Morgunblaðið - 10.05.2005, Blaðsíða 11

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 10. MAÍ 2005 11
FRÉTTIR
Ger›u flér dagamun og fagna›u vorinu á Flughóteli. Vi› bjó›um
sannkalla›a draumadaga í maí; gistingu fylgir a›gangur a› golfvellinum
í Leiru, heitur pottur og gufa og drykkur. Bóka›u gistingu og láttu drauminn
rætast.
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
16
15
1
Á FLUGHÓTELI Í MAÍ
DRAUMADAGAR
• Heilsulind - sána, nudd
• Fyrsta flokks veitingar
• Upphitu› bílageymsla
• Vildarpunktar
www.icehotels.isNordica I Loftlei›ir I Flughótel I Hamar I Flú›ir I Rangá I Klaustur I Héra›
Sími: 444 4000
TILBO‹
Gisting eina nótt,
morgunver›arhla›bor›,
a›gangur a› golfvelli,
heitur pottur og gufa,
vínglas í pottinn.
á mann alla virka daga
7.900 kr.Frá
Frambo› á herb. er takmarka›.
FLUGÞJÓNUSTAN á Keflavíkur-
flugvelli braut gegn samkeppnis-
lögum með skaðlegri undirverð-
lagningu og óuppsegjanlegum
samningum til þriggja ára þegar
samið var um þjónustu við þýska
flugfélagið LTU, að því er fram
kemur í bráðabirgðaákvörðun
Samkeppnisstofnunar.
Vallarvinir ehf. rekur þjónustu
fyrir flugafgreiðslu á Keflavíkur-
flugvelli, í samkeppni við Flugþjón-
ustuna á Keflavíkurflugvelli (Ice-
landic Ground Service, IGS), sem
er systurfélag Icelandair. Vallar-
vinir kvörtuðu til Samkeppnis-
stofnunar fyrir um 10 mánuðum
vegna samkeppnishamlandi verðtil-
boðs sem IGS gerði flugfélaginu
LTU, sem flýgur reglulega hingað
til lands yfir sumartímann.
Í bráðabirgðaákvörðun Sam-
keppnisstofnunar kemur fram að
brot IGS sé líklega tvíþætt, annars
vegar sé um skaðlega undirverð-
lagningu að ræða af hálfu Flug-
þjónustunnar, en hins vegar sé
samningurinn til þriggja ára en
ekki með hefðbundnu uppsagnar-
ákvæði, sem takmarki möguleika
samkeppnisaðila verulega, sér í
lagi á svo litlum markaði.
IGS með 90–95%
markaðshlutdeild
Þar kemur einnig fram að hlut-
deild IGS á markaðinum sé um 90–
95%, en hlutdeild tveggja annarra
aðila sem þar starfi – Vallarvina og
Suðurflugs – sé að hámarki 5% hjá
hvorum aðila. Vallarvinir óskuðu
eftir því að Samkeppnisstofnun
tæki bráðabirgðaákvörðun í málinu
vegna þröngs tímaramma og mark-
aðsráðandi stöðu IGS á Keflavík-
urflugvelli. Því var fyrst um sinn
hafnað og hafin hefðbundin rann-
sókn á ásökunum Vallarvina.
Nú hefur verið tekin sú ákvörð-
un að koma með ákvörðun til
bráðabirgða þar sem í ljós hefur
komið að þær upplýsingar sem IGS
gaf Samkeppnisstofnun um raun-
kostnað fyrirtækisins við að fulln-
usta samning sinn við LTU voru
rangar. „Er ámælisvert hversu illa
IGS hefur sinnt óskum Samkeppn-
isstofnunar um gögn og upplýs-
ingar,“ segir í ákvörðuninni.
Gætu hrökklast
af markaðinum
Stofnunin metur það svo að verði
of löng bið eftir endanlegri nið-
urstöðu geti það leitt til enn frek-
ari röskunar á samkeppni á þess-
um markaði. „Er veruleg hætta á
því að Vallarvinir hrökklist út af
markaðnum ef ekki er gripið til
bráðabirgðaráðstafana nú þegar,“
segir í bráðabirgðaákvörðun Sam-
keppnisstofnunar.
Niðurstöður stofnunarinnar eru
að IGS hafi að líkindum brotið
gegn samkeppnislögum með tvenn-
um hætti. Annað brotið varðar
verðlagningu á þjónustu við flug-
félagið LTU í samningi sem gerður
var við flugfélagið, sem áður hafði
verið í viðskiptum við Vallarvini. Í
ákvörðun Samkeppnisstofnunar
kemur fram að stofnunin telji að
tekjur IGS af samningi við LTU
séu undir heildarkostnaði félagsins,
þótt þær séu yfir meðaltali breyti-
legs kostnaðar.
„Verðið er á hinn bóginn langt
frá því að standa undir þeim heild-
arkostnaði sem til fellur við hverja
afgreiðslu eins og IGS hefur þó
ítrekað haldið fram. Þannig er það
mat Samkeppnisstofnunar að
kostnaðargreining sú sem IGS lét
stofnuninni í té upphaflega, gefi
ekki rétta mynd af öllum raun-
kostnaði félagsins,“ segir í niður-
stöðum stofnunarinnar.
„Með hliðsjón af einstakri yf-
irburðastöðu IGS á þeim markaði
sem hér um ræðir er það mat Sam-
keppnisstofnunar að gera verði þá
lágmarkskröfu til fyrirtækisins að
tekjur vegna flugafgreiðsluþjón-
ustu standi a.m.k. undir þeim
kostnaði, bæði breytilegum og föst-
um, sem til fellur við hverja af-
greiðslu. Af framangreindu má
hins vegar ljóst vera að svo er alls
ekki.“
Í samningi IGS við flugfélagið
LTU felst veruleg verðlækkun
samanborið við samning sem flug-
félagið var áður með við Vallarvini,
að því er fram kemur í ákvörðun
Samkeppnisstofnunar. „Ætla má
að hina miklu verðlækkun sem
felst í samningnum megi a.m.k. að
hluta rekja til þess að um verð-
lagningu undir kostnaðarverði sé
að ræða.“
Beinskeytt og
sértæk aðgerð
Í ákvörðuninni segir ennfremur:
„Þegar allt það sem að framan er
ritað er metið í samhengi verður að
telja ljóst að sú aðgerð IGS sem
fólst í gerð samningsins við LTU,
var beinskeytt og sértæk aðgerð,
til þess fallin að draga úr um-
svifum Vallarvina og þar með sam-
keppni á hinum skilgreinda mark-
aði þessa máls.“
IGS braut að líkindum einnig
gegn samkeppnislögum með því að
gera samning til þriggja ára við
LTU, án þess að í samningnum sé
hefðbundið uppsagnarákvæði.
Flugfélagið var því í raun bundið
samningnum nema IGS brjóti gegn
honum. Hafa ber í huga að IGS er
með fastan samning við systurfélag
sitt, Icelandair, en í ákvörðun sam-
keppnisráðs höfðu upplýsingar um
hvaða ár sá samningur rennur út
verið þurrkað út vegna trúnaðar
við aðila málsins.
„Misnotkun á
markaðsráðandi stöðu“
Það er mat Samkeppnisstofnun-
ar að sennilegt sé að samningur
IGS við LTU feli í sér „misnotkun
á markaðsráðandi stöðu“, og sé fé-
lagið þar með brotlegt við sam-
keppnislög.
„Hér skiptir einnig máli að
samningurinn gildir til þriggja ára
og er því verið að takmarka að-
gang Vallarvina og annarra hugs-
anlegra keppinauta IGS að um-
ræddum markaði í umtalsverðan
tíma. Þá ber einnig að líta til
tengsla IGS við systurfyrirtæki
sitt, Icelandair, og stöðu þess á
tengdum mörkuðum. Þykir því
ljóst að samningurinn er til þess
fallinn að takmarka verulega sam-
keppni og viðhalda eða styrkja
markaðsráðandi stöðu IGS á hinum
skilgreinda markaði.“
Bráðabirgðaákvörðun Samkeppnisstofnunar vegna Flugþjónustunnar á Keflavíkurflugvelli
Brotið var gegn
samkeppnislögum
með tvennum hætti
Eftir Brján Jónasson
brjann@mbl.is
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
„ÞETTA tekur undir öll okkar sjón-
armið og verður væntanlega til þess
að laga það samkeppnisumhverfi
sem við búum við,“ segir Sigþór
Skúlason, framkvæmdastjóri Vall-
arvina. Hann er ánægður með
bráðabirgðaákvörðun Samkeppn-
isstofnunar og að niðurstaða sé kom-
in í málið.
Sigþór segir að þessi ákvörðun
hafi mikið að segja hvað varðar
samninga við þýska flugfélagið
LTU, og vonast hann til þess að Vall-
arvinir nái þeim viðskiptum aftur.
LTU flýgur hingað með ferðamenn
yfir sumartímann, og kemur fyrsta
vél félagsins til Keflavíkur næstkom-
andi föstudag. Sigþór segir á þessari
stundu ekki ljóst hver muni afgreiða
þessa fyrstu vél félagsins í sumar.
Lagar samkeppnisumhverfið
ÁKVÖRÐUN Samkeppnisstofn-
unar kemur forsvarsmönnum Flug-
þjónustunnar á Keflavíkurflugvelli
(IGS) á óvart, og eru þeir að vinna
athugasemdir við úrskurðinn, en
frestur aðila til að skila andmælum
rennur út 20. maí.
Gunnar Olsen, framkvæmda-
stjóri IGS, segir að of snemmt sé að
segja til um hvert framhald málsins
verður, ef Samkeppnisstofnun tek-
ur ekki mark á andmælum IGS.
„Bráðabirgðaákvörðunin er komin
og það er lítið annað að gera en
vinna áfram í því að fara yfir hana
og svara.“
Gunnar segir að trúlega sé það
ekki heimilt að semja til þriggja ára
án þess að hafa inni uppsagn-
arákvæði, eins og gert var þegar
IGS samdi við þýska flugfélagið
LTU, en það var talið annað af
tveimur brotum IGS gegn sam-
keppnislögum. Hann segir að samn-
ingum verði væntanlega breytt til
samræmis við það. Gunnar tekur þó
alls ekki undir það álit Samkeppn-
isstofnunar að IGS hafi brotið sam-
keppnislög með því að verðleggja
þjónustu sína undir kostnaði eða að
það hafi verið gert til þess að
klekkja á samkeppnisaðilanum.
„Það eru þrjú félög sem eru í flug-
afgreiðslu, og að sjálfsögðu er til-
boði okkar ekki beint gegn einum
aðila frekar en öðrum. Þetta er op-
inn markaður og menn leita að
sjálfsögðu að viðskiptum á þeim
markaði.“
Spurður hver muni þjónusta flug-
félagið LTU þegar fyrsta vél fé-
lagsins kemur hingað til lands nk.
föstudag segir Gunnar: „Ég reikna
með að við munum gera það. Eins
og málið horfir við okkur höfum við
ekki verið að selja þjónustu undir
kostnaði.“ Hann segir að andmæla-
réttur félagsins verði nýttur, hvað
gerist þegar það hafi verið gert
verði að koma í ljós.
Ákvörðunin kemur á óvart