Fréttablaðið - 18.08.2005, Blaðsíða 24

Lækkun á matarskattinum er
sanngjarnasta leiðin til að lækka
skatta. Hún nýtist öllum - tekju-
lágum sem efnuðum - en þó hlut-
fallslega mest þeim sem hafa lág-
ar tekjur og mikla framfærslu.
Lækkun matarskattsins er því
afar góð aðferð til að auka kaup-
mátt hjá öldruðum og barnafjöl-
skyldum. Svo vinnur lækkun mat-
arskattsins líka gegn verðbólg-
unni. Vegna tengsla skulda og
verðbólgu myndi því lækkun mat-
arskattsins líka lækka skuldir
landsmanna. Lækkun matar-
skattsins er því ein ákjósanleg-
asta og sanngjarnasta leiðin til að
lækka skatta sem völ er á um
þessar mundir.
Það er merkilegt að í öllu góð-
ærinu skuli stjórnarflokkarnir ein-
ungis velta upp hugmyndum um
breytingar á skattakerfinu sem
gagnast hinum efnameiri. Stjórn-
málamenn á uppleið - eins og Einar
K. Guðfinnsson - leggja meira að
segja til breytingar á skattkerfinu
sem beinlínis vinna gegn hag tekju-
lágra og millitekjufólks eins og
hugmynd hans um afnám vaxta-
bóta felur í sér. Þetta viðhorf varð
líka ofan á þegar ríkisstjórnin sam-
þykkti tekjuskattalækkun sína á
síðasta þingi. Þá fengu ofurlauna-
mennirnir í sinn vasa 25-30 sinnum
meiri lækkun en ræstingarkonan
sem heldur skrifstofunni þeirra
hreinni.
Á Íslandi hefur fram á allra
síðustu ár verið sammæli meðal
þjóðarinnar um ákveðinn jöfnuð.
Þetta hefur breyst. Á síðustu
árum hefur ríkisstjórnin - vitandi
eða óafvitandi - stöðugt verið að
færa hlutfallslega meira af sam-
eiginlegum skattbyrðum yfir á
herðar millitekjufólks og þeirra
sem hafa lágar tekjur. Það gerist
með tvennum hætti. Annars vegar
með því að skattfrelsismörkin
hækka ekki í takt við laun þannig
að fólk með lágar tekjur er sífellt
að greiða skatt af hærri hluta
tekna en áður. Hins vegar er
stöðugt verið að fjármagna lækk-
un tekjuskattsprósentunnar með
felusköttum sem birtast í hækk-
unum á hvers kyns gjöldum – sem
allir greiða jafnt án tillits til tekna
sinna. Af þessari braut verður að
snúa. Við þurfum meiri jöfnuð í
okkar samfélag þar sem stöðugt
er að gliðna á milli hinna efnuðu
og þeirra tekjulægri. Góð leið til
að vinna gegn þessari þróun er að
lækka matarskattinn.
Útgjöld íslenskra heimila
mætti lækka um fimm milljarða
ef ríkisstjórnin samþykkti tillögu
Samfylkingarinnar frá síðasta
þingi um um að lækka matarskatt-
inn svokallaða um helming – eða
úr 14 í 7%. Slík lækkun gagnast
þeim hlutfallslega mest sem hafa
úr minnstu að spila.
Ástæðan er einföld. Allir þurfa
að kaupa sér brýnar nauðþurftir
einsog kjöt, mjólk, grænmeti, fisk,
brauð og mjölvöru. Við höfum lagt
til að það svigrúm sem er til skatta-
lækkana vegna góðæris verði
notað í að lækka virðisaukaskatt-
inn af þessum varningi – hinn svo-
kallaða matarskatt. Eftir því sem
menn hafa minni ráðstöfunartekj-
ur og fleiri munna að metta hækk-
ar það hlutfall af ráðstöfunartekj-
um fjölskyldnanna sem þarf að
verja í lífsnauðsynlegan varning af
þessu tagi. Lækkun matarskattsins
myndi því hlutfallslega gagnast
best þeim landsmönnum sem hafa
lágar tekjur eða mikla framfærslu,
eins og barnafjölskyldunum,
öldruðum – og öryrkjum sem aldrei
má nefna án þess að jakkafataliðið
í verðbréfabransanum fái grænar
bólur.
Verðbólga er um þessar mund-
ir komin á skrið. Lækkun matar-
skattsins dregur úr líkum á því að
hún fari úr böndum. Ástæðan er
sú, að lækkun matarskattsins úr
14% í 7% mun lækka neysluvísi-
töluna um allt að 0,8% skv. upplýs-
ingum sem við í Samfylkingunni
höfum aflað frá opinberum stofn-
unum. Um leið stuðlar hún að því
að lækka skuldir heimilanna – því
þær eru beintengdar við verð-
bólguna. Lækkun matarskattsins
dregur úr verðbólgu og þar með
stuðlar hún að auknum friði á
vinnumarkaði. Það liggur fyrir að
verkalýðshreyfingin íhugar að
segja upp kjarasamningum vegna
óhóflegrar verðbólgu. Lægra mat-
arverð dregur úr líkum á því – um
leið og slík lækkun bætir hlut-
fallslega mest kjör þeirra sem
minnst hafa.
Er ekki kominn tími til að
hugsa nú einu sinni um ræstingar-
konuna umfram bankastjórann? ■
Stundum þegar þrengir að mönn-
um þá gera þeir ýmislegt í fljót-
færni og ógrundað. Það er óskilj-
anlegt að greinin okkar í Frétta-
blaðinu föstudaginn 29. júlí sl.
„Er Garðasókn í gíslingu“ skuli
framkalla svona sterk viðbrögð
eins og gerðist í grein Helga K.
Hjálmssonar í Fréttablaðinu
föstudaginn 5. ágúst síðastliðinn.
Það er miður að maður í hans
stöðu sem gjaldkeri sóknar-
nefndar skuli misnota aðstöðu
sína á þennan hátt með orðum
sem erfitt er að taka til baka.
Kom greinin okkar eitthvað illa
við hluta sóknarnefndar, djákna
og prest? Eða hafa menn slæma
samvisku? Undrast einhver þótt
svo sé, miðað við hversu óvægin
aðför þeirra hefur verið að sókn-
arprestinum? Djákninn Nanna
Guðrún sá sig knúna til að mæta
á heimili annarrar okkar án þess
að boða komu sína til að ræða
skrif okkar í Fréttablaðið.
Getur verið að fleiri sóknar-
börn hafi fengið slíkar heim-
sóknir? Geta sóknarbörn átt von
á því að fá svona heimsóknir í
hvert sinn sem þau segja skoðun
sína? Heimili okkar er ekki vett-
vangur þessarar deilu. Helgi
fullyrðir í grein sinni „að allir
sem að málinu komu, vildu sætt-
ir og að því yrði lokið á eðlilegan
hátt“. Af hverju er ekki svo?
Helgi segir jafnframt að stað-
reynd málsins hafi verið að sókn-
arprestur hafi kært samstarfs-
menn sína og krafist þess að
djákninn yrði rekinn en reyndin
er sú að sóknarnefnd leitaði til
biskups 23. maí 2004 eftir hinn
svokallaða hesthúsafund og
óskaði eftir að sóknarpresti yrði
sagt upp störfum. Biskup svaraði
bréfi sóknarnefndar 14. júlí 2004
þar sem hann segir m.a. „ekki eru
þau skilyrði fyrir hendi sem rétt-
lætt geta breytingu á starfi sókn-
arprestsins“. Í beinu framhaldi af
bréfi biskups voru aðilar innan
sóknarnefndar að senda biskupi
bréf gegn sóknarpresti. Því spyrj-
um við: Hvað er að þegar ekkert
er að? Var ekki einhugur hjá hluta
sóknarnefndar, djákna og presti?
Ef svo var, af hverju skrifuðu þau
biskupi bréf?
Á fundi stuðningsmanna sókn-
arprestsins sem haldinn var 13.
júlí síðastliðinn rakti lögmaður
hans, Sveinn Andri Sveinsson,
málið og sagði meðal annars að
sóknarpresturinn hafi alltaf vilj-
að sættir, samanber svarbréf
Daggar Pálsdóttur hrl. til for-
manns úrskurðarnefndar þjóð-
kirkjunnar 5. nóv. 2004 til sr.
Hans Markúsar, þar sem hún
segir m.a. „Tilefni bréfs þessa
eru þau að í erindi yðar óskið þér
sérstaklega eftir því að nefndin
leiti sátta.“ Sóknarprestur er
ekki að kæra neinn heldur að
leita sátta. Á öllum stigum máls-
ins hefur hann leitað eftir sáttum
og síðast þegar málið var hjá
áfrýjunarnefnd en gagnaðilar
höfnuðu öllum sáttum þar. Það
hafa aldrei verið lagðar fram
sáttatillögur í máli þessu, hvorki
af hendi prófasts né biskups-
stofu.
Fjórmenningarnir, formaður,
varaformaður, djákni og prestur
höfnuðu svo alfarið sáttum hjá
áfrýjunarnefnd. Hvar er við-
snúningurinn á sannleikanum?
Það er líka með ólíkindum að lesa
svo í grein Helga K. Hjálms-
sonar að allan tímann hafi þau,
það er hluti sóknarnefndar, vitað
að aðalsafnaðarfundurinn yrði
ekki haldinn fyrr en eftir til-
færslu sóknarprestsins.
Er það ekki undarlegt að sókn-
arnefnd viti um tilfærslu sóknar-
prests þegar í mars sl., löngu fyr-
ir úrskurð úrskurðarnefndar og
líka fyrir úrskurð áfrýjunarn-
efndar? Getur verið að tengsl
sóknarnefndar séu meiri við
biskupsstofu þar sem Helgi,
gjaldkeri sóknarnefndar er for-
maður leikmannaráðs þjóðkirkj-
unnar og varaformaður sóknar-
nefndar er í stjórn leikmanna-
skóla þjóðkirkjunnar?
Var þá búið að ákveða niður-
stöður málsins? Ef svo er til
hvers voru þá nefndirnar?
Einu gleymdi Helgi að svara,
hvað með áminningarnar á fjór-
menningana, af hverju fengu þau
þær? Fengu þau áminningu fyrir
að sóknarprestur legði þau í ein-
elti? NEI! Fengu þau áminningu
fyrir að sóknarprestur og ,,svo-
kallaðir stuðningsmenn sem eru
á villigötum héldu sókninni í gísl-
ingu? NEI! Ef menn fá áminn-
ingu þá er það nokkuð ljóst að
þeir hafa brotið eitthvað af sér.
Dapurt var hve hann talaði
mikið niður til okkar og kallaði
okkur „svokallaða stuðnings-
menn“. Kurteisi kostar ekki neitt!
Eitt erum við þó sammála
Helga um „þetta er allt ein sorg-
arsaga“.
Höfundar eru sóknarbörn í
Garðasókn.
18. ágúst 2005 FIMMTUDAGUR24
Lækkum matarskattinn strax!
HELENA GUÐMUNDSDÓTTIR
ODDNÝ ÞÓRA HELGADÓTTIR
SKRIFA UM DEILURNAR Í GARÐASÓKN
Öfugsnúinn sannleikur í Gar›asókn
ÖSSUR SKARPHÉÐINSSON
ALÞINGISMAÐUR
UMRÆÐAN
MATARSKATTUR
fia› liggur fyrir a› verkal‡›s-
hreyfingin íhugar a› segja upp
kjarasamningum vegna óhóf-
legrar ver›bólgu. Lægra mat-
arver› dregur úr líkum á flví –
um lei› og slík lækkun bætir
hlutfallslega mest kjör fleirra
sem minnst hafa.
Er ekki kominn tími til a›
hugsa nú einu sinni um ræst-
ingarkonuna umfram banka-
stjórann?