Fréttablaðið - 01.02.2003, Blaðsíða 24

24 1. febrúar 2003 LAUGARDAGUR
LEIKLIST Nemendaleikhúsið frum-
sýndi í gær leikritið Tattú eftir Sig-
urð Pálsson. Þetta er undarlega
heillandi og kraftmikil leiksýning
sem vart lætur marga áhorfendur
ósnortna.
Það leynir sér heldur ekki að
leikhópurinn hefur haft óstjórn-
lega gaman af því að glíma við
þetta leikrit, sem gerist á tattú-
stofu í bakhúsaþyrpingu við
Hlemm. Þar kemur jafnt látið fólk
sem lifandi við sögu.
„Þetta er mög sérstakt verk,“
segir Ilmur Kristjánsdóttir, sem er
ein úr leikhópnum. „Það verður
hver að skilja það fyrir sig.“
Leikararnir átta eru á síðasta
ári í leiklistarnámi við Listahá-
skóla Íslands. Sýningin er hluti af
lokaprófi þeirra við skólann.
„Þetta verk er svo margslungið.
Að ákveðnu leyti er það ofsalega
gáfulegt, en að öðru leyti er það
mjög einfalt,“ segir Þorleifur Örn
Arnarsson, sem leikur Vikar, eig-
anda tattústofunnar.
„Eins og Rúnar sagði við okkur,
þá fjallar þetta einfaldlega um
eina stelpu sem ætlar að láta setja
á sig tattú og aðra stelpu sem ætl-
ar að láta taka af sér tattú,“ segir
Ilmur.
„Á hinn bóginn er þessi sígilda
krafa um upphaf, miðju og endi á
leiksýningu þverbrotin,“ segir
Þorleifur. „Samt er það ekki gert
með neinu offorsi eða átaki.“
Tíminn gegnir miklu hlutverki í
leikritinu. Persónurnar eru flestar
að reyna að hreiðra notalega um
sig í tímanum, sem heldur stans-
laust áfram að líða af algeru misk-
unnarleysi.
„Við erum svo miklir
grænjaxlar“
Af einhverjum ástæðum verða
sýningar Nemendaleikhússins oft
á tíðum meira spennandi en leik-
sýningar í atvinnuleikhúsum, þar
sem þrautreyndir leikarar fara
með öll hlutverk. Hinir ungu nem-
ar kunna ýmsar skýringar á því.
Björn segir frá því að eftir sýn-
ingu á leikritinu Skýfall, sem þau
settu upp fyrr í vetur, hafi reyndur
leikari komið til þeirra og sagt:
„Mikið rosalega var maður grænn
í Nemendaleikhúsinu. Ég myndi
aldrei láta hafa mig út í svona vit-
leysu í dag.“
„Þetta er kannski ein ástæðan
fyrir þessu,“ sagði Björn. „Við
erum svo miklir grænjaxlar. Mað-
ur kemur svo voðalega opinn inn í
alla hluti. Maður byrjar bara og
svo kemur kannski í ljós seinna að
þetta var alger steypa, en maður
gerir það samt.“
„Við höfum náttúrlega engu að
tapa,“ segir Ilmur. „Þetta er að ein-
hverju leyti tilraunaleikhús.“
„Hér eru tvö leikhús sem eru
mikið styrkt af opinberu fé. Annað
þeirra helmingi meira en hitt,“
segir Þorleifur. „Leikhús sem hafa
þetta mikið af almannafé ættu að
standa meira í tilraunastarfsemi.
Það er að vísu verið að gera ýmsar
tilraunir á Nýja sviðinu í Borgar-
leikhúsinu. Og Þjóðleikhúsið
mætti fylgja því eftir. Hérna eru
samt oft á tíðum eftirtektarverð-
ustu sýningarnar einfaldlega af
því að hér er gefið grænt ljós á að
gera hluti, jafnvel þótt við vitum
ekkert hvert við erum að fara.“
Mannréttindabrot
í hverri viku
„Þetta er heldur ekkert þannig
hjá okkur að maður þurfi að
stökkva frá kannski klukkan tvö til
að tala inn á einhverja auglýs-
ingu og fara síðan upp á Sagafilm
til þess að gera eitthvað annað.
Við erum bara í skóla hérna og
samkvæmt námsskrá er einfald-
lega skylda að hafa ákveðna við-
veru. Við verðum bara að fylgja
því,“ segir Björn.
„Hér eru líka engar reglur um
vinnutíma,“ segir Þorleifur. „Við
þverbrjótum hérna í hverri viku
ekki bara Evrópusambandslögin
um vökutíma heldur vökulögin
frá 1929. Þótt við séum að tala
hér um grundvallarmannréttindi,
þá er það bara eitthvað sem allir
eru tilbúnir til að gangast undir.“
Á hverju ári útskrifar Listahá-
skóli Íslands átta nýja leikara.
Reynslan hefur verið sú að ein-
ungis hluti þess hóps sem út-
skrifast hverju sinni starfar til
frambúðar að leiklistinni. Skyldu
þau ekki hafa neinar áhyggjur af
því?
„Ég held reyndar að þetta sé
mikið að breytast,“ segir Þorleif-
ur. „Þegar fólk kemur héðan út
hugsar það fyrst og fremst um að
finna sér eitthvað að gera sjálft.
Það eru ekki lengur allir að stef-
na að því að fara beint upp í Þjóð-
leikhús og á samning.“
Ilmur tekur undir þetta: „Ég
held að fæstir vilji fara beint á
samning. Auðvitað vilja allir
leika, en ekki endilega binda sig
einhvers staðar.“
Einstaklingshyggja ryður sér
til rúms
„Ég held að einhver einstak-
lingshyggja sé að ryðja sér til
rúms, ákveðin framtakssemi.
Fólk hefur verið að sjá að það er
alveg hægt að stofna hóp og legg-
ja af stað út í eitthvað ævintýri,“
segir Þorleifur.
„Umhverfið hefur líka breyst
svakalega mikið,“ segir Björn.
„Ekki síst með tilkomu Evrópu-
báknsins auk þess sem ríki og
borg hafa komið inn í þetta á síð-
ustu árum. Ungt fólk hefur allt í
einu tækifæri til þess að vinna
faglega að uppsetningum sem
eru annað hvort greiddar upp í
topp eða að hluta úr þessum sjóð-
um. Það sprettur svo mikið upp
úr því að litlir leikhópar geti far-
ið af stað og unnið sjálfstætt að
sínum verkefnum.“
„Þetta gefur fólki tækifæri á
að þroskast sjálft og þróa sitt leik-
hús. Einfaldlega að stofna leikhóp
og byrja,“ segir Þorleifur. „Þetta
mun svo skila sér síðar í ennþá
betra leikhúsi því þetta gefur
fólki tækifæri til að þroska sinn
stíl. Það þarf ekki að byrja strax
undir einhverri efnahagspressu
um að þurfa að búa til toppstykki
og mega ekki klikka.“
„Vesturport er einmitt talandi
dæmi um þetta,“ segir Björn.
„Fólk fær bara einhverjar hug-
myndir og veðjar á þær. Rómeó
og Júlía er flottasta sýningin í
bænum, þótt hún hafi verið unnin
fyrir litla peninga.“
gudsteinn@frettabladid.is
Nemendaleikhúsið er farið af stað með nýtt íslenskt leikrit eftir Sigurð Pálsson.
Ungu leiklistarnemarnir horfa björtum augum til framtíðar í leikhúsheiminum.
Allt fram streymir
LEIKHÓPUR NEMENDALEIKHÚSSINS
Björn Thors, Bryndís Ásmundsdóttir, Þor-
leifur Örn Arnarsson, Esther Talia Casey,
Maríanna Clara Lúthersdóttir, Davíð Guð-
brandsson og Ilmur Kristjánsdóttir. Á
myndina vantar Maríu Hebu Þorkelsdóttur.
Á TATTÚSTOFUNNI ERU DRAUGAR
FORTÍÐAR ENN Á SVEIMI
Björn Thors, Ilmur Kristjánsdóttir og Davíð
Guðbrandsson í hlutverkum sínum.
Nemendaleikhúsið hefur fráupphafi valið verk til sýninga
á mjög eftirtektarverðan hátt,“
segir Sigurður Pálsson rithöfund-
ur, en leikhúsið frumsýnir nýtt
leikrit eftir hann á föstudaginn.
„Leikhúsið kallar fyrst eftir
nokkrum einföldum hugmyndum
og af þeim eru fjórar valdar til
frekari vinnslu. Þau fá það sem
kallað er treatment í kvikmynda-
bransanum, gerð er atriðaskrá og
sýnishorn af heilu atriðunum eru
skrifuð upp. Því næst er eitt leikrit
valið til sýninga og fullunnið.“
Leikrit Sigurðar, Tattú, gerist
eins og nafnið bendir til á tattú-
stofu. „Hún er í bakhúsaþyrpingu
við Hlemm, þar sem áður var
kaffihúsið Café Henríetta. „Þarna
mætast tvennir tímar. Viðskipta-
vinir tattústofunnar eru aðallega
ungt fólk sem lifir hér og nú.
Henríetta og hennar fólk halda svo
að miklu leyti til á stofunni og í
gegnum það kynnast áhorfendur
veröld sem var, heimi kaffihússins
og sögu þeirra sem tengdust því.“
Þetta er ekki í fyrsta skipti
sem Sigurður kemur að starfsemi
Nemendaleikhússins en hann
samdi fyrsta verkið sem leikhús-
ið setti á fjalirnar, Undir suðvest-
urhimni, árið 1976.
„Ég kenndi við Leiklistarskól-
ann, skrifaði leikritið og leik-
stýrði því sjálfur. Ég hef alltaf
verið hrifinn af þessu fyrirkomu-
lagið enda er Nemendaleikhúsið
upplagt fyrir ýmsar tilraunir í
leikritun sem yrði erfiðara að út-
færa í atvinnuleikhúsi. Þessi vett-
vangur er nokkuð sérstæður og
nágrannar okkar á Norðurlöndum
horfa til dæmis öfundaraugum til
Nemendaleikhússins.“
Undir suðvesturhimni var
samið við tónlist Gunnars Reynis
Sveinssonar og Sigurður fékk ný-
listadeild Myndlistar- og handíða-
skólans til að gera leikmyndina.
„Mér fannst mjög æskilegt að fá
fólk í ólíkum listgreinum til að
vinna saman. Þetta er í raun
grunnhugmyndin að Listaháskóla
Íslands, að láta listgreinarnar tala
saman.“
Sigurður segist ekki hafa verið
með puttana í öllu sköpunarferli
Tattús. „Ég var svolítið með þeim í
blábyrjun en lét þau svo að mestu
í friði. Listræn ábyrgð á leiksýn-
ingu er alfarið á höndum leikstjór-
ans og þar finnst mér höfundurinn
ekki vera neinn hæstiréttur.“
thorarinn@frettabladid.is
Höfundurinn er enginn hæstiréttur
Sigurður Pálsson samdi Tattú sérstaklega fyrir Nemendaleikhúsið. Hann samdi einnig og leikstýrði
fyrsta verkinu sem leikhúsið setti á svið en hefur verið minna með puttana í því nýja.
SIGURÐUR PÁLSSON
Kann að meta sköpunarferlið sem fer af
stað þegar Nemendaleikhúsið velur verk.
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/R
Ó
B
ER
T