Fréttablaðið - 04.06.2003, Qupperneq 10

G8 er lauslegt bandalag sjöhelstu iðnríkja heims auk
Rússlands. Leiðtogar landanna
átta koma saman á ári hverju til
þess að ráða ráðum sínum.
Í nóvember 1975 hittust leið-
togar Bandaríkjanna, Bretlands,
Frakklands, Þýskalands, Ítalíu og
Japans í bænum Rambouillet í
Frakklandi. Markmiðið með fund-
inum var að sameina krafta land-
anna sex til að takast á við þann
efnahagsvanda sem þá steðjaði að
Vesturlöndum. Upp frá þessu
ákváðu þjóðarleiðtogarnir að
koma saman á hverju ári til þess
að ræða pólitísk og efnahagsleg
málefni.
Kanada bættist í hópinn árið
1976 og var þá tekið að kalla hóp-
inn G7 sem stendur fyrir „The
Great Seven“ eða „Stórveldin
sjö“.
Rússar mættu fyrst á fund G7
árið 1991 en sjö árum síðar var
landið orðið fullgildur meðlimur í
bandalaginu. Hefur það síðan ver-
ið nefnt G8.
Í dag er farið um víðan völl á
leiðtogafundum G8. Þar eru rædd
atvinnumál og umhverfismál, al-
þjóðaviðskipti og aðstoð við þró-
unarríki auk þess sem þung
áhersla er lögð á málefni á borð
við baráttuna gegn hryðjuverk-
um, skipulagðri glæpastarfsemi,
ólöglegum vopnum og útbreiðslu
eiturlyfja.
Leiðtogum annarra ríkja hefur
oft verið boðið til fundar við G8.
Ráðamenn í ýmsum þróunarlönd-
um mættu á fundinn í Evian í
Frakklandi í þessari viku. ■
Mánudagurinn síðasti var nokk-uð sérkennilegur í þeim litla
heimi sem við blaðamenn á Íslandi
lifum í. DV kynnti nýtt útlit og
breytt efnistök og fékkst gefins á
öllum sölustöðum. Morgunblaðið
færði Fasteignablað sitt frá þriðju-
degi yfir á mánudag og fékkst
sömuleiðis gefins á sölustöðum.
Fréttablaðið var frítt eins og aðra
daga og bauð upp á sérblað um fast-
eignir. Svona ættu allir dagar að
vera. Aukin samkeppni á blaða-
markaði hefur hleypt lífi í útgefend-
ur og starfsmenn, sem leita sífellt
nýrra leiða til að þjónusta lesendur
og auglýsendur betur í dag en í gær.
Auðvitað er of snemmt að segja
til um langtímaáhrif aukinnar sam-
keppni á dagblaðamarkaði. Sem
fyrr er nóg framboð af mönnum
sem spá erfiðleikum og dauða yfir
einhverju blaðanna – jafnvel fleiri
en einu. En þannig er það alltaf.
Þegar breytingar ganga yfir eru
þeir vanalega háværastir sem skyn-
ja þær sem heimsenda – þeir sem
ekki sjá út yfir endalok núverandi
ástands. Þeir sem sjá aðeins tæki-
færi í breytingunum eru vanalega
lágværari. Þetta á ekki aðeins við
um verslun og viðskipti heldur
einnig byggðaþróun og breytingar á
lífsstíl almennings eða lífsviðhorf-
um unglinga. Hverri ungri kynslóð
hefur verið spáð að hún muni leiða
mannfélagið til andskotans. En það
rætist aldrei.
Ef horft er til dagblaðanna held
ég að óhætt sé að segja að gömlu
blöðin tvö, Morgunblaðið og DV,
hafi bæði tekið jákvæðum breyting-
um að undanförnu. Það fer Morgun-
blaðinu betur að vera aðeins minna
í sniðum en það var fyrir aðeins
fáum árum síðan. Blaðið er árenni-
legra og jafnvel skipulagðra. Frétt-
ir eru stærri hluti heildarinnar, en
það eru einmitt fréttir sem flesta
lesendur þyrstir í. Það sama má
segja um DV. Aukin áhersla á frétt-
ir er jákvæð og blaðið er snyrti-
legra en áður. Auðvitað orkar allt
tvímælis sem gert er og eflaust
gætu flestir nefnt ýmislegt sem
betur mætti fara í þessum blöðum –
ekki síður en í Fréttablaðinu. En
bæði blöðin hafa gengið í gegnum
meiri breytingar undanfarin tvö ár
en tvo áratugi þar á undan, sem
bendir til að aðstandendur þeirra
sækist eftir að þjónusta lesendur og
viðskiptavini eins vel og kostur er.
Það er kostur samkeppni.
Aukin samkeppni blaðanna hef-
ur líka aukið vægi dagblaða á Ís-
landi. Dagblaðalestur hefur ekki
verið meiri svo áratugum skiptir. Í
dag les stærri hluti þjóðarinnar
dagblöð en á þeim tíma þegar dag-
blöðin voru fimm eða sex. Aukin
samkeppni er því ekki alltaf slagur
um skipti á kökunni heldur leiðir
oftast til þess að kakan stækkar.
Þrátt fyrir erfiðleika í rekstri
ýmissa útgáfufélaga dagblaða víða
um heim bendir fátt til annars en að
dagblöð styrki stöðu sína á næstu
áratugum. Með tilkomu útvarpsins
spáðu margir illa fyrir dagblöðun-
um. Það endurtók sig þegar sjón-
varpið varð almenningseign og aft-
ur með tilkomu Netsins. En dag-
blöðin hafa lifað af. Erfiðleika
þeirra má frekar rekja til rangra
viðbragða við samkeppni en að þau
hafi ekki getað keppt við þessa nýju
miðla. Stundum hafa dagblöðin far-
ið of langt í að elta kosti hinna nýju
miðla – t.d. með of mikilli áherslu á
myndræna framsetningu eftir sjón-
varp – eða þá lagt ofurkapp á þá
þætti sem einna helst aðgreina blöð-
in frá nýju miðlunum – of mikið af
ítarlegu efni á kostnað góðs yfirlits
yfir fréttir, svo dæmi sé tekið.
Dagblöðin eru þrautreynd vara
sem hefur lifað miklar samfélags-
breytingar og eflst við hverja raun.
Styrkur þeirra felst í auðveldu að-
gengi lesenda að efni: Hann á auð-
velt með að velja hvaða efni hann
vill og hvenær hann nálgast það.
Auk þess er uppistaða dagblaðanna
eftirsóttasta vara heims; fréttir. ■
Mín skoðun
GUNNAR SMÁRI EGILSSON
■ skrifar um breytingar á blaðamarkaði.
10 4. júní 2003 MIÐVIKUDAGUR
Útgáfufélag: Frétt ehf.
Ritstjóri: Gunnar Smári Egilsson
Fréttastjóri: Sigurjón M. Egilsson
Ritstjórnarfulltrúar: Reynir Traustason
og Steinunn Stefánsdóttir
Auglýsingastjóri: Þórmundur Bergsson
Ritstjórn, auglýsingar og dreifing:
Suðurgötu 10, 101 Reykjavík
Aðalsími: 515 75 00
Símbréf á fréttadeild: 515 75 06
Rafpóstur: ritstjorn@frettabladid.is
Símbréf á auglýsingadeild: 515 75 16
Rafpóstur: auglysingar@frettabladid.is
Setning og umbrot: Frétt ehf.
Prentvinnsla: Ísafoldarprentsmiðja ehf.
Fréttablaðinu er dreift ókeypis á heimili á höfuð-
borgarsvæðinu, Suðurnesjum og Akureyri. Einnig er
hægt að fá blaðið í völdum verslunum á lands-
byggðinni. Fyrirtæki geta fengið blaðið gegn greiðslu
sendingarkostnaðar; kr. 1.100 á mánuði.
Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum
án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
Sjálfstæðisflokkinn í Reykjavíkdreymir martraðarkennda
drauma um völd og áhrif í höfuð-
borginni. Í aðdraganda hverra ein-
ustu borgarstjórnarkosninga allt
frá 1994 hefur hann gripið til ör-
þrifaráða, ýmist í formi leiðtoga-
skipta eða málatilbúnaðar, til þess
að freista þess að ná borginni aftur
á sitt vald. Borginni, sem þeir
slógu eign sinni á í áratugi og sem
þeim finnst að hafi verið frá þeim
tekin með óréttmætum hætti. En
að sjálfsögðu eiga þeir ekki borg-
ina, og hafa aldrei átt hana. Það
eru borgarbúar sem hana eiga,
vald borgarfulltrúanna er frá þeim
komið og þegar grannt er skoðað
er hlutdeild Sjálfstæðisflokksins í
því valdi ekki nema í mesta lagi
40%. Þess vegna eiga þeir ekki að
fara með meirihlutann í borgar-
stjórn Reykjavíkur.
Þeim finnst það samt sjálfum og
hafa eins og fyrr sagði gert örvænt-
ingarfullar tilraunir til að snúa at-
burðarásinni sér í hag. Fyrir kosn-
ingarnar 1994 fórnuðu þeir Mark-
úsi Erni á altari óhagstæðra skoð-
anakannana og Árna Sigfússyni var
fagnað sem nýjum leiðtoga en hafði
ekki erindi sem erfiði. Í kosningun-
um 1998 átti Árni á brattann að
sækja innan flokksins og að kosn-
ingum loknum sagði hann sig frá
forystuhlutverkinu í Reykjavík og
við tók Inga Jóna Þórðardóttir. Hún
átti að stokka upp spilin og snúa
vörn í sókn. Einhverjum þóttu
henni mislagðar hendur í uppstokk-
uninni og skoðanakannanir bentu
ekki til að Sjálfstæðisflokkurinn
næði meirihluta í kosningunum
2002.
Hinn nýi leiðtogi
Enn og aftur var hugað að leið-
togaskiptum og nú voru góð ráð
dýr, svo dýr að einn helsti forystu-
maður flokksins var sóttur í
menntamálaráðuneytið og fenginn
til að leiða baráttuna um borgina.
Og þetta var enginn aukvisi heldur
maður sem netverjarnir sögðu að
væri ,,ofurmenni“ og nú mætti
Reykjavíkurlistinn fara að vara sig.
Svo var hafist handa; kosningavélin
smurð og ræst, nægilegra fjár-
muna aflað og allir virkjaðir sem
vettlingi gátu valdið, flokksmenn,
forystan, stofnanir flokksins og
Mogginn. En allt kom fyrir ekki.
Borgin gaf sig ekki og Sjálfstæðis-
flokkurinn fékk minnsta fylgi sem
hann hefur nokkurn tímann mælst
með í borgarstjórnarkosningum.
Leiðtoginn, sem sagði fyrir kosn-
ingar að hann tjaldaði ekki til einn-
ar nætur, hvarf nú nýverið aftur á
vit umsýslustarfa í ríkisstjórn og
nýr leiðtogi er kominn fram á sjón-
arsviðið.
Hinn nýi leiðtogi hefur að vísu
verið á sviðinu allan tímann enda
setið í borgarstjórn í 21 ár. Mogg-
inn, sem hefur fagnað hverjum nýj-
um leiðtoga, sér nú þann kost við
valið að það skapist festa í forystu
borgarstjórnarflokksins. Það má til
sanns vegar færa því í næstu kosn-
ingum, þar sem Vilhjálmur ætlar
sér forystu, er hann að bjóða sig
fram til 28 ára samfelldrar setu í
borgarstjórn. Þá er honum ætlað að
laða kjósendur að flokknum eins og
flugur að ljósi, en það dugir ekkert
minna ef flokkurinn á að komast
aftur til valda og áhrifa í borginni.
Og þó! Flokknum dugir nefnilega
klofningur í röðum Reykjavíkur-
listans og nú á sjálfsagt að láta á
það reyna hvort Vilhjálmi Þ. Vil-
hjálmssyni tekst með pólitískum
klókindum og undirmálum það sem
hinum leiðtogunum tókst ekki með
pólitískri baráttu. Sjálfstæðisflokk-
urinn hefur tekið upp nýja her-
stjórnarlist. Hingað til hafa þeir
farið fram undir þeim formerkjum
að nýir vendir sópi best en núna
ætla þeir að treysta á að þeir gömlu
þekki hornin. Nú á að láta á það
reyna hvort hægt sé að kljúfa
Reykjavíkurlistann og ,,sá gamli“
lætur líklega. Segist telja ,,eðlilegt
að það gerist sem allra fyrst með
einhverjum hætti“ þannig að Sjálf-
stæðisflokkurinn komist í valda-
stöðu í borginni.
Tækifærin eru
Reykjavíkurlistans
Morgunblaðið hefur skrifað um
það marga leiðara og mörg Reykja-
víkurbréf hversu freistandi það sé
fyrir Framsóknarflokkinn og
Vinstri græna að bjóða fram undir
eigin formerkjum í Reykjavík. Þeg-
ar þannig hefur staðið á hefur
slæmt gengi þessara flokka, í skoð-
anakönnunum eða kosningum, ver-
ið rakið til samstarfsins í Reykja-
víkurlistanum. Sú útlegging byggir
auðvitað á hyggindum sem í hag
koma vegna þess að engum kemur
það eins vel og Sjálfstæðisflokkn-
um að þessir flokkar dragi sig út úr
samstarfinu í Reykjavíkurlistan-
um. Ástæðan er einföld: Ef Reykja-
víkurlistinn býður fram eina ferð-
ina enn í næstu kosningum, með
borgarstjóraefni sem borgarbúar
geta sameinast um, þá mun hann
sigra í þeim kosningum. Hann mun
sigra vegna þess að kjörfylgi Sjálf-
stæðisflokksins í borginni er ekki
yfir 40%. Morgunblaðið segir í
leiðara á föstudaginn að nú séu
tímar nýrra tækifæra fyrir borg-
arstjórnarflokk Sjálfstæðisflokks-
ins. Ég held að hin nýju tækifæri
séu Reykjavíkurlistans. Þar eru
fjórir nýir borgarfulltrúar og
borgarstjórnarflokkurinn er nú
undir forystu nýs borgarstjóra
sem nýtur víðtæks stuðnings.
Reykjavíkurlistinn hefur gengið í
endurnýjun lífdaga eins og nauð-
synlegt er fyrir afl sem hefur
stjórnað samfleytt í 9 ár. Það verð-
ur ekki frá honum tekið að hann
hefur alla burði til að vinna ötul-
lega í þágu borgarbúa á þessu
kjörtímabili og endurnýja umboð
sitt í næstu kosningum hvað sem
líður meintum plottum og van-
heilögum bandalögum ráðandi
manna. Þeir sem gleyma sér í ref-
skák stjórnmálanna mættu svo
stundum velta því fyrir sér hver
sé vilji kjósenda. ■
Barið á
óvinum
Kristján Sig. Kristjánsson skrifar:
Ég er að velta fyrir mér „Lands-símamálinu“, hvernig ríkis-
endurskoðun yfirsást 150 milljón-
ir. Ef til vill var það svo að menn
voru tepptir í að berja á föður-
landsóvinum. Þá er hætt við að
mönnum yfirsjáist í hinum
smærri málum. Það er til dæmis
ekkert áhlaupaverk fyrir fá-
menna stofnun að rannsaka hvaða
áleggstegundir voru á pitsum eins
og í „stóra Þorfinnsmálinu“.
En samtakamátturinn sigraði
að lokum. Í aðdraganda kosning-
anna varð uppstytta hjá eftirlits-
stofnunum ríkisins í að berja á föð-
urlandsóvinum þannig að svigrúm
skapaðist hjá skatti og lögreglu að
taka saman höndum. ■
Um daginnog veginn
INGIBJÖRG
SÓLRÚN
GÍSLADÓTTIR
■
skrifar um Reykjavík-
urborg.
Baráttan um borgina
■ Bréf til blaðsins
Jákvæð áhrif
samkeppni á dagblöðin
Leiðtogafundur G8 ■ Af Netinu
Morðingjar og snærisþjófar
„Þegar kaldrifjaðir morðingjar
eru dæmdir eftir sama refsi-
skala og snærisþjófar, þá er eitt-
hvað meir en lítið að í dómskerf-
inu.“
GUNNLAUGUR JÚLÍUSSON
Á VEFNUM HRIFLA.IS.
Engin sturta eftir jóga
„Ekki lítur út fyrir að íþróttahús
verði byggt í nánustu framtíð, ef
yfirvöld taka ekki í taumana.
Þangað til verða nemendur MH
að sleppa sturtuferðum eftir
jógatíma, eða troða sér í sturtu-
klefa Hlíðaskóla innan um 6 ára
börn...“
DAGBJÖRT HÁKONARDÓTTIR
Á VEFNUM POLITIK.IS.
Daglegt flug til London
Iceland Express flýgur til London alla daga.
Skoðaðu og bókaðu á IcelandExpress.is eða komdu á söluskrifstofuna
Suðurlandsbraut 24, opið 9-17 virka daga.
Lág fargjöld. Enginn bókunarfyrirvari. Engin lágmarksdvöl og engin hámarksdvöl.
Söluskrifstofa Suðurlandsbraut 24, opið 9-17 virka daga I Sími 5 500 600 I www.IcelandExpress.is
M
Á
T
T
U
R
IN
N
&
D
Ý
R
Ð
IN
Óréttlæti
Sofus Berthelsen eldri skrifar:
Fyrir ekki alllöngu var sagt fráí fréttum að maður hefði feng-
ið 70 milljónir krónur í starfslok.
Er það um það bil helmingi hærri
upphæð en sú sem ég þrælaði fyr-
ir alla mína starfsævi. Öðrum
manni, sem vann hjá Pósti og
síma, voru réttar 35 milljónir
króna ef hann vildi gjöra svo vel
að hætta starfinu. Ég ætla að ég
hefði bara verið rekinn. Forsætis-
ráðherra vor fékk 140.000 króna
kauphækkun á mánuði. Ég og
kona mín höfum til samans í elli-
laun 139.000 krónur. Reyndar
fengum við lítilsháttar hækkun
um síðustu áramót en helmingur-
inn var tekinn til baka í skatt.
Ég hef alla tíð verið á láglaun-
um og byrjaði að borga skatta 18
ára gamall. Ég er enn að borga
skatta og núna af ellilaununum en
ég verð 89 ára á þessu ári. Væri
það ekki sæmandi fyrir nýja ríkis-
stjórn að láglaunafólk verði skatt-
laust eftir 67 ára aldursárið? ■
BRUGÐIÐ Á LEIK
Það virtist fara vel á með leiðtogunum á
fundi G8 í Evian í Frakklandi.
Baksviðs