Morgunblaðið - 12.11.2005, Qupperneq 39

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 12. NÓVEMBER 2005 39
UMRÆÐAN
HÚN ER ótrúlega lífseig sú ár-
átta að setja alla aldraða í einn pakka
og ætla að þarfir þeirra séu endilega
þær sömu. Aldraðir spanna áratuga
aldursbil frá 67 ára aldri allt til 100
ára. Ekki segjum við að
fólk á aldrinum 30–60
ára hafi allt sömu þarf-
ir og langanir. Sama
gildir fyrir aldraða að
hér er á ferðinni mis-
leitur hópur með mis-
munandi þarfir og
skoðanir. Þessi hópur
vill litbrigði í lífið alveg
eins og allir aðrir. Vill
ráða sinni för eins lengi
og unnt er – og á að fá
að gera það. Það er
slæmt ef aldraðir finna
ekki verðskuldaða við-
urkenningu og finnst sér vera ýtt til
hliðar í þjóðfélagi sem dýrkar fram-
leiðni og gleymir hinu raunverulega
verðmæti lífsgæðanna.
Í þjóðfélagi sem kennir sig við vel-
megun og er talið eitt ríkasta þjóð-
félag heims er til háborinnar skamm-
ar að sjúkir einstaklingar fái ekki þá
bestu og fullkomnustu heilbrigð-
isþjónustu sem völ er á. Það má einu
gilda hvort um er að ræða ungan eða
aldraðan einstakling, allir eiga að
sitja við sama borð. Það er óþolandi
að heyra talað um aldraða eins og
einhverja þurfalinga á þjóðfélaginu.
Hafa menn gleymt því að hér eru á
ferðinni einstaklingar sem lagt hafa
grunn að þessu velferðarþjóðfélagi,
greitt sína skatta og skyldur á langri
ævi og eiga því fremur inni en að
standa í skuld við þjóðfélagið.
En það verður á hverjum tíma að
gera ráð fyrir því að sinna veikum
einstaklingum og veita þeim við-
unandi aðhlynningu á hvaða aldri
sem þeir eru. Þar ættu menn að hafa
hugfast að bjóða engum manni það
sem þú vilt ekki láta
bjóða þér og þínum
nánustu. Hvernig er
hægt að bjóða ein-
hverjum sjúkum ein-
staklingi að kúldrast
við þriðja og fjórða
mann í herbergi sem
ekki rúmar í raun nema
einn? Vissulega er
hægt að sakast við heil-
brigðisyfirvöld fyrir að
gera ekki betur en við-
komandi sveit-
arstjórnir og stjórn-
endur þeirra staða sem
láta þetta yfir fólk ganga bera líka
mikla ábyrgð. Þetta á hreinlega ekki
að viðgangast.
Fleira þarf til en
hjúkrunarheimili
Hjúkrunarheimili eiga ekki að
vera markmið í sjálfu sér heldur
lausn þegar önnur úrræði þrýtur.
Meðan heilsan leyfir eiga aldraðir
eins og aðrir að geta valið sér líf sem
veitir þeim uppfyllingu og lífsgleði.
Margir geta verið heima á sínum
heimilum og þurfa oft ekki mikla að-
stoð til þess. Aðrir þurfa meira og þá
ber okkur skylda til að sjá til þess að
þeir einstaklingar hafi val. Heima-
hjúkrun og heimilisaðstoð er vissu-
lega af hinu góða og til mikillar fyr-
irmyndar og þar er verið að vinna
afar mikilvægt og gott starf. En
hversu gott sem það er dugar það
ekki þegar þörfin er orðin það mikil
að viðkomandi einstaklingur þarf eft-
irlit og aðstoð allan sólarhringinn.
En þá er ekki þar með sagt að hjúkr-
unarheimili sé eina lausnin. Það er til
önnur lausn. Þjónustuíbúðir með háu
og markvissu þjónustustigi geta og
hafa minnkað þörfina fyrir innlögn á
hjúkrunarheimili. Slíkar þjónustu-
íbúðir eiga sér langa sögu og hafa
sannað gildi sitt og því full ástæða til
að leggja áherslu á slíka aðstoð í við-
leitni til þess að gera fólki kleift að
búa sem lengst sem sjálfstæðir og
sjálfráða einstaklingar en njóta um
leið þess öryggis sem allir þurfa. Því
er mikilvægt að stuðlað verði að upp-
byggingu þjónustuíbúða í ríkara
mæli en nú er. Ef vel er að málum
staðið er hægt að skapa þá aðstöðu í
þessum íbúðum að fólk þuri ekki að
flytjast milli staða heldur geti dvalið
á sama stað síðustu æviárin.
Við eigum að rétta þeim sem þess
þurfa höndina en leyfa þeim að ráða
ferðinni.
Fyrirbyggjum þörfina
fyrir hjúkrunarheimili
Margrét S. Einarsdóttir fjallar
um þjónustu við aldraða ’Þjónustuíbúðir meðháu og markvissu þjón-
ustustigi geta og hafa
minnkað þörfina fyrir
innlögn á hjúkrunar-
heimili.‘
Margrét S. Einarsdóttir
Höfundur er fyrrverandi
forstöðumaður og sjúkraliði.
Fréttir í tölvupósti