taka í notkun nýtt kerfi
við mat á bílatjónum á árinu
2002. Samkeppnisráð komst að
þeirri niðurstöðu í gær. Sjóvá
hefði brotið 10. gr. samkeppn-
islaga með því að hafa átt í
verðsamráði við TM og VÍS og
fær Sjóvá 27 milljónir króna í
sekt. Áður hafði samkeppnis-
ráð gert sátt við VÍS um
greiðslu 15 milljóna kr. sektar
og TM um greiðslu18,5 millj-
óna kr.
Forsaga málsins er sú að í
júlímánuði árið 2002 leitaði fyr-
irtæki til Samkeppnisstofnunar, sem
starfar við bifreiðaréttingar og
-sprautun, og kvartaði yfir aðgerð-
um sem tryggingafélögin höfðu grip-
ið til í tengslum við að taka upp nýtt
kerfi við mat á bifreiðatjónum, svo-
kallað Cabas-kerfi. Fyrirtækið hélt
því fram að tryggingafélögin ákvæðu
einhliða það einingaverð sem þau
væru tilbúin að greiða bifreiðaverk-
stæðum fyrir viðgerðir. Verðið væri
það sama hjá öllum félögunum og
það benti til samráðs þeirra.
Í ákvörðun samkeppnisráðs segir
að tryggingafélögin þrjú hafi ásamt
fleirum unnið að því frá árinu 1999
að taka upp umrætt Cabas-kerfi.
Þessu kerfi sé ætlað að staðla þá
vinnu sem fram fer við tjónamat og
byggist á fyrirfram ákveðnum ein-
ingum í stað huglægs mats sem áður
tíðkaðist. Tjónakostnaður er fundinn
út með því að meta tjónið í Cabas-
kerfinu til ákveðinna eininga, þannig
að t.d. teljast skipti á bretti á bifreið
af ákveðinni tegund ákveðinn fjöldi
eininga. Upplýsingar um hve marg-
ar einingar tiltekin tjón á ökutæki
reiknast vera, eru að mestu staðlað-
ar í samræmi við niðurstöður mæl-
inga sem gerðar hafa verið af sænsk-
um seljendum kerfisins. Almennt er
ætlast til þess að verð á hverri
Cabas-einingu sé samningsatriði
milli verkstæðis og tryggingafélags.
Í ákvörðun sinni gerir samkeppn-
isráð ekki athugasemd við að trygg-
ingafélögin hafi tekið Cabas-tjóna-
matskerfið í notkun. Í ákvörðun
ráðsins kemur hins vegar fram að
tryggingafélögin hafi á árinu 2002
brotið gegn 10. gr. samkeppnislaga
með tilteknu verðsamráði í tengslum
við að taka kerfið í notkun. Þannig
gerðu tryggingafélögin sameigin-
lega samanburð á Cabas-kerfinu og
eldra tjónamatsfyrirkomulagi.
Samráð um hækkunarþörf
Telur samkeppnisráð að í þessari
samvinnu hafi falist samráð trygg-
ingafélaganna um að meta hækkun-
arþörf á tímagjaldi verkstæða og
með því hafi félögin brotið gegn
banni samkeppnislaga um verðsam-
ráð.
Þá telur samkeppnisráð, að trygg-
ingafélögin hafi í kjölfar framan-
greinds samanburðar komið sér
saman um viðmiðunarverð sem þau
hafi ætlað að nota í samningaviðræð-
um við verkstæði um verð á Cabas-
einingu. Einnig telur samkeppnisráð
að tryggingafélögin hafi í kjölfar
samanburðar á eldra matsfyrir-
komulagi og Cabas-kerfinu haft
samráð um kaupverð á viðgerðar-
þjónustu af P. Samúelssyni ehf. sem
rekur eitt stærsta bifreiðaverkstæði
landsins.
Í byrjun janúar óskaði VÍS eftir
viðræðum við samkeppnisyfir-
völd um að ljúka þessu máli
með sátt. Lauk þeim viðræðum
með undirritun sáttar 13. jan-
úar sl. Eftir að TM og SA höfðu
verið upplýst um þessa sátt
óskaði TM einnig eftir slíkum
viðræðum og lauk þeim með
gerð sáttar 4. febrúar sl.
Gerðu sátt um málið
Samkeppnisráð segir að
sáttin við VÍS og TM felist í að-
alatriðum að félögin gangist við
því að hafa ásamt Sjóvá haft
með sér ólögmætt samráð í
tengslum við að taka upp Cab-
as-kerfið. Fallist VÍS á að
greiða 15 milljónir í stjórn-
valdssekt en TM 18,5 milljónir.
Að mati samkeppnisráðs var eðlilegt
að VÍS og TM greiddu lægri sekt-
arfjárhæð en Sjóvá sökum þess að
félögin óskuðu eftir og gerðu sátt um
málið við samkeppnisráð og með því
aðstoðuðu þau við að upplýsa þessi
brot. Samkeppnisráð segir að mik-
ilvægt sé að fyrirtæki hafi hvata til
að vinna með samkeppnisyfirvöldum
að þessu leyti.
Þá bendir samkeppnisráð á að
mismunur á sektarfjárhæð VÍS og
TM helgist af því að VÍS sé umbunað
fyrir að hafa fyrst félaganna náð sátt
um málið við samkeppnisyfirvöld.
Ekki hafi verið um ræða mismun-
andi hlutdeild eða sök trygginga-
félaganna í málinu.
Samkeppnisráð sektar tryggingafélögin um 60,5 milljónir kr. fyrir ólögmætt samráð
Félögin talin hafa komið sér
saman um viðmiðunarverð
Morgunblaðið/Kristinn
SJÓVÁ fellir sig ekki við sektarákvörðun
Samkeppnisstofnunar og mun áfrýja henni til
áfrýjunarnefndar samkeppnismála og eftir
atvikum dómstóla. Sjóvá ber hæstu sektina,
27 milljónir króna, en Samkeppnisstofnun
segir að eingöngu VÍS og TM hafi leitað sátta
og aðstoðað við að upplýsa brotin.
Þorgils Óttars Mathiesen forstjóri Sjóvár
segir að fyrirtækið hafi átt í viðræðum við
samkeppnisyfirvöld vegna málsins og hafi lát-
ið af hendi öll umbeðin gögn. Því sé ekki ann-
að hægt að segja en að Sjóvá hafi aðstoðað
við rannsókn málsins. „Við vorum á hinn bóg-
inn ekki tilbúin að samþykkja að við hefðum
brotið gegn 10. grein samkeppnislaga vegna
þess að við teljum að gögn málsins sýni fram
á sakleysi okkar,“ segir Þorgils Óttar.
„Sem dæmi má nefna að í tölvupósti Sjóvár
til P. Samúelssonar, sem samkeppnisstofnun
vísar til í niðurstöðu sinni en lætur hjá líða að
birta, kemur fram að starfsmaður Sjóvár
áréttar það við starfsmann P. Samúelssonar
að hann sé eingöngu að tala fyrir hönd Sjóvár
en ekki annarra tryggingafélaga. Við teljum
þetta sýna fram á að við tókum ekki þátt í
neinu samráði um verð á þjónustu.
Samdi eitt og sér við verkstæði
Það liggur hins vegar fyrir að samvinna
var um að meta hlutfallslega þörf fyrir hækk-
un á tímagjaldi hjá verkstæðunum til að þau
væru jafnsett fyrir og eftir upptöku kerfisins.
En Sjóvá samdi eitt og sér við hvert og eitt
verkstæði fyrir sig um verð á þjónustu. Við
teljum að samvinna við að meta áhrif af þess-
ari breytingu sé ekki brot á samkeppnis-
lögum.“
Þorgils tekur fram að Sjóvá hafi ekki haft
neinn fjárhagslegan ávinning af þessari sam-
vinnu.
„Gögn málsins sýna
fram á sakleysi okkar“
GUNNAR Felixson, forstjóri Tryggingamiðstöðvarinnar, sem fær18,5 millj-
óna kr. sekt fyrir hið ólöglega samráð við Sjóvá og VÍS, segist ekki sammála
Samkeppnisstofnun um að efnisatriði málsins ættu að leiða til stjórnvalds-
sekta eins og raunin varð.
„Í sátt okkar fólst viðurkenning á því að hafa haft ólögmætt samráð við hin
tryggingafélögin við að meta áhrif þess að taka upp Cabas-kerfið,“ segir
hann. „En við tókum þá ákvörðun að gera sátt til að eyða ekki fé og fyrirhöfn
í frekari málaferli. Ég tel þó að efnisatriði þessa máls réttlæti engan veginn
sektir því það var fengin heimild hjá samkeppnisyfirvöldum til að taka
Cabas-kerfið upp,“ segir Gunnar.
Hann segir að það hafi verið vitað að tryggingafélögin unnu sameiginlega
að því að taka kerfið upp með tilstuðlan Bílgreinasambandsins og bílgreinar-
innar.
Hópur tjónaskoðunarmanna fór yfir málið
„Það var óhjákvæmilegt að sú breyting sem fólst í innleiðingu kerfisins
varð að vinnast í samvinnu aðila. Það var myndaður hópur tjónaskoðunar-
manna til að fara yfir málið og þeir unnu sitt starf í góðri trú. Þótt gagnrýna
megi eitthvað eftir á, var það ekki með neinni vitund eða vilja neins að brjóta
samkeppnislög.
Þess vegna finnst mér mjög óeðlilegt af hálfu Samkeppnisstofnunar að
beita sektum. Að mínu mati hefði TM átt að áfrýja ákvörðun hennar en úr því
að VÍS gerði sátt, þá var ákveðið að gera líka sátt um málið og láta þar við
sitja.“
„Efnisatriði málsins
réttlæta ekki sektir“
VÍS, sem fær 15 milljóna kr. sekt fyrir hið
ólöglega samráð við Sjóvá og TM, unir sekt-
inni og vill láta málið heyra fortíðinni til. Að
sögn Jóhanns Jóhannssonar deildarstjóra
tjónadeildar VÍS vill félagið sætta sig við nið-
urstöðu Samkeppnisstofnunar og greiða sekt-
ina.
„Málið snýst um vinnu sem fram fór árið
2002 og það er ljóst að hún hefur skilað sér í
betri tjónamötum og -afgreiðslu og leitt til
gegnsærra kostnaðarmats við tjón,“ segir
hann. Tekur hann fram að VÍS hafi í upphafi
leitað til samkeppnisyfirvalda varðandi málið
en engar athugasemdir fengið þá.
„Þrátt fyrir ákvörðun Samkeppnisstofnunar
hefur ekki hallað á neytendur eða trygg-
ingataka.“
Í fréttatilkynningu VÍS kemur m.a. fram að
félagið viðurkenni brot á 10. gr. samkeppnis-
laga í þremur tilvikum með því að hafa haft til-
tekna samvinnu um að meta breytingaþörf á
greiðslum til bifreiðaverkstæða í tengslum við
innleiðingu Cabas-kerfisins. Einnig samvinnu
um viðmiðunarverð á einingu í kerfinu á árinu
2002 og að hafa átt sameiginlegar viðræður við
P. Samúelsson um innkaupsverð á viðgerðar-
þjónustu af því fyrirtæki 2002.
Hafa lært af þessu
„Ég tel að menn hafi farið óvart yfir strikið,“
segir Jóhann. „Þegar vinnan fór af stað þá
gerðu menn sér e.t.v. ljóst að það væri mögu-
leiki á því að brotið hafi verið gegn 10. grein
samkeppnislaga. Við viljum viðurkenna það,
greiða sektina og horfa fram á veginn. Við höf-
um lært ýmislegt af þessu og höfum miklu
betri þekkingu á samkeppnisumhverfinu en
fyrir nokkrum árum. Þótt félögin hafi ekki
rætt viðmiðunarverð, verður að fara varlega í
svona málum og skoða hlutina mjög náið.“
„Tel að menn hafi farið
óvart yfir strikið“