Tíminn - 26.08.1973, Page 24

24
TÍMINN
Hans Fallada:
Hvaðnú.ungi maður?
Þýðing Magnúsar Ásgeirssonar
Pinneberg fær ekki tækifæri til
aö svara, þvi að i sömu svifum
kemur frú Witte inn, og Heilbutt
kynnir hann fyrir henni og segir,
að vinur hans ætli að vera á
„hreyfingarkvöldinu okkar”.
Frú Witte er litil og hnellin mið-
aldra kvenmaður, ,,Já: það ættuð
þér að gera, Heilbutt. Ungi mað-
urinn þarna myndi áreiðanlega
hafa ánægju af þvi. Og þér skuluð
ekki vera hræddir,” segir hún við
Pinneberg, eins og til að draga úr
kviða hans. ,,Þér þurfið ekki að
fara úr: það gerði ég ekki heldur
fyrst þegar Heilbutt fór með mig.
En ég skal lika viðurkenna að það
er dálitið skritið að sjá fólk
hlaupa alstripað hvert innan um
annað, en standa sjálf alklædd og
láta allsnakinn karlmann með
skegg og gullspangagleraugu
halda sér uppi á snakki. Maður
skammast sin voðalega til að
byrja með, ekki skal ég neita þvi.
Jæja, en þetta er þó alltaf ánægja
fyrir ungu piltana, þeir kynnast
stúlkunum og þurfa ekki að kaupa
köttinn i sekknum, eftir að hafa
séð þær alveg eins og þær eru af
guöi gerðar. En þetta með telp-
urnar sjálfar, það var alveg min-
um skilningi ofvaxið. Já, ég veit
vel, að yður mislikar það kannski,
Heilbutt, að ég segi það, en ég sá
þó oft með minum eigin augum
tvö og tvö fara hispurslaust sam-
an inn i klefana, þar sem átti að
klæða sig úr — en auðvitað er
þetta ódýrara en að fara á kaffi-
hús. — Jæja þá, herrar minir
góða nótt.”
Það liggur við, að Heilbutt sé
þegar búinn að hrinda hinni
mælsku frú út úr dyrunum og
hann reynir með miklum sann-
færingarkrafti og ekki alllitilli
gremju i rómnum að sýna Pinne-
berg fram á, að konan skilji alls
ekki hugsjónir hreyfingarinnar,
svo að ekki megi taka það, sem
hún segir, of hátiðlega né illa upp
fyrir henni. En þó getur hann alls
ekki dulið, hve honum hefir
gramizt þetta raus kerlingarinn-
ar. Auðvitað kemur það fyrir að
sambönd myndist hvar sem ungt
fólk kemur saman, en annars get-
ur nú Pinneberg fengið að dæma
um þetta eftir eigin sjón og reynd.
„Ég veit ekki almenilega hvort
ég get það,” segir Pinneberg.
„Konan min er nefnilega komin á
sjúkrahús og mér þætti vænt um
að meta fá að sima þangað” Og
þegar Heilbutt litur á hann með
hluttekningu og meðaumkun,
heldur hann áfram og segir að
það geti alveg eins orðið i nótt.
Hann vildi feginn halda áfram að
tala um kviða sinn og áhyggjur
sér til hugarhægðar, en Heilbutt
kemur i veg fyrir það með þvi að
*
gripa fram i fyrir honum og
segja:
„Þú getur simað til sjúkra-
hússinsfrá baðstaðnum okkar, og
það getur þó ekki verið að konan
þin hafi neitt á móti þvi, eða
hvað?”
Ne-i, það heldur Pinneberg
nú ekki — en það er bara svona,
að nú liggur hún á fæðingarstof-
unni i spitalanum-----og þetta er
vist geysilega kvalafullt, þvi að
hann hefir heyrt eina hljóða svo
átakanlega.
„Já, það er sjálfsagt sárt,” seg-
ir Heilbutt ákaflega rólega, með
skilningsleysi þess, sem ekki á
sjálfur hlut að máli, ,,en venju-
lega gengur þetta allt sinn eðli-
lega gang, og eiginlega er ágætt
fyrir ykkur, að þessu verði sem
fyrst aflokið. Og eins og ég er bú-
inn að segja, þarft þú ekki að fara
úr fötunum sjálfur, þó að þú kom-
ir með okkur i kvöld.”
Fyrir óreyndan, ungan mann
með skapgerð Pinnebergs gat
legið mikil hætta i kunnings-
skapnum við Heilbutt og áhrifum
frá honum. Hann hafði aldrei ver-
ið neitt sérstaklega feiminn né
blygðunarsamur i kynferðismál-
efnum, heldur þvert á móti. Hann
er uppalinn i Berlin, og það er
ekki langt siðan að móðir hans,
frú Pinneberg minnti hann á
vissa leiki við skólatelpurnar i
sandkössunum, sem höfðu vakið
hneyksli. Og þegar menn alast til
viðbótar upp i fatnaðarvöruverzl-
un, sem er jafnbyrg af tviræðum
fyndniyrðum starfsfólksins af
báðum kynjum og hleypidóma-
lausum klæðabrúðum, eins og að
klæðavörunum sjálfum, þá
verður ekki mikið eftir af róman-
tiskum skoðunum á ástinni.
Nei, frá þeirri hlið stafar ekki
nein hætta. Hættan liggur miklu
frekar i þvi, að maður veit of mik-
ið og sakleysið er farið út i veður
og vind. Heilbutt getur náttúrlega
sagt að þetta veki engar hugsanir
hjá manni, en Pinneberg veit bet-
ur. Manni dettur margt i hug,
þegar maður sér þetta allt fyrir
sér. Hann þarf ekki annað en að
gera sér snöggvast i hugarlund,
hvernig þessar ungu, nöktu stúlk-
ur hlaupa um og baða sig og
synda — hann veit hvað verða
muni.
En það er sú mikla uppgötvun,
sem Pinneberg gerir, að hann vill
alls ekki finna til neinna slikra
kennda, ef þær standa ekki i sam-
bandi við Pússer. Eftir hina
venjulegu Berlinarbernsku með
öllum hennar afhjúpunum og
uppgötvunum á þessum sviðum
og að minnsta kosti tylft af vin-
konum hefir hann kynnzt Pússer,
og i sandhólunum milli Wiek og
Lehnsahn fór þetta lika allt á
sömu leið. En það var allt indælt
og fagurt og gerði lifið bjartara
og betra.
Já, og siðan giftu þau sig og
hafa siðan notið þess yndis, sem
er svo sjálfsagt og eðlilegt milli
hjóna, og alltaf hafa þessar sam-
eiginlegu ástarnautnir þeirra
verið jafnyndislegar og góðar og
svalandi og þær voru i fyrstu þeg-
ar þau hittust á milli Wiek og
Lehnsahn. Og þó er þetta orðið
allt öðruvisi nú orðið. Það hefir
myndazt einhver leyniþráður á
milli þeirra með timanum, eitt-
hvert óslitandi band, hvort sem
það er nú af þvi að hún er jafn-
yndisleg kona og hún er, eða þau
hafa vanizt svona saman i hjóna-
bandinu. En eitt er vist: að hin
gamla töfrablæja bernskuáranna
hvilir nú aftur yfir ástalifi hans.
Og nú þegar hann leggur af stað i
pilagrimsför til baðstöðvanna við
hlið Heilbutts vinar sins, sem
hann dáist að og virðir, þótt hann
hafi kannske gert sig dálitið
hlægilegan i augum hans siðustu
stundirnar, þá veit hann með al-
veg fullri vissu, að hann kærir sig
ekki um að finna til neinna áhrifa,
sem ekki standa i sambandi við
Pússer. Hann tilheyrir henni eins
og hún honum og hann vill ekki
finna til neinnar löngunar, sem
ekki hefir hana að marki og miði.
Og það er alveg komið að honum
að gripa til undanbragða og segja
Heilbutt, að hann sé órólegur
vegna konunnar sinnar og vilji
þvi skjótast á spitalann, þegar
Heilbutt vindur sér inn um hlið,
þar sem uppi yfir stendur „Bað-
og sund-höll” með stórum stöf-
um, og segir að nú séu þeir komn-
ir.
Pinneberg fær hjartslátt og
fyllist blátt áfram beig og kviða.
En fyrst um sinn ber þó ekkert
kviðvænlegt við annað en að grá-
hærð kona, sem tekur á móti inn-
gangseyri, ávarpar prúðmennið
Heilbutt með fornafni hans, Jóa-
kim, og ætlar lika að láta Pinne-
berg sjálfan fá lykil að klefa til að
klæða sig úr. Pinneberg afþakkar
boðið vandræðalegur i bragði.
„Þú ætlar þá ekki að baða
þig?” spyr Heilbutt brosandi.
„Jæja, hafðu það eins og þú vilt.
Nú skaltu fyrst vita hvernig þér
Hst á og siðan ferðu kannski og
nærð þér i lykil.”
Þeir fara inn ganginn bak við
klefana. Or lauginni, sem ekki
sést, heyrast þessar vanalegu
hlátrar, busl og hróp: hér er ylur
og raki i loftinu og lyktin alveg
eins og af hverri annari sundlaug,
svo að Pinneberg er strax farið að
verða rórra innanbrjósts. En I
þessum sömu svifum opnast ein-
ar klefadyrnar og i gættinni sér
hann eitthvað ljósrautt, sem hann
vill ekki sjá -*-og siðan opnast
hurðin alveg og i dyrunum stend-
ur ung stúlka allsnakin og segir:
„Jæja, loksins kemur þú þó,
Achim. Ég var bara farin að
halda, að þú ætlaðir ekki að láta
sjá þig.”
„Vist er ég kominn,” segir
Heilbutt. ,,Má ég kvnna Pinne-
berg vin minn fyrir þér. Herra
Pinneberg — ungfrú Emma Cout-
ureau.”
Ungfrú Coutureau hneigir sig
litið eitt og réttir honum höndina,
tiguleg eins og prinzessa. Og hann
1484
Lárétt
1) Snúningur,- 6) Vökvuð,- 7)
Tónn,- 9) Baul.- 10) Ræður
við.- 11) Komast.- 12) 51.- 13)
Veik.- 15) Dýrið,-
Lóðrétt
1) Land.- 2) Fersk.- 3) Klettur.
4) Hreyfing.- 5) Staurinn,- 8)
Sko.- 9) Poka,- 13) Tvihljóði,-
14) 1001,-
Ráðning á gátu No. 1483.
Lárétt
1) Útiverk,- 6) Hik,- 7) Tá,- 9)
SA,- 10) ölæðinu.- 11) LL,- 12)
Æf.- 13) Ana,- 15) Renglur.-
Lóðrétt
1) Úrtölur,- 2) IK,- 3) Virðing,-
4) Ek,- 5) Klaufar,- 8) All.- 9)
Snæ.- 13) An.- 14) Al,-
« R I?-
\«
» DH Dp
—wli —*dI—
_
s;
■■
■■
■■
■■
■■
■■
■■
■ ■
■■
■ ■
■■
■■
■■
■■
■■
■ ■
■■
■■
■■
■■
ia
I
■
■
■
:
:
■
■■
Sunnudagur 26. ágúst 1973.
iiif 11
■
Sunnudagur
8.00 Morgunandakt Séra
Sigurður Pálsson vigslu-
biskup flytur ritningarorð
og bæn.
8.10 Fréttir og veðurfregnir.
8.15 Létt inorgunlög Amerisk-
ir listamenn leika og próm-
enade-hljómsveit leikur
Vinarvalsa.
9.00 Fréttir. Útdráttur úr
forustugreinum dagblað-
anna.
9.15 Morguntónleikar. (10.10.
Veðurfregnir). a. Sálmafor-
leikur nr. 3 i a-moll eftir
César Franck. Marie
Madeleine Duruflé leikur á
orgel. b. „Gordionshnútur-
inn”, hljómsveitarsvita
eftir Henry Purcell.
Kammersveitin i Prag
leikur. c. Kvartett fyrir
flautu og strokhljóðfæri nr.
1 op. 11 eftir Francois Devi-
enne. Werner Tast, Helmut
Pietsch, Hugo Fricke og
Peter Zimmermann leika.
d. „Requiem Canticles”,
stutt sálumessa eftir Igor
Stravinsky. Einsöngvar-
arnir Linda Anderson,
Elaine Bonazzi, Charles
Bressler og Donald Gramm
flytja ásamt háskólakórn-
um I. Iþöku og Columbiu-
hljómsveitinni. Stjórn-
endur: Gregg Smith og
Robert Craft. e. Pianókvint-
ett i A-dúr eftir Franz
Schubert „Silungakvintett-
inn”. Clifford Curzon og fél-
agar úr Vinaroktettinum
leika.
11.00 Messa i Akureyrarkirkju
Prestur: Séra Birgir
Snæbjörnsson. Organ-
leikari: Jakob Tryggvason.
12.15 Dagskráin. Tónleikar.
12.25 Fréttir og veðurfregn-
ir. Tilkynningar. Tónleikar.
13.15 Mér datt það i hug örn
Snorrason rabbar við hlust-
endur.
13.35 Kjalvegur sunnan
Hveravalla: siðari þáttur
Böðvar Guðmundsson fer á
fjöll með sögufróðu fólki.
Ferðafélagar: Silja Aðal-
steinsdóttir, Gunnar Karls-
son, Arnór Karlsson, Ingvar
Jóhannsson, Þor-
leifur Hauksson og Hjörtur
Pálsson.
15.05 Miðdegistónleikar: Frá
erlendum útvarpsstöðvum
a. Konsert i C-dúr fyrir tvær
fiðlur og hljómsveit (K 190)
eftir Mozart. Josef Suk,
Vacláv Snitil og Kammer-
sveitin i Prag leika. b.
„Hafið” eftir Debussy.
Annik Morice ogAlberto
Nueman leika á pianó. —
(Hljóðritanir frá Prag og
Bruxelles).
16.10 Þjóðlagaþáttur i umsjá
Kristinar Ölafsdóttur,
16.55 Veðurfregnir. Fréttir.
17.00 Barnatimi: Margrét
Gunnarsdóttir stjórnar a.
Dæmisögur um eigingirni,
leti og forvitni Margret og
Jóhanna Rútsdóttir flytja b.
Útvarpssaga barnanna:
„Þrir drengir I vegavinnu”
Höfundurinn, Loftur
Guðmundsson, les (12).
18.00 Stundarkorn með gitar-
leikaranum Juiian Bream
18.30 Tónleikar. Til-
kynningar.
18.45 Veðurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.20 Fréttaspegill Utanríkis-
mál íslands 1944-51: fyrsti
samtalsþáttur Baldur Guð-
laugsson ræðir við Stefán
Jóhann Stefánsson fyrr-
verandi forsætisráðherra.
20.00 Kórsöngur Norski
einsöngvarakórinn syngur:
Knut Nystedt stj.
20.15 Fyrirmynd hins islenzka
goðaveldis Einar Pálsson
flytur erindi.
21.00 Kvöldtónleikar Fil-
harmóniusveitin i Berlin
leikur Sinfóniu nr. 5 i e-moll
op. 95 „Frá nýja heiminum”
eftir Dvorák: Herbert von
Karajan stj.
21.40 „Leikur”, smásaga eftir
Unni Eiriksdóttur Helgi
Skúlason leikari les.
22.00 Fréttir.
22.15 Veðurfregnir.