Fréttablaðið - 06.09.2003, Blaðsíða 22

22 6. september 2003 LAUGARDAGUR
BÓK VIKUNNAR
Vitsmunalegur reyfari: Skuggaleikir eftir
José Carlos Somoza.
Spennusaga sem fékk Gullna rýt-
inginn, virtustu glæpasagnaverð-
laun heims, árið 2002. Þetta er
býsna snjall, bókmenntalegur og
vitsmunalegur reyfari sem er á
köflum nokkuð flókinn. Sögusvið-
ið er Aþena til forna og nemendur
úr skóla Platóns deyja vofeifleg-
um dauðdaga. Ráðgátumeistar-
inn Herakles Pantór glímir við
gátuna en á öðrum stað reynir
þýðandi að ráða í texta sem boð-
ar mikla ógn. Bók sem er vel þess
virði að lesa. Höfundurinn mætir
á bókmenntahátíð.
■ Bókatíðindi
METSÖLULISTI
EYMUNDSSONAR
Allar bækur
1. Mýrin. Arnaldur Indriðason
2. Dönsk-íslensk/íslensk-dönsk orða-
bók. Orðabókaútgáfan
3. Snorra Edda. Snorri Sturluson
4. Ensk-íslensk/íslensk-ensk orðabók.
Orðabókaútgáfan
5. Dönsk - íslensk skólaorðabók.
Mál og menning
6. Korku saga. Vilborg Davíðsdóttir
7. Spænsk-íslensk/íslensk-spænsk
orðabók. Orðabókaútgáfan
8. Egilssaga með skýringum. Mál og
menning
9. Ekið um óbyggðir. Jón G. Snæland
10. Brennu-Njálssaga með skýringum.
Mál og menning
Skáldverk
1. Mýrin. Arnaldur Indriðason
2. Korku saga. Vilborg Davíðsdóttir
3. Snorra Edda. Snorri Sturluson
4. Egils saga m. skýringum. Mál og
menning
5. Brennu-Njálssaga. Mál og menning
6. Sjálfstætt fólk. Halldór Laxness
7. Grafarþögn. Arnaldur Indriðason
8. Röddin. Arnaldur Indriðason
9. Kaldaljós. Vigdís Grímsdóttir
10. Sagan af Pi. Yann Martel
METSÖLULISTI BÓKABÚÐA
EYMUNDSSONAR 27. ÁGÚST - 2. SEPTEMBER
EFTIRSPURN EFTIR STALÍN
Áhugi á félaga Jósef Stalín er
langt frá því að hafa dofnað þó
um hálf öld sé frá andláti hans.
Ný bók um Stalín hefur setið
sem fastast á metsölulista í
Bretlandi síðust sjö vikur. Bókin
nefnist Stalin: The Court of the
Red Tsar og er eftir Simon
Sebag Montefiore. Höfundur
leitaði víða fanga við gerð bók-
arinnar, meðal annars í skjala-
safni rússneska Kommúnista-
flokksins, en þar er að finna
einkabréf Stalíns.
■ bækur
JPV útgáfa sendir frá sér fjöl-mörg verk fyrir jólin en út-
gáfubækurnar eru á sjötta tuginn.
Sú skáldsaga sem vekur kannski
mesta forvitni er Öxin og jörðin,
söguleg skáldsaga um Jón biskup
Arason og syni hans eftir Ólaf
Gunnarsson. „Ég held því hiklaust
fram að þetta sé besta bók Ólafs,“
segir Jóhann Páll Valdimarsson,
útgáfustjóri JPV útgáfu. „Sögu-
legar skáldsögur henta Ólafi mjög
vel sem höfundi og hér nýtur
dramatísk frásagnargáfa hans og
stórbrotin persónusköpun sín til
fullnustu.“
Vigdís Grímsdóttir er einnig
með skáldsögu á markaðnum í ár.
Þegar stjarna hrapar heitir bók
hennar og er lokabindið í þríleikn-
um sem byrjaði með Frá ljósi til
ljóss. Jón Atli Jónasson sendir frá
sér skáldsöguna Í frostinu.
Sigurður Pálsson verður með
ljóðabókina Ljóðtímavagn og ný
ljóðabók Jóhanns Hjálmarssonar
nefnist Vetrarmegn.
Þýddar úrvalsbækur
Af þýddum skáldverkum ber
fyrst að nefna seinna bindið af
meistaraverkinu Don Kíkóta eftir
Cervantes í þýðingu Guðbergs
Bergssonar. Jóhann Páll segir að
sér hafi verið margsagt að útilokað
væri að selja þá bók og allir hrist
höfuðið yfir því framtaki. Þær
hrakspár reyndust rangar því
fyrra bindið hefur nú verið prentað
í sex þúsund eintökum. Mjög hefur
verið vandað til útgáfunnar.
Svo fögur bein eftir Alice Se-
bold er mest selda fyrsta skáld-
saga höfundar nokkru sinni í
Bandaríkjunum. Hún situr enn í
efsta sæti metsölulista og er búin
að vera þar í innbundinni útgáfu í
á annað ár. Bókin er í fyrsta sæti á
metsölulista í Bretlandi yfir kiljur
og hefur verið þar á topp tíu lista
í ellefu vikur. Á leið heim úr skóla
mætir Susie Salmon, fjórtán ára
gömul stúlka, morðingja sínum.
Hún fer til himna og þar fær hún
allar óskir sínar uppfylltar, nema
það sem hún þráir heitast, að
hverfa aftur til ástvina sinna á
jörðu niðri. Bókin hlaut verðlaun
breskra bóksala árið 2003.
Aðrar þýddar bækur eru
spennusögurnar Skuggaleikir eft-
ir José Carlos Somoza sem hlaut
Golden Dagger á síðasta ári, en
það eru virtustu glæpasagnaverð-
laun heims, og Annað tækifæri
eftir James Patterson.
Rósir og þyrnar
Þráinn Bertelson sendir frá sér
ævisögu sína, Einhvers konar ég
um fátækt, geðveiki, einelti,
þunglyndi – og töframátt lífsins.
Jóhann Páll segir að þetta sé sú
bók á útgáfulistanum sem hafi
komið honum gleðilegast á óvart:
„Vissulega átti ég von á góðri bók
en hún tók vonum mínum sannar-
lega fram. Hún hefur allt til að
bera sem prýtt getur eina góða
bók: einstaka hlýju og einlægni og
húmor. Þetta er óhemju falleg
bók. Ég hafði ekki hugmynd um
að Þráinn hefði átt svona æsku
eins og hann lýsir í þessari bók.
Hann elst upp með fimmtugum
föður sínum, móðir hans er vistuð
á geðveikrahæli og þeir feðgarnir
hrekjast úr einu húsnæðinu í ann-
að. Hann lýsir þeim örlögum sem
voru fólgin í þessum þremur
bannorðun: fátækt, móðurleysi og
geðveiki. Það er óhætt að nota
klisjuna: Bók sem snertir lesand-
ann. Maður hlær og grætur á víxl
þegar maður les þessa bók.“
Reynir Traustason skráir end-
urminningar Lindu Pétursdóttur.
„Þetta er mjög læsileg bók og
áhugaverð,“ segir Jóhann Páll.
„Hún fjallar um rósir og þyrna í
lífi Lindu, viðurkenningar og vel-
gengni og síðan skuggahliðarnar,
þunglyndi og mjög alvarlegan
alkóhólisma, ofbeldi og tilraunum
til sjálfsvígs. Þetta er ein einlæg-
asta minningabókin sem hefur
komið út. Linda fellir algerlega
grímuna og kemur fram sem
manneskjan Linda Pétursdóttir en
ekki sem fegurðardrottingin.“
JPV gefur einnig út minningar
Gunnars Eyjólfssonar leikara
sem Illugi Jökulsson skráir. Bóka-
útgefendur hafa lengi haft hug á
að fá Gunnar Eyjólfsson til að op-
inbera ævihlaup sitt enda hefur
hann lifað áhugaverðu lífi og er
frábær sagnamaður, en þetta hef-
ur ekki tekist fyrr en nú. Þetta er
ekki eina bókin sem Illugi verður
með um þessi jól því hið mikla
verk hans Ísland í aldanna rás
1900-2000 kemur út fyrir þessi jól
í einu bindi, alls 1.306 blaðsíður.
Bækur af öðrum toga
Gylfi Gröndal sendir frá sér
bókina Fólk í fjötrum, sem er bar-
áttusaga íslenskrar alþýðu. Þórð-
ur Víkingur Friðgeirsson er höf-
undur bókarinnar Stjórnun á tím-
um hraða og breytinga. Meðal
annarra bóka eru Dætur Kína -
bældar raddir eftir Xinran, Maður
að nafni Dave eftir Dave Pelzer
og Ambáttin eftir Damien Lewis
og Mende Nazer, sem er sönn saga
um þrælahald á okkar tímum.
Auk áðurnefndra bóka gefur
JPV út fjölda annarra bók og má
þar nefna vandaðar sjálfshjálpar-
bækur, bækur um kynlíf, barna-
og unglingabækur og bækur um
land og þjóð. ■
kolla@frettabladid.is
JPV útgáfa sendir frá sér á sjötta tug bóka þetta árið:
Fjölbreytt útgáfa
FR
ÉT
TA
B
LA
Ð
IÐ
/B
IL
LI
ÓLAFUR GUNNARSSON
Sendir frá sér dramatíska sögulega skáldsögu um Jón Arason og syni hans.
LINDA PÉTURSDÓTTIR
Segir sögu sína í einlægri minningarbók.
ÞRÁINN BERTELSSON
Sagt er að æviminningar hans muni koma
á óvart.
Bókmenntahátíð hefst á morg-un og fjöldi erlendra rithöf-
unda mun mæta á hátíðina. Bæk-
ur eftir marga þeirra hafa komið
út í íslenskri þýðingu en þær fást
einnig á frummálum og í enskum
þýðingum. Í bókabúðum Ey-
mundssonar og Máls og menning-
ar er búið að stilla þessum bókum
upp á áberandi stað. Þar er af
nógu að taka en sérstök ástæða er
til að mæla með bókum Nóbels-
verðlaunahafans José Saramago
og bókum japanska meistarans
Haruki Murakami.
Virtasti gestur hátíðarinnar er
sennilega José Saramago. Ferill
hans sýnir að allt er mögulegt á
bókmenntasviðinu því það var
ekki fyrr en hann var orðinn sex-
tugur sem hann tók að vekja veru-
lega athygli. Sextán árum síðar
hlaut hann Nóbelinn. Þegar hinn
virti bandaríski gagnrýnandi
Harold Bloom gaf út bók sína
Snillingar, þar sem hann fjallar
um látna snillinga orðsins, tók
hann fram í formála að ef hann
ætti að nefna dæmi um lifandi
snilling kæmi nafn Saramagos
samstundis upp í hugann. Skáld-
saga Saramagos Blinda kom út í
íslenskri þýðingu árið 2000 og hún
er einfaldlega snilldarverk.
Bækur Haruki Marakami njóta
gríðarlegra vinsælda víða um
heim enda er hann bæði frumleg-
ur og skemmtilegur höfundur og
sérkennilega mystískur. Einungis
ein bók hefur komið út eftir hann
á íslensku, hin fallega ástarsaga
Sunnan við mæri - vestur af sól.
Hún þykir reyndar ekki ein af
hans allra bestu bókum en er bæði
seiðandi og eftirminnileg.
Sömuleiðis er rétt að benda á
bækur Hanif Kureishi, Náin
kynni og Náðargjöf. Sú fyrri er
miskunnarlaus frásögn miðaldra
rithöfundar sem hyggst yfirgefa
eiginkonu sína og unga syni vegna
yngri konu. Sú seinni fjallar
einnig um fjölskyldu í upplausn
en er hlýrri og elskulegri bók sem
fjallar meðal annars um græðandi
mátt listarinnar.
Af bókum norrænna höfunda
sem ástæða er til að mæla með má
nefna hina gríðarlega vinsælu
sögulegu skáldsögu Líflækninn
eftir Per Olov Enquist og Rokkað
í Vittula eftir Mikael Niemi. ■
Bókmenntahátíð hefst á morgun og upplagt að nota
tækifærið og grípa í bækur hinna erlendu gesta:
Hátíðarbækur
Ljóð sem ég leita í
Það er ein ljóðabók sem mér ersérstaklega kær,“ segir Linda
Vilhjálmsdóttir ljóðskáld. „Það er
Hendur og orð eftir Sigfús Daða-
son. Ég fékk hana í afmælisgjöf
þegar ég var tvítug frá kærastan-
um mínum. Mér fundust ljóðin
mjög góð en ég lagði líka persónu-
lega merkingu í þau og taldi að
kærastinn væri að segja mér eitt-
hvað með því að gefa mér ná-
kvæmlega þessa bók. Ég las hana
með lituðu hugarfari og leitaði að
ástarjátningu í henni. Á þessum
árum fann ég yfirleitt það sem ég
var að leita að og kom auga á ást-
arjátningu en inn á milli þóttist ég
einnig finna önnur skilaboð sem
voru ekki eins falleg.
Þetta voru fyrstu ljóðin sem ég
las eftir Sigús og ég las allar bæk-
urnar hans í kjölfarið og beið
alltaf spennt eftir nýrri bók. Það
er enginn annar höfundur og eng-
in önnur ljóð sem ég leita jafn oft
í. Lengi vel vildi ég ekki viður-
kenna að ljóð hans hefðu haft
áhrif á ljóðagerð mína. Ég gætti
þess vel að verða ekki fyrir með-
vituðum áhrifum og vera ekki að
stæla og stela en núna sé ég mjög
skýrt að ég hef stundum tekið upp
nær orðrétta frasa án þess að hafa
haft hugmynd um það á þeim tíma
- og þóttist vera að varast það. ■
LINDA VILHJÁLMSDÓTTIR
Engin ljóðabók er henni jafn kær og
Hendur og orð eftir Sigfús Daðason.
Það er enginn annar
höfundur og engin
önnur ljóð sem ég leita jafn
oft í. Lengi vel vildi ég ekki
viðurkenna að hafa ljóð
hans hefðu haft áhrif á
ljóðagerð mína.
,,