Morgunblaðið - 06.10.2005, Qupperneq 35

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 2005 35
UMRÆÐAN
Á MEÐGÖNGU verða miklar
breytingar á líkama konunnar. Til
að undirbúa fæðingu barnsins
verða m.a. breytingar á horm-
ónum sem valda því
að öll liðbönd í lík-
ama konunnar verða
slakari. Þetta gerist
til að undirbúa
grindina undir fæð-
ingu barnsins.
Hormónin vinna þó
ekki staðbundið á
liðamót mjaðma-
grindarinnar heldur
verða önnur liðamót
einnig fyrir þessum
áhrifum. Aðrar
breytingar eiga sér
einnig stað s.s.
stækkun á legi o.fl.
sem getur valdið
verkjum.
Við þær horm-
ónabreytingar sem
verða á meðgöng-
unni, auk þyngd-
araukningar og
breyttrar þyngd-
armiðju, verður
meira álag á liðamót mjaðma-
grindarinnar. Liðböndin verða
slakari og það getur í versta til-
felli orsakað grindargliðnun. Við
grindargliðnun verða liðbönd
mjaðmagrindarinnar of slök og
veita ekki lengur þann stuðning
sem þau þurfa að veita. Grindin
veldur því illa álagi, verður of-
hreyfanleg og liðböndin geta
tognað. Vegna breytts álags og
jafnvel grindargliðnunar fer kon-
an að beita sér öðruvísi, sem veld-
ur oft mikilli vöðvaspennu í kring-
um mjaðmagrindina.
Það sem oftar gerist er að kon-
ur upplifi þessar breytingar án
þess að um raunverulega grind-
argliðnun sé að ræða. Þá á sér
stað breytt líkamsbeiting vegna
slakra liðbanda og breyttrar
þyngdarmiðju sem veldur slæmri
líkamsstöðu og stífum og aumum
vöðvum. Það er því stundum á
gráu svæði hvort um eiginlega
grindargliðnun sé að ræða þó að
vissulega séu ákveðin einkenni
fyrir hendi sem þarf að eiga við.
Er eðlilegt að vera með verki á
meðgöngu? Já og nei. Þær breyt-
ingar sem nefndar eru hér að of-
an eru líkamanum eðlislægar á
meðgöngu og því er ekki óeðlilegt
að konan skuli finna fyrir verkj-
um. Hins vegar er ekki eðlilegt að
sætta sig við verkina þegar ým-
islegt annað er til
ráða. Það eru til
margar lausnir við
þessum vandamálum
sem oft kosta litla
fyrirhöfn.
Sjúkraþjálfarar sér-
hæfa sig í vanda-
málum tengdum stoð-
kerfinu og eru þeir
því sérfræðingar í að
veita ráð og aðstoð
við þess konar vanda-
málum. Heimsókn til
sjúkraþjálfara felur
m.a. í sér fræðslu um
líkamsbeitingu, æfing-
ar og fleira sem hafa
ber í huga þegar lík-
aminn verður fyrir
þessum breytingum á
meðgöngu. Einnig eru
starfræktir hópar s.s.
í vatnsleikfimi sem
geta hjálpað mikið við
að lina verkina og
byggja upp styrk og þol fyrir
komandi fæðingu.
Á aðalsamskiptamiðli nútímans,
internetinu, er mikil umræða um
þessi vandamál sem og önnur.
Þar starfar fagfólk sem leitast við
að ráðleggja fólki en oft á tíðum
eru konur að spjalla sín á milli
um eigin reynslu og upplifanir.
Það sem vakti athygli mína á
þessum spjallþráðum er að oft á
tíðum ráðleggur ein kona annarri
bara að harka af sér því það sé
eðlilegt að vera með verki á með-
göngu! Þessu er ég ekki sammála.
Að fullreyndu á engin kona að
sætta sig við að eyða orku á með-
göngu í að fást við verki ef hún
getur leitað sér aðstoðar við þeim.
Ekki bíða of lengi með að vinna
á verkjunum. Því fyrr sem þú
leitar þér aðstoðar, þeim mun lík-
legri ertu til að ná tökum á
vandamálinu og njóta meðgöng-
unnar.
Er eðlilegt að vera með
verki á meðgöngu?
Sólrún Sverrisdóttir skrifar
um verki á meðgöngu
Sólrún Sverrisdóttir
’Það eru tilmargar lausnir
við þessum
vandamálum
sem oft kosta
litla fyrirhöfn. ‘
Höfundur er sjúkraþjálfari hjá Gáska
sjúkraþjálfun og félagi í Félagi sjálf-
stætt starfandi sjúkraþjálfara.
Á laugardaginn 8.
október ganga Hafn-
firðingar að kjörborð-
inu og kjósa um sam-
einingu Hafnarfjarðar
og Vatnsleysustrand-
arhrepps. Sameining
sveitarfélaga er nauð-
synleg ef litið er á hag-
ræðingu slíkrar að-
gerðar. En það er ekki
nóg að sameinast ef
bæjarbúar njóta ekki
góðs af því. Bæjarbúar
eiga rétt á því að slík
sameining komi þeim
til góða með lækkun
fasteignaskatta og
annarra skyldra
greiðslna til bæj-
arfélagsins. Eftir því
sem bæjarbúar verða
fleiri hlýtur það að
skila sér í bæjarsjóð.
Þessi sameining er
mjög skynsamleg og
gefur bænum mikla
möguleika landfræðilega séð. Það
ættu að opnast gífurlegir mögu-
leikar á fjölgun bygg-
ingarlóða fyrir nýja
íbúa og fyrirtæki.
Hafnarfjörður er fal-
legur bær og það er
nauðsynlegt að stækka
hann. Vatnsleysu-
ströndin er ósnortin og
seiðandi og ef rétt er
haldið á málum í bæn-
um í framtíðinni og
sameiningin verður að
veruleika sér maður
fyrir sér að hér verði
fallegasta bæjarstæði
landsins og mjög mikil
eftirspurn eftir búsetu
hér.
Þetta er vonandi
bara byrjunin á meiri
sameiningu nálægra
bæjarfélaga. Það á
fyrst og fremst að
hugsa um bæjarbúa og
hvað þeim er fyrir
bestu og láta þá sjálfa
taka ákvarðanir með
kosningu eins og þess-
ari. Þeir eiga jú þennan
bæ.
Hafnarfjörður –
Stærri bær!
Magnús Ólafsson
fjallar um samein-
ingarkosningarnar
Magnús Ólafsson
’Kæru Hafn-firðingar, mæt-
um á kjörstað 8.
október og bjóð-
um íbúa Vatns-
leysustrand-
arhrepps
velkomna til
Hafnarfjarðar. ‘
Höfundur er leikari
og skemmtikraftur.
ÖFLUGRA og betra menntakerfi
er eitt helsta stefnumið Samfylking-
arinnar og hefur verið frá stofnun
flokksins. Margt er gott í okkar
menntakerfi en margt fer úrskeiðis.
Þar kemur ýmislegt
til. Skortur á fjár-
magni til framhalds-
og háskólastiga, skort-
ur á námsráðgjöf og
seinvirk stjórnsýsla
svo eitthvað sé nefnt.
Versta dæmið eru
fjöldatakmarkanirnar
inn í framhaldsskólana
vegna fjárskorts skól-
anna. Til að geta tekið
við nýnemum hefur
þeim umsækjendum
sem eru að snúa til
náms eftir hlé verið
vísað frá skólunum. Þetta er alvar-
legt mál og áfellisdómur yfir skóla-
kerfinu. Aðrar þjóðir gera allt sem
hægt er til að lokka fólkið aftur inn í
skólana. Við vísum því frá!
Þetta hefur margar neikvæðar af-
leiðingar. Allt of margir hætta námi
áður en útskrift er náð og hlutfall
þeirra sem hafa lokið lengri mennt-
un en grunnskóla af mannafla á
vinnumarkaði er lítið að hækka. Því
miður. Og allt of margir fara í bók-
nám í framhaldsskóla í stað verk-
náms. Bóknám sem þeir ekki ljúka.
Þessu þarf að breyta gagngert og
sérstaklega þarf að efla framhalds-
skólastigið með margvíslegum
hætti. T.d. með því að færa fram-
haldsskólann frá ríki til sveitarfé-
laga í fyllingu tímans.
Framhaldsskólinn fluttur
til sveitarfélaga
Eftir að grunnskólinn var færður
til sveitarfélaganna tók hann
stakkaskiptum til hins betra. Hann
var kominn þangað sem hann á að
vera. Þar sem nærþjónustan er og á
heima. Því þarf að fara sömu leið
með framhaldsskólann nú og grunn-
skólann fyrir áratug.
Tölur tala sínu máli og strika
undir þetta. Framlög til grunnskóla
og leikskóla hafa hækkað verulega á
síðustu árum og starfsemi þeirra og
þjónusta batnað. Framlög Íslend-
inga til þessara skólastiga eftir að
sveitarfélögin tóku við grunnskól-
anum eru nú meðal þeirra hæstu í
heimi. Þetta kemur fram í nýrri
skýrslu OECD. Á meðan framlögin
til háskóla- og framhaldsskólastigs-
ins eru undir meðallagi. Há-
skólastigið raunar í 17. sæti á listan-
um.
Til að stíga fyrstu skrefin í þessa
átt mun Samfylkingin leggja fram
breytingu á lögum um reynslusveit-
arfélög þess efnis að mennta-
málaráðuneytinu verði heimilað að
gera samninga við sveitarfélög um
rekstur framhaldsskóla. Tillaga sem
Einar Már Sigurðarson, þingmaður
flokksins, er fyrsti flutningsmaður
að.
Fjöltækninámi komið á fót
Við upphaf þings kynna flokk-
arnir sín áherslumál og þau sem
Samfylkingin leggur sérstaka
áherslu snúa að eflingu framhalds-
skólans og fullorðinsfræðslunnar.
Menntaþrennu sem snýr að fram-
haldsskólanum og fullorðins-
fræðslunni.
Við viljum að komið verði á fót
fjöltækninámi, nýtt tækifæri til
náms verði búið til fyrir þá sem ekki
hafa lokið formlegu námi eftir
grunnskóla og að verknám fjöl-
brautaskólanna verði eflt og end-
urnýjað. Í sérstöku þingmáli leggj-
um við til að verkmenntun verði efld
og komið á fót fjöltækninámi sem
sérstökum námsbrautum. M.a. til að
auka framboð á fjölbreyttu verk- og
tækninámi að loknum framhalds-
skóla. Fjöltækninám er skólastig
sem tekur við af framhaldsskóla og
gegnir m.a. hlutverki frum-
greinadeilda fyrir þá sem hafa lokið
verknámi en ekki stúdentsprófi og
lögð er áhersla á hagnýtt nám í
verk- og tæknigreinum.
Nýtt tækifæri til náms
Á vinnumarkaði eru yfir 40.000
einstaklingar sem ekki hafa lokið
viðurkenndu námi úr
formlega mennta-
kerfinu. Þá lýkur um
fjórðungur nemenda
hvers árgangs ekki
viðurkenndu námi að
loknum grunnskóla.
Þessi hópur er van-
ræktur og afl hans
vannýtt. Í því felst só-
un fyrir bæði ein-
staklinginn og sam-
félagið.
Þessum hópi ætlar
Samfylkingin að skapa
nýtt tækifæri til náms
með áætlun um átak í menntun
þeirra sem ekki hafa lokið námi á
grunn- eða framhaldsskólastigi.
Markmiðið er að hækka mennt-
unarstig þjóðarinnar og skapa nýtt
tækifæri til náms og auðvelda fólki
að taka aftur upp þráðinn í námi
þar sem frá var horfið.
Fræðslunet og
fullorðinsfræðsla
Samræma þarf og treysta fullorð-
insfræðsluna með heildarlöggjöf þar
sem m.a. verði sköpuð skilyrði til að
þekkingargrunnur fólks með stutta
skólagöngu að baki eða litla form-
lega menntun verði treystur með
skipulögðum hætti. Það þarf að búa
svo um hnúta að almenn stefna
varðandi fullorðinsfræðslu verði
skýrð og skilgreint hverjir eigi að
bera ábyrgð á hvaða þáttum hennar
og hvernig kostnaðurinn eigi að
skiptast.
Fræðslu- og símenntunarmið-
stöðvar á landsbyggðinni hafa starf-
að lengi án lagaramma og því leggj-
um við fram sérstakt lagafrumvarp
um starfsemi þeirra sem Anna
Kristín Gunnarsdóttir alþing-
ismaður hefur veg og vanda af.
Raunverulegur kostnaður hefur
ekki fengist viðurkenndur af rík-
isvaldinu og bera sveitarfélög m.a.
kostnað vegna framhaldsskóla- og
háskólanáms sem ríkissjóður ber
þar sem viðkomandi skólar eru
staðsettir. Fræðslunetin eru bylting
fyrir landsbyggðina hvað varðar að-
gang að menntun. Þau þarf að
styrkja og taka utan um með þess-
um hætti.
Menntaþrenna
Samfylkingarinnar
Björgvin G. Sigurðsson
fjallar um menntamál ’Styrkja þarf fram-haldsskólastigið með
margvíslegum hætti.
T.d. með því að færa
framhaldsskólann frá
ríki til sveitarfélaga.‘
Björgvin G. Sigurðsson
Höfundur er þingmaður
Samfylkingarinnar.