Morgunblaðið - 06.10.2005, Blaðsíða 16

16 FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Stokkhólmi. AP,
AFP. | Frakkinn
Yves Chauvin og
Bandaríkjamenn-
irnir Robert H.
Grubbs og Rich-
ard R. Schrock
fengu í gær Nób-
elsverðlaunin í
efnafræði. Voru
þau veitt fyrir
rannsóknir þeirra á aðferðum við að
draga úr hættunni af úrgangi með
því að breyta honum í önnur efni.
Vísindamennirnir þrír hafa stund-
að rannsóknir á efnahvörfum við
samruna lífrænna efna og snúast
þær um það hvernig efnasambönd
eru rofin og endurnýjuð milli kolefn-
isfrumeinda. Í tilkynningu Nób-
elnefndarinnar var þessu líkt við
dans þar sem pörin skiptast á um
dansfélaga.
„Stórt skref í framfaraátt“
„Um er að ræða stórt skref í fram-
faraátt fyrir hina „grænu efnafræði“
og stuðlar að því að draga stórlega
úr hættunni af úrgangi. Þetta er gott
dæmi um hvernig grundvallarvísindi
hafa verið notuð til hagsbóta fyrir
manninn, samfélagið og umhverfið,“
sagði í tilkynningunni.
Chauvin, sem er 74 ára, er heið-
ursrannsóknastjóri við „Institut
Francais du Petrol“ skammt frá
París og hann er fyrsti Frakkinn,
sem fær Nóbelsverðlaun, síðan
Claude Cohen-Tannoudji fékk eðl-
isfræðiverðlaunin 1997. Er Chauvin
nú kominn á bekk með þeim Pierre
og Marie Curie, sem deildu efna-
fræðiverðlaununum með Antoine
Henri Becquerel 1903.
Grubbs, sem er 63 ára, er
efnafræðiprófessor við Tæknihá-
skóla Kaliforníu og Schrock er
efnafræðiprófessor við Tæknihá-
skóla Massaschusetts (MIT).
Rannsóknir á umbreyt-
ingu hættulegs úrgangs
Yves Chauvin Richard Schrock Robert Grubbs
Bagdad. AP. | Íraska þingið sneri í
gær við samþykkt sinni frá því á
sunnudag um breytingar á kosninga-
lögum. Miðuðu þær að því að koma í
veg fyrir, að súnnítar í Írak gætu
fellt drög að nýrri stjórnarskrá en
um þau verður þjóðaratkvæða-
greiðsla 15. þessa mánaðar.
Lögin voru og eru nú aftur þannig,
að verði drögin felld með tveim
þriðju atkvæða í þremur héruðum,
þá eru þau þar með úr sögunni.
Þessu breyttu sjítar og Kúrdar, sem
hafa mikinn meirihluta á þingi, fyr-
irvaralaust á sunnudag og ákváðu,
að til að fella drögin þyrfti tvo þriðju
allra kjósenda á kjörskrá.
Brugðust súnnítar æfir við þessu
og sögðu, að þetta jafngilti því, að
niðurstaða þjóðaratkvæðagreiðsl-
unnar hefði verið fölsuð fyrirfram.
Fulltrúar Sameinuðu þjóðanna lýstu
líka mikilli vanþóknun á breyting-
unni, sem þeir sögðu stangast á við
alþjóðalög, og undir það tóku Banda-
ríkjamenn.
Vegna þessarar gagnrýni kom
íraska þingið saman í gær, að vísu
ekki nema helmingur þingmanna, og
samþykkti með 119 atkvæðum gegn
28 að ógilda breytinguna.
Varað við auknu ofbeldi
William Webster hershöfðingi og
yfirmaður bandaríska herliðsins í
Bagdad sagði í gær, að búast mætti
við auknu ofbeldi og hryðjuverkum í
Írak í aðdraganda þjóðaratkvæða-
greiðslunnar, einkum þó í höfuð-
borginni. Taldi hann, að „Græna
svæðið“, afgirt aðsetur stjórnar-
stofnana, og kjörstaðir yrðu einkum
skotmark skæruliða.
Sagði Webster, að leyniþjónustu-
heimildir bentu til, að enn streymdu
erlendir öfgamenn til Íraks í gegn-
um Sýrland.
Sprengja sprakk í gær við mosku
sjíta í bænum Hilla fyrir sunnan
Bagdad og varð að minnsta kosti 22
mönnum að bana. Nærri 80 særðust.
Er þetta önnur árásin á sjíta í borg-
inni á einni viku en al-Qaeda-hryðju-
verkasamtökin hafa lýst yfir alls-
herjarstríði gegn þeim. Sjítar eru
um 60% íbúa Íraks.
Íraksþing afturkallar
umdeilda lagabreytingu
Búist við að
skæruliðar herði
á árásum fyrir
þjóðaratkvæða-
greiðsluna
Reuters
Bandarískir landgönguliðar í pálmalundi við borgina Barwana í vestanverðu Írak í gær. Þeir taka þátt í leiðangri
bandarískra og íraskra hermanna sem nú stendur yfir gegn meintum hermdarverkamönnum á svæðinu.
Genf. AFP. | Jarðskjálftinn og flóð-
bylgjurnar í Indlandshafi urðu til
þess að dauðsföllin af völdum nátt-
úruhamfara í heiminum voru
þrisvar sinnum fleiri á síðasta ári
en árið áður. Um 250.000 manns
létu lífið í hamförunum á síðasta
ári og er það mesta manntjón af
völdum náttúruhamfara í nær 30
ár.
Þetta kemur fram í árlegri
skýrslu sem Alþjóðasamband
Rauða krossins og Rauða hálfmán-
ans birti í gær. Ef hamfarirnar við
Indlandshaf 26. desember eru und-
anskildar var manntjónið um
25.000.
Heildarmanntjónið af völdum
náttúruhamfara var mest árið
1970, þegar um hálf milljón manna
lét lífið af völdum fellibyls í
Bangladesh.
Dauðsföllin
þrefölduðust

  
    

   
 !"#$%$&'$() $*#$ +,-%%.(% -/ $*#$ 012&1($(% %3/., $# *&

4 &$((% 0$2. 15.# 62.# $2 78)*& (1559,*0$&2$,$ 6 03.&.(*& 1
%6#$%5$ 1,.4 $&2$,.,($, 0$2. 3.((./ 0$25 10,.2 1 62  &.!"($ &$(($4



    
    
        





 







 


!"#







        





 





 









$% # 






4 :
4 7,";$
<!$12$
4
&3,6+$
%6$
4 2,6+$
$*#%28=
&'( )
::





 

 ?



  

4:   


 : 4 $&2$,., $*#%28
*+,-./- 01# /
,


New Orleans. AFP. | Yfirvöld í banda-
rísku borginni New Orleans hafa
ákveðið að segja upp um það bil
helmingi allra starfsmanna borgar-
innar, alls um 3.000 manns, eftir að
fellibylurinn Katrín fór þar yfir.
Ray Nagin, borgarstjóri í New Or-
leans, segist óska þess að hægt
væri að hafa fólkið áfram í vinnu,
en tekjur borgarinnar dugi ekki til.
Nagin sagði í gær að fólkinu yrði
sagt upp störfum næstu tvær vik-
urnar, að því er fram kemur á
fréttavef BBC. Sagði hann að það
tæki „borgaryfirvöld sárt“ að „geta
ekki áfram haldið í suma af trygg-
ustu starfsmönnum borgarinnar“.
Alls dóu um 1.200 manns
Nagin sagði að borgaryfirvöld
hefðu víða reynt að sækja sér fjár-
magn og farið fram á aðstoð alrík-
isyfirvalda í Washington vegna
málsins. Hann sagðist ekki búast
við því að uppsagnirnar yrðu dregn-
ar til baka en lagði áherslu á að
engum slökkviliðsmönnum eða lög-
reglumönnum yrði sagt upp störf-
um í borginni.
Starfsmenn stjórnvalda í Loui-
siana-ríki hafa hætt að fara hús úr
húsi í leit að fórnarlömbum felli-
bylsins. Vitað er um 972 dauðsföll
af völdum hans í ríkinu, en upp-
haflega var óttast að allt að 10.000
manns hefðu farist þar. Í Miss-
issippi er vitað um 221 dauðsfall,
samkvæmt upplýsingum yfirvalda
þar.
New
Orleans
segir upp
starfsfólki