Morgunblaðið - 24.02.2005, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 24. FEBRÚAR 2005 15
ERLENT
Höfundur og leikstjóri: Hávar Sigurjónsson
Frumsýning í
kvöld!
LUIZ Inacio Lula da Silva, forseti
Brasilíu, hefur heitið að hafa hendur
í hári þeirra, sem myrtu bandaríska
nunnu, Dorothy
Stang, en hún var
kunn fyrir bar-
áttu sína í
umhverfismálum
og fyrir hags-
munum fátæks og
landlauss fólks.
Þrír menn hafa
nú verið hand-
teknir, grunaðir
um að vera riðnir
við morðið.
„Við munum ekki unna okkur
hvíldar fyrr en við höfum handtekið
morðingjana,“ sagði Lula. „Stjórnin
mun sýna og sanna, að það verður
farið að lögum, að Amazon-svæðið
tilheyrir okkur öllum.“
Stang, sem var 74 ára, var skotin
sex skotum 12. febrúar síðastliðinn í
búðum landlausra bænda í Anapu í
Amazon-skóginum. Um 2.000 þeirra
voru við útför hennar í síðustu viku.
Stang var ötull talsmaður land-
lausu bændanna, sem lengi hafa átt í
útistöðum við stórbændurna, skóg-
arhöggsfyrirtæki og braskara ýmiss
konar. Eftir að hún var myrt sendi
Lula 2.000 hermenn á vettvang til að
koma í veg fyrir átök.
Talsmaður hersins tilkynnti í gær,
að þriðji maðurinn, Wilquilano
Pinto, kallaður Eduardo, hefði verið
handtekinn vegna morðsins og er
hann grunaður um að hafa verið ann-
ar tveggja, sem skutu Stang. Hinn,
Rayfran das Neves Sales, var hand-
tekinn á sunnudag 20 km frá Anapu
en þar þekktist hann af myndum,
sem lögreglan hafði dreift. Að sögn
lögreglunnar hefur hann viðurkennt
aðild sína að morðinu en ekki sagt
hver hafi fengið hann til þess.
Fengu þeir 1,2 millj.
kr. fyrir morðið?
Sá þriðji, Amair Feijole da Cunha,
kallaður Tato, gaf sig fram við lög-
regluna á laugardag en talið er, að
hann hafi haft milligöngu um morðið
fyrir búgarðseigandann Vitalmiro
Bastos de Moura, eða „Bida“, en að
sögn blaðsins O Estado de Sao Paulo
greiddi hann morðingjunum tæplega
1,2 millj. ísl. kr. fyrir verkið. Lög-
reglan í Brasilíu taldi í gær vera lík-
ur á, að Bastos gæfi sig fram.
Talsmaður stóru landeigendanna
sagði í viðtali við AFP-fréttastofuna,
að Stang bæri „ábyrgð á eigin
dauða“. Hún hefði hvatt landlaust
fólk til að ráðast inn á annarra
manna land og ekki valdið neinu
„nema vandræðum í 20 ár“.
Aðrir benda á, að stóru landeig-
endurnir hafi sölsað undir sig land í
opinberri eigu og meðal annars
vegna þess hefur oft komið til átaka
milli þeirra og landlauss fólks og um-
hverfisverndarsinna.
Eftir morðið á Dorothy Stang
stofnaði Lula forseti þjóðgarð og al-
friðað svæði á þessum slóðum í Para-
ríki og er hann 8,2 millj. hektara,
álíka stór og Austurríki. Þar hefur
verið mikið um ólöglegt skógarhögg
og landtöku. Voru stóru landeigend-
urnir ekki ánægðir með það.
Heitir að upplýsa
morð á nunnu
Talið að Dorothy Stang hafi verið
myrt vegna baráttu fyrir hagsmunum
landlausra bænda í Brasilíu
Dorothy Stang
Altamara. AFP.
ALHVÍT jörð var víða í Frakklandi
í gær og börnin í París, með Eiffel-
turninn í baksýn, skemmtu sér þá
við ýmsa vetrarleiki. Í Evrópu,
austur um Asíu og víða í Norður-
Ameríku er þessi vetur einn sá
harðasti og snjóasamasti í manna
minnum og virðist lítið lát vera á
honum. Mikið snjóaði í Bretlandi,
Danmörku, Svíþjóð, Þýskalandi,
Frakklandi og sums staðar á Spáni
og Ítalíu og setti það sinn svip á
samgöngur og fjölda umferðarslysa
í löndunum.
Reuters
Í greipum vetrarins
PÁFAGARÐUR gaf í gær út
fimmtu bók Jóhannesar Páls páfa
II, þar sem hann fjallar m.a. um
morðtilræðið við hann árið 1981
og fordæmir hryðjuverk sem
birtingarmynd hins illa. Einn af
leiðtogum þýskra gyðinga hefur
gagnrýnt kafla í bókinni og segir
að páfi líki þar fóstureyðingum
við helför nasista gegn gyðingum.
Hefur þessi kafli vakið reiði á
meðal gyðinga en þýski kardinál-
inn Josef Ratzinger, sem kynnti
bókina á blaðamannafundi, sagði
að orð páfa hefðu verið misskilin.
„Páfi setur ekki helförina og fóst-
ureyðingar á sama stall, hann ber
ekki saman staðreyndir og kerfi,“
sagði hann. „Hann beinir athygli
okkar að varanlegum freistingum
mannkynsins og að þörfinni á því
að varast duldar hættur hins
illa.“
Paul Spiegel, formaður sam-
taka gyðinga í Þýskalandi, hafði
áður sagt að bókin sýndi að kaþ-
ólska kirkjan skildi ekki eða vildi
ekki skilja „að það er gífurlegur
munur á fjöldamorðum og því
sem konur gera við líkama sinn“.
Ratzinger, sem er einn af nán-
ustu samstarfsmönnum páfa og
þykir mjög íhaldssamur, segir að
í bókinni færi páfi rök fyrir því
að hið illa hafi magnast gífurlega
á tuttugustu öldinni með hjálp
fasisma, nasisma og kommún-
isma. Mannkyninu stafi enn
hætta af hinu illa, meðal annars
af „hryðjuverkasamtökum sem
ógna sífellt lífi milljóna saklausra
manna“.
Í bókinni sakar páfi lýðræð-
isríki um að leyna „alræðishyggju
í nýrri mynd“, sem sé í andstöðu
við fagnaðarerindið, með því að
samþykkja lög sem heimila fóst-
ureyðingar. „Þing sem semja og
samþykkja slík lög þurfa að gera
sér grein fyrir því að þau misnota
völd sín og eru í andstöðu við lög-
mál Guðs,“ skrifaði páfi. Hann
minnti síðan á að það var „lög-
lega kosið þing sem heimilaði
kjör Hitlers í Þýskalandi á fjórða
áratugnum“.
Páfi hefur oft talað um návist
djöfulsins og gerðir hins illa í
heiminum, en í bókinni fjallar
hann einnig um þá sannfæringu
sína að guðleg hönd hafi bjargað
lífi hans 1981 með því að beina
byssukúlu tilræðismannsins, Ali
Agca, frá mikilvægustu líffærum
hans.
Skrif páfa um fóstureyðingar gagnrýnd
Gyðingar segja hann líkja
fóstureyðingum við helförina
Róm. AFP, AP.
FORSETI Namibíu, Sam Nuj-
oma, ætlar að gerast háskólanemi
síðar á árinu þegar hann lætur af
embætti eftir að hafa gegnt því í
fimmtán ár.
Nujoma, sem
er hálfáttræður,
ætlar að nema
jarðfræði við
Namibíuháskóla
(Unam). Hann
hefur verið heið-
ursrektor skól-
ans frá 1992.
Lazarus
Hangula, að-
stoðarrektor háskólans, sagði að
ákvörðun forsetans væri „fagn-
aðarefni“ fyrir kennara og nem-
endur skólans. „Nám hans hér í
háskólanum verður örugglega
ögrandi viðfangsefni fyrir okkur
öll að mörgu leyti,“ bætti hann
við og virtist skírskota til sterks
persónuleika og stjórnsemi for-
setans.
Ekki er vitað hvort farið var í
kringum reglurnar þegar umsókn
forsetans var samþykkt. Hermt
er að hann hafi ekki aflað sér
nægrar menntunar til að fá að
stunda háskólanám við venjulegar
aðstæður.
Forsetinn hefur oft sagt að í
fjöllum Namibíu sé mikið af verð-
mætum jarðefnum sem ekki hafi
verið nýtt. Nujoma verður að öll-
um líkindum elsti og auðugasti
neminn við háskólann. Auk rausn-
arlegra og skattfrjálsra eftirlauna
fær hann opinberan bústað í höf-
uðborginni, Windhoek, og rétt til
að nota bíla á kostnað ríkisins.
Hann getur einnig ráðið bílstjóra,
garðyrkjumenn, matreiðslumenn,
þjóna, þvottafólk, ritara, aðstoð-
armenn og skrifstofufólk á kostn-
að ríkisins.
Forseti
brýst til
mennta
Sam Nujoma
Fréttasíminn
904 1100