Morgunblaðið - 06.10.2005, Blaðsíða 39

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 6. OKTÓBER 2005 39
UMRÆÐAN
Við opnum í dag kl. 17.00
Ég hef starfað sem borgarfulltrúi á undanförnum árum og er afar þakklát fyrir það mikla traust og þann
stuðning sem borgarbúar hafa sýnt mér. Á þessum tíma hef ég m.a. setið í borgarráði, skipulagsráði,
menntaráði og hverfisráði Árbæjar. Ég hef haft mikla ánægju af þessum störfum og tel það mikil
forréttindi að fá að starfa í þágu Reykvíkinga.
Þess vegna vil ég ekki aðeins nýta þetta prófkjör til að kynna mín stefnumál, heldur einnig taka við ykkar
hugmyndum um hvernig við getum gert borgina okkar enn betri. Þannig getur þetta prófkjör orðið að
öflugri hugmyndasókn, um leið og við í sameiningu veljum sterkan og breiðan framboðslista fyrir þær
mikilvægu kosningar sem framundan eru í höfuðborginni okkar.
Hlakka til að sjá ykkur við opnun kosningaskrifstofunnar í dag.
borgarfulltrúi
Stuðningsfólk Hönnu Birnu opnar í dag kl. 17.00 kosningaskrifstofu
í gamla Landssímahúsinu við Austurvöll. Allir velkomnir.
www.hannabirna.is
Ég vil vinna að því að gera Reykjavík að heimsins bestu höfuðborg. Með nýjum
áherslum, auknu vali og öflugri sókn getum við tryggt fleiri tækifæri fyrir Reykvíkinga
og borgina okkar.
Sími á kosningaskrifstofu: 561 0900. Netfang: hannabirna@hannabirna.is
SEM KUNNUGT
er munu íbúar fjöl-
margra sveitarfélaga
ganga að kjörborðinu
8. október næstkom-
andi og kjósa um sam-
einingu sveitarfélaga.
Atkvæðagreiðslur um
sameiningu sveitarfé-
laga hafa verið al-
gengar hér á landi síð-
astliðin ár og hafa
íbúar sumra sveitar-
félaga allnokkra
reynslu af sameining-
arferlum og hafa kos-
ið oft. Flestir íbúar þekkja þó
minna til sameiningarkosninga og
því eðlilegt að skýra í fáum orðum
hvernig það kom til að íbúarnir fá
nú tækifæri til að kjósa og hvernig
sú atkvæðagreiðsla fer fram.
Hvaðan koma
þessar tillögur?
Þær sameiningartillögur sem nú
verður kosið um eru þannig til
komnar að landsþing og fulltrúaráð
Sambands íslenskra sveitarfélaga
hafði ályktað um nauðsyn þess að
sameina sveitarfélög í heildstæð at-
vinnu- og þjónustusvæði. Þegar nýr
félagsmálaráðherra kom til starfa
árið 2003 óskaði stjórn sambands-
ins eftir samstarfi við félagsmála-
ráðuneytið um sérstakt átak til að
sameina sveitarfélög. Ráðherrann
varð við þessari ósk og skipaði sér-
staka verkefnisstjórn og samein-
ingarnefnd til að vinna að verkefn-
inu. Undirritaður var síðar ráðinn
til að starfa með nefndunum.
Í verkefnisstjórninni sitja for-
maður Sambands íslenskra sveitar-
félaga og tveir þingmenn og er ann-
ar þeirra formaður. Í
sameiningarnefnd sitja þrír þing-
menn, þrír sveitarstjórnarmenn og
einn fulltrúi félagsmálaráðu-
neytisins, sem er formaður nefnd-
arinnar. Bæði verkefnisstjórnin og
sameiningarnefndin hafa átt um-
fangsmikið samráð við sveit-
arstjórnarmenn síðustu tvö ár um
verkefnið og allar sameining-
artillögurnar unnar í samráði við
sveitarstjórnarmenn á viðkomandi
landsvæði. Tillögurnar, sem voru
kynntar í mars síðastliðnum, eru
ennfremur byggðar á stefnu sam-
bands íslenskra sveitarfélaga að
sveitarfélög myndi heildstæð at-
vinnu- og þjónustusvæði. Verkefnið
er m.ö.o. unnið af sveitarstjórn-
armönnum og þingmönnum í sam-
ráði við sveitarstjórnarmenn og að
frumkvæði sveitarstjórnarmanna.
Hvernig fara
kosningarnar fram?
Sameiningarnefnd kynnti til-
lögur sínar í mars síðastliðnum.
Þær tillögur eru bindandi og skulu
íbúar fá tækifæri til að greiða at-
kvæði um þær. Eftir að sameining-
artillaga er fram komin skal hver
sveitarstjórn sem tillaga varðar
skipa tvo fulltrúa í sérstaka sam-
starfsnefnd. Sú skylda hvílir á
þeirri nefnd, skv. lögum, að und-
irbúa sameiningarkosninguna og
kynna tillöguna fyrir íbúum svo
þeir geti tekið upplýsta afstöðu.
Um sameiningarkosningar er
fjallað í sveitarstjórnarlögum, og
fara þær þannig fram að kosið er í
hverju sveitarfélagi sem viðkom-
andi tillaga varðar og verður ekkert
sveitarfélag sameinað öðru nema
meirihluti kjósenda í viðkomandi
sveitarfélagi lýsi sig samþykka
sameiningartillögunni.
Það eru m.ö.o. íbúarnir sem hafa
lokaorðið og mikilvægt að þeir
kynni sér málið vel og taki upplýsta
ákvörðun. Telji íbúar skorta á upp-
lýsingagjöf er eðlilegt að þeir óski
eftir þeim hjá sveitarstjórn-
armönnum í viðkomandi sveitarfé-
lagi.
Ef tillaga sameiningarnefndar
hlýtur ekki samþykki íbúa í öllum
hlutaðeigandi sveitarfélögum, en
meirihluti þeirra sem afstöðu taka á
öllu svæðinu lýsir sig fylgjandi, skal
greiða atkvæði að nýju innan sex
vikna í sveitarfélögum sem tillaga
var felld. Skilyrði er að tillagan hafi
verið samþykkt í a.m.k.
tveimur sveit-
arfélögum.
Þetta ákvæði er nýtt,
en markmið þess er að
gefa íbúum annað
tækifæri til að kjósa,
þegar þeir hafa séð
vilja nágrannanna til
sameiningar.
Ákveðnar vísbend-
ingar eru um að íbúar
hafi fellt sameining-
artillögur vegna óvissu
um afstöðu nágrann-
anna. Þegar sameiningarvilji þeirra
liggur fyrir, hafi þeir síðan skipt um
skoðun og viljað samþykkja sam-
einingartillöguna.
Að loknum atkvæðagreiðslum
telst sameining samþykkt ef sam-
einingartillagan hlýtur samþykki
meirihluta íbúa sem afstöðu taka í
öllum sveitarfélögum.
Felli íbúar sameiningartillöguna,
verður þeirra sveitarfélag ekki
sameinað öðrum. Sveitarstjórnum
þeirra sveitarfélaga sem sam-
þykktu sameiningu er heimilt að
ákveða sameiningu þeirra sveitar-
félaga sem samþykktu, að því gefnu
að um a.m.k. 2⁄3 sveitarfélaganna sé
að ræða og í þeim búi a.m.k. 2⁄3 íbú-
anna á því svæði sem sameining-
artillagan nær til.
Eins og ég hef rakið í þessari
grein er það sameiningarferli sem
nú stendur langt frá því að vera
miðstýrt úr félagsmálaráðuneytinu.
Í raun er það eins lýðræðislegt og
nokkur kostur er. Verkefnið er
unnið að frumkvæði sveitarstjórn-
armanna og í miklu samráði við
sveitarstjórnarmenn í þeim sveit-
arfélögum sem tillögurnar ná yfir.
Að lokum eru það íbúarnir sem
ákveða hvort þeirra sveitarfélag
verður sameinað öðrum.
Hvergi annars staðar í heiminum
eru breytingar á stjórnsýslumörk-
um, s.s. sameining sveitarfélaga,
unnar í eins nánu samráði við íbúa.
Sem dæmi má nefna að danska
Folketinget ákvað fyrir skemmstu
að árið 2007 skuli sveitarfélögum í
Danmörku fækkað úr 271 í 98. Að-
koma íbúa að því ferli var hverf-
andi.
Sameining sveitarfélaga – Í þágu íbúa
Róbert Ragnarsson fjallar um
sameiningu sveitarfélaga
Róbert Ragnarsson
’Hvergi annars staðar íheiminum eru breyt-
ingar á stjórnsýslu-
mörkum, s.s. sameining
sveitarfélaga, unnar í
eins nánu samráði við
íbúa. ‘
Höfundur er verkefnisstjóri átaks
um eflingu sveitarstjórnarstigsins.