Tíminn - 20.04.1975, Blaðsíða 21

Sunnudagur 20. aprll 1975.
TÍMINN
21
aflokkur Hvað gera þau í tómstundunum? Greinaflokkur Hvað gera þau í tómstundunum?
♦
Sigurður Kr. Arnason
hiisasmiðameistari, sá er
hér verður krafinn sagna um
tómstundavinnu sina og
hugargaman, hefur lagt
gjörva hönd á margt um
dagana. Fyrr á árum gaf
hann sig mikið að iþróttum
og er einn tiltölulega fárra
Islendinga, sem hafa lagt
stund á skylmingar, þótt nii
hafi hann löngu lagt af það
gaman og badminton hafi
komið í staðinn. Sigurður er
skákmaður ágætur, og nýtur
þess að tefla þegar færi
gefst. Hann er i skákfélagi,
þar sem meðal annarra
góðra manna eru Guðmund-
ur G. Þórarinsson,fyrrver-
andi formaður Skáksam-
bands tslands og Jóhann
Þórir Jónsson, eigandi og Ut-
gefandi timaritsins Skákar.
Trúlega rekur einhverja
blaðalesendur minni til þess,
að ekki alls fyrir löngu var
sagt frá stjörnusjónauka ein-
um ágætum, sem komið var
fyrir i einum af fjórum turn-
um Valhúsaskóla á Sel-
tjamarnesi. Það var Sigurð-
ur Kr. Árnason, sem hafði
forystu fyrir þeim fram-
kvæmdum, þótt margir aðil-
ar legðu málinu gott lið. En
þegar blaðamaður Timans
ætlaði að ræða um stjörnu-
sjónaukann við Sigurð, vildi
hann sem minnst gera úr
sinum hlut þar, en lét nægja
ab segja:
,,Hver er sá, sem
ekki hefur einhvern
tima staðið úti á
heiðskiru vetrar-
kvöldi, horft upp i al-
stirndan himininn og
spurt sjálfan sig:
Hvaðan kom ég,
hvert fer ég? Hvað
er að gerast á þess-
um ótalmörgu
stjörnum, eða er
hugsanlegt að þar
gerist alls ekki neitt?
Við höfum öll, hvort
sem við erum ung
eða gömul, gott af
þvi að horfa stöku
sinnum út fyrir okk-
ar þrönga daglega
hring, og þvi fleiri
stjörnusjónauka sem
við eignumst, þvi
betra.”
Ofanrituð orð eru
ekki efnisútdráttur
úr viðtalinu við
Sigurð Kr. Árnason.
Áhugamál hans eru
fjölbreyttari en svo.
Hér hefur einungis
verið minnzt á það,
sem ekki ber á góma
i sjálfu viðtalinu.
Þeir, sem það lesa,
munu kynnast allt
öðrum hliðum á tóm-
stundavinnu Sigurð-
ar.
Þannig málar Sigurftur Kr. Arnason afa sinn. Hann hét Magniis Jóns-
son og var um langt skeift þekktur Vestmannaeyingur undir nafninu
Grjót-Mangi. í Vestmannaeyjum má enn sjá haglega gerða og trausta
grjótgarfta, hlaftna af Magnúsi, og sánna þeir, aft þaft var ekki út i hött,
á hvern hátt samtiftarmenn Magnúsar lengdu nafn hans.
Elliðaár fyrir rafmagnsveituna
og byggðum golfskála að Grafar-
holti fyrir Golfklúbb Reykjavik-
ur. Og fleira mætti telja sem við
unnum að saman.
Eftir þetta tók ég að mér að
bjóða í verk einn, og vann þau slð-
an á eigin ábyrgð með mönnum
mlnum. Byggði ég þá mörg hús,
einkum dælustöðvar fyrir Hita-
veitu Reykjavíkur.
Síðar byggði ég íþróttahús fyrir
Seltjarnarneshrepp og.við það
Félagsheimili Seltjarnarness.
En siðasta verkefnið sem ég
hef unnið að fyrir Seltjarnar-
nesbæ er Valhúsaskóli, sem nú er
langt kominn. Það er mikil bygg-
ing, sem ég vona að svari vel
þeim kröfum, sem til slikra húsa
eru gerðar.
— Og þrátt fyrir þessa miklu
vinnu heldur þú áfram aft sinna
hugftarefni þinu og færir þig jafn-
vel upp á skaftift?
— Já, það má vistorða það svo.
Eins og ég vék að áðan, þá er
myndlistin alltaf i undirvitund-
inni og situr um að þrengja sér
upp á yfirborðið, hvenær sem færi
gefst. Sama er að segja um
fegurð landsins, hún hefur alltaf
sótt á mig i öllum sinum fjöl-
breytileika.
— Ferðast þú þá ekki um land-
ið, beinlinis til þess að afla þér
fyrirmynda og jafnvel hug-
mynda?
— Jú. Þessi árátta min hefur
leitt til þess, að ég hef mjög sótzt
eftir þvi að ferðast um landið,
skoða það og bókstaflega að læra
það. En þótt ferðin hafi i upphafi
verið farin til þess að leita sér
hugmynda að málverkum, þa fer
ekki hjá þvi, að athyglin beinist
að öðrum hlutum einnig. — Þvi,
sem landið geymir ifórum sinum.
Þar á ég við sérkennilega steina,
bergmyndanir og steingervinga,
sem eru heldur en ekki komnir til
ára sinna. Sá maður, sem fer að
gefa sig að þessum hlutum, þarf
ekki að verða sér úti um annað
tómstundaverk. Steinarnir geta
vel, ef svo vill verkast, tekið upp
allar fristundir hans, — og meira
til.
— Þú hefur þá kannski líka
helgað steinunum einhvern hluta
tómstunda þinna?
— Já. Ég hef lengi haft þann sið
að fara eina eða tvær ferðir á
hverju sumri til þess eins að leita
sérkennilegra steina og safna
þeim. Sumarið 1971 fór ég eina
slika ferð með svila minum, Páli
Zóphónfassyni, héðan úr Reykja-
vfk norður og austur um land i
Breiðdal, Berufjörð og Alftafjörð
og alla leið I Hoffell. Þetta var
löng leið, um þúsund km. akstur,
en við sáum hvorki eftir tima
okkar né kröftum, þótt hér væri
óneitanlega um talsvert erfiði að
ræða. Við fundum marga ágæta
steina, sem Páll átti siðan eftir að
saga og slipa og gera að skart-
gripum.
— Þessar ferðir eru auftvitaft
ekki erfiðislausar?
— Nei, það er nú öðru nær. Ef
,,vel veiðist”, getur steinapokinn
orðið óþægilega þungur á baki
„veiðimannsins”, ekki sizt þegar
langt er gengið.
— Er ekki einhver ferð þér sér-
staklega minnisstæð?
— í rauninni eru þær allar á
einhvern hátt minnisstæðar, en
fyrst þú spurðir beint, er bezt að
ég nefni ferð, sem ég fór fyrir
tæpum tólf árum.
Sumarið 1963 fórum við hjónin i
Ameshrepp á Ströndum. Þar var
þá skemmtun framsóknarmanna.
Við ókum á okkar eigin bil til
Hólmavikur, en fórum á skipi
þaðan að Gjögri, og siðan á vöru-
bil til Trékyllisvikur. Veður var
stillt og bjart, og ekkert skyggði á
tign og fegurð fjallanna. Og ekki
þarf að spyrja um glaðværð, gest-
risni og hlýjar móttökur fólksins,
sem á vegi okkar varð.
Við hjónin fórum I gönguferð i
bjartri sumarnóttinni. Sólin ljóm-
aði á Krossnesfjalli, og við feng-
um fjöruna i silfurbirtu. Selur lá á
skerjum og fugl kúrði uppi við
land, en lónaði ofurhægt fram á
spegilslétta vikina, þegar hann
varð okkar var.
Þarna i fjörunni fann ég hnefa-
stóran stein. Hann vakti athygli
mina fyrir Iít sinn og þyngd. Ég
hirti hann og sagði gestgjafa min-
um, að ég ætlaði að geyma hann
heima I stofu til minningar um
ferðina. Hann sagðist ekki sjá
neitt sérstakt við steininn, en hins
vegar vissi hann, að þær gerðu
þetta oft, konurnar I bænda-
ferðunum, að taka með sér ein-
hverja hluti til minja. Veturinn
eftir fékk ég steininn sagaðan og
slipaðan. Þetta var jaspis með
onix-einkennum. Það sem utan af
honum kom, var sagað og slipað
niður i smásteina, sem greyptir
voru i hringa eða men og gefnir I
fermingjargjafir.
En þessi steinn var ekki lengi
einn ihillunni heima. Brátt bætt-
ust aðrir við, og næstu árin var
hörð barátta um sætin þar, unz
eftir sátu nokkrir vel valdir „ein-
staklingar
Steingerð vinviðarlauf
og leifar af risafuru
— Þú hlýtur aft vera oröinn
kunnugur viða um land, eftir að
hafa ferðazt stöðugt um langt
árabil?
— Ef ég frétti um stað, þar sem
von er góðra steina, reyni ég að
komast þangað. Þetta táknar þó
ekki, að ég hafi komið á hvern
blett, þar sem fagrir steinar eru
fyrir hendi, þvi að hvort tveggja
er, að ég hef ekki alltaf tök á þvi
að fara þangað sem mig fýsir, og
svo eru slikir staðir lika alltaf
öðru hverju að finnast.
Þegar dr. Helgi Péturss var eitt
sinn á gangi ofarlega i Búlands-
höfða á Snæfellsnesi, sá hann þar
breiðu af hvitum skeljum. Hann
undraðist að finna þetta þarna, i
um það bil sjö hundruð metra
hæð, tók skeljarnar I lófa sér og
athugaði þær. Á þeirri stundu
varð I rauninni til hin stórmerka
kenning hans um landris á þess-
um slóðum.
Á Hjallahálsi i Þorskafirði
finnst mikill fjöldi fagurra og fá-
gætra steina, svo sem jaspís,
kalsid og fleira, i ýmsum mynd-
um. En sá er galli á, að vegurinn
liggur einmitt um svæðið, þar
sem steinarnir eru, og margur
ferðamaðurinn hefur farið þar út
úr bil sinum og látið greipar sópa.
Er þvi farið að fækka um góða
hluti þar, nú á sfðari árum.
Allir hafa heyrt getið um
Brjánslækjarlögin svokölluðu,
þar sem þykkir staflar (nær þvi
eins og pönnukökuhlaði) af þunn-
um hellum eru i' gili einu. í þess-
um hellum er fjöldi steingerðra
plantna og laufa, jafnvel vin-
viðarluf hafa fundizt þar. Þar
hefur margur maðurinn fengið
fallegan steingerving á liðnum
árum og áratugum, en nú mun
þetta svæði allt orðið friðlýst, eins
og lika sjálfsagt er. í Selárdal
hafa einnig fundizt blöð og blaðför
I bergi.
Við Bolungarvik eru surtar-
brandsnámur, sem stundum hafa
verið unnar, að minnsta kosti á
Framhald á 28 siftu.

]
Lesmál: Valgeir Sigurðsson
Myndir: Guðjón Einarsson
[lokkur Hvað gera þau í tómstundunum? Greinaflokkur Hvað gera þau í tómstundunum?