Tíminn - 21.12.1975, Blaðsíða 16

16
TÍMINN
Sunnudagur 21. desember 1975.
— segir ísabella Peron,
Argentínuforseti, og
situr sem fastast meðan
hvert hneykslið á fætur
öðru ríður yfir þjóðina
Isabella Peron, forseti Argen-
tinu, er á háium is. Ný og ný
hneykslismál hafa komið henni i
vanda. Daglega sekkur landið
dýpra og dýpra i ringulreið og ó-
stjórn. Verðbólgan hefur náð
300%, tala atvinnulausra er 1
milljón, rikiskassinn er tómur og
erlendar skuldir nema milljörð-
um. Við þetta bætist barátta milli
skæruliða og hers, sem helzt
mættilikja við borgarstyrjöld: að
meðaltali fjórða hvern dag er
mannrán framið áttundu hverja
klst.. pólitisk morð og á hverri
klukkustund eru fleiri eða færri
sprengjutilraunir gerðar. Ein
manneskja kippir sér litið upp við
þetta allt saman — Maria Estella
Peron forseti Argentinu.
Nýlega snéri hún heim úr 32
daga frii. Hún hafði ekki einu
sinni haft fyrir þvi að lesa dag-
blöðin, en vikulega lét hún senda
sér flugleiðis nýjustu tizkublöðin
og teiknimyndaseriur af „Bleika
Pardusnum”. Fyrstu tiu dagana
eftir friið lét forsetinn aðeins sjá
sig þrisvar sinnumi stjórnarhöll-
inni, annars hélt hún sig helzt á
baðstað við strönd Atlantshafs-
ins. Heilum degi varði hún til
skartgripainnkaupa i glæstustu
verzlunum i Buenos Aires, og það
sem eftir var af ti'manum eyddi
hún með vinkonum sinum i for-
setahöllinni við spil og göngu-
ferðir. Af 300 dögum hafði þessi
rikisleiðtogi aðeins unnið 170
daga, og sjaldan meira en 4 klst. á
dag.
Þegar ísabella kom loksins til
starfa á nýjan leik, og hélt fund
með ráðherrum sinum, kom mjög
óvænt atvik fyrir. Eftir að hafa
setið og hlustað á skýrslur ráð-
gjafa sinna i heila klukkustund,
gjörsamlega áhugalaust, („finnst
þér ég ekki fallega brún”, at-
hugasemd, sem hún hvislaði að
sessunaut sinum) tók velferðis-
málaráðherra Carlos Emery til
máls. „Þess er krafizt að þing-
skipuð nefnd geri rannsókn á
ráðuneyti okkar,” sagði hann.
Helstrið
Peronistastjórnarinnar
„Rannsókn? Hvers konar rann-
sókn?” spurði forsetinn hlessa.
Einn af ráðherrunum reyndi i
stuttu máli að útskýra fyrir henni
hvaðblöðin höfðu veriö að skrifa
um siðustu dagana: 1 velferðis-
málaráðuneytinu hafði komizt
upp um stórfelld fjárhagssvik,
sem nánustu samstarfsmenn for-
setans báru ábyrgð á og kostað
höfðu rikið milljónaupphæðir.
Fyrst i stað skein algjört skiln-
ingsleysi út úr svip forsetans, en
siðan greip hana ofsaleg bræði.
„Hommar,” æpti hún að ráðherr-
um sinum. „Þið eruð allir homm-
ar.” Siðan æddi hún út úr fundar-
salnum og endurtók i sifellu
„hommar, hommar, hommar.”
Nokkrum dögum siðar kom að-
stoðar hernaðarfulltrúi hennar,
Vivanco, þar að sem hún sat við
spil með vinkonum sinum og til-
kynntihenni að barátta skæruliða
og hers, sem þegar hefði leitt til
mikilla blóðsúthellinga, hefði enn
á ný tekið sinn toll. Forsetinn lét
þessa frétt ekkert á sig fá og kom
með niðrandi athugasemd um
herinn. Þegar Vivanco tók mál-
stað hersins og sagði: „Frú, spil-
ið, sem þér eruð að spila og það,
sem ég var að tala um, eru tveir
gjörólikir hlutir,” eldroðnaði for-
setinn og æpti: „Ot með yður.”
Stuttu siðar fékk hún taugaáfall.
Argentinubúar eru orðnir svo
vanir ruddalegum talsmáta og
framferði forsetans, að þetta
þótti vart umtalsvert. Allir þeir,
sem eitthvað fylgjast með málum
i Argentinu sjá, að þrátt fyrir ör-
væntingarfullar tilraunir Isabellu
til að tryggja sig i sessi i forseta-
stólnum er það aðeins spurningin
um tima, hvenær hún neyðist til
að segja af sér.
Ráðherra yfirgefur
embætti sigg
i handjárnum
„Stjórn fólksins” með Isabellu
Peron I forsæti hefur ekki tekizt
að koma neinu i verk nema svik-
um.
Leiðtogi frjálslynda flokks
„Pastido Radical” stærsta
stjórnarandstöðuflokks i Argen-
tinu sagði. — Hver einasta stjórn,
sem setið hefur að völdum i
Argentinu hefur matað krókinn
ærlega en aldrei nokkurn timann
hefur þaö gerzt i sögunni að eins
miklu hafi verið stolið á jafn
blygðunarlausan og ósvifinn hátt,
og á þessum siðustu tveimur ár-
um. Þeir sem voru ósvifnastir við
að draga að sér fé, voru nokkrir
valdamiklir menn i velferðis-
málaráðuneytinu. Þar á meðal
ráðherrann, José López Rega,
sem leystur var frá embætti og
rekinn úr landi. Hann gerði
samning við Libyumenn um sölu
á oliu á 16 dollara tunnuna, þrátt
fyrir að annað land vildi selja á 10
dollara. Hann leit á mismuninn
sem gróða og stakk honum i eigin
vasa.
A siðustu vikum hefur rannsókn
á ráöuneytinu leitt i ljós, að þar
hafi ótrúlega mikil svikastarf-
semi átt sér stað. Allmargir hátt-
settir embættismenn voru þegar
handteknir og var eftirmaður
Rega meira að segja fluttur burtu
i handjárnum. Alfredo Nocetti,
sem stjórnar rannsókninni sagði
að fyrsta-yfirlit hefði strax leitt i
ljós i kringum 3000 tilfelli.
Rannsóknardómararnir fundu i
mjög illa höldnum bókhaldsbók-
um reikninga frá rútubilastöð.
Þetta voru rukkanir fyrir akstur
á skólabörnum eftirlaunaþegum
og verkafólki, og einnig fyrir við-
hald og viðgerð á ökutækjunum. t
ljós kom að annað hvort hafbi
þessiþjónusta alls ekki verið látin
i té, eða þá, að hún var i miklu
minna mæli, en það sem gefið var
upp. Þarna voru þvi um stórfelld
svik að ræða. Það kom einnig i
ljós, að margir mjög háir út-
gjaldaliðir höfðu alls ekki veríð
færðir inn i bækurnar.
Forsetinn mun ekki
segja af sér af
fúsum og frjálsum
vilja
Fyrirskipaðar voru handtökur
á forstjórum rútubilastöðvarinn-
ar, sem sent hafði reikningana,
svo og á meðeiganda fyrirtækis-
ins, Demetrio Vazquez, sem eitt
sinn hafði verið einkaritari López
Rega i velferðismálaráðuneyt-
inu. Dr. Pedro Eladio Vazquez,
bróðir Demetrio, hluthafi i fyrir-
tækinu og liflæknir forsetans varð
að segja upp trúnarðarstöðu sinni
ihöllinni. Og auk þess missti hann
stöðu sina sem ritari i iþrótta- og
ferðamálaráðuneytinu. Kona
hans, sem honum hafði tekizt að
koma i stöðu ráðgjafa i þessu
sama ráðuneyti á mjög háum
launum var einnig strikuð af
launalistanum. önnur uppspretta
sem var vel fallin til sjálfsauðg-
unar, var góðgerðarstofnun, sem
Peronistar höfðu stofnað og Isa-
bella var forseti fyrir. Nú hafði
borgin Buenos Aires gefið stofn-
uninni lóðarskika, og ætluðu
Peronistar að byggja þar blokkir
með 10000 ibúðum fyrir fátækt
fólk. Daginn eftir að gjöfin hafði
verið afhent, kom dðttir López
Rega inn i veðlánabankann i
Buenos Aires „i nafni forsetans”
til þess að fá fjárveitingu að upp-
hæð 120 milljörðum kr. til fram-
kvæmda á lóöinni. Hún tók strax
út 50.000.000 i seðlum. Enginn
þorði að spyrja neins hvað þá að
krefjast umboðs, þvi bankinn
heyrði undir ráðuneyti föður
hennar. Þegar þetta komst i há-
mæli og rannsóknardómari fór til
að lita á lóðina og framkvæmdir
þar, fann hann ekkert nema
grunninn. Að lokum varð forset-
inn uppvis að fjármisferli lika. I
banka einum i Buenos Aires skaut
upp kollinum ávisun frá liknar-
stofnuninni að upphæð 200.000.000
kr. undirskrifuð af Isabellu. Með
henni ætlaði hún að greiða hluta
af þvi, sem Juan Domingo Perón
hafði ánafnað fjölskyldu fyrri
konu sinnar, Evitu Peron. Þetta
var greinilega tilraun til að reyna
að greiða eigin skuld úr kassa
góðgerðarstofnunarinnar.
Bankastarfsmaður uppgötvaði
svindlið og ráðgjafar forsetans
voru fljótir að taka ávisunina til
baka með þeim orðum að forset-
inn hefði undirritað hana af van-
gá. Blaðamenn fundu út, að
a.m.k. 21 vafasöm ávisun frá
stofnuninni, undirskrifuð af for-
setanum væri i umferð. Dagblað-
ið La Opinion sagði að það væri
ekki afsakanlegt að formaður
einhvers félags notaði peninga
þess til aðborga eigin rafmagns-
reikning, jafnvel þó að eyðslan
væri litil og reikningurinn lágur.
A meðan þingmenn, háttsettir
menn, veraldlegir og andlegir og
þekktir blaðamenn hafa látið hina
„blygðunarlausu, spilltu stjórn-
armeðlimi” fá það óþvegið, hefur
forsetinn að mestu leyti verið lát-
inn óáreittur. Það er ekki sizt
vegna þess, að allir stjórnmála-
menn jafnt sem herforingjar hafa
slæma samvizku: Þrátt fyrir það
að þeir vissu að þessi fyrrverandi
dansmær hefði enga stjórnmála-
hæfileika og hefði verið i útlegð i
15 ár og vissi þar af leiðandi ekk-
ert um vandamál þau, sem
Argenti'na átti við að striða, höfðu
þeir Iátið viðgangast að hún sett-
ist i forsetastólinn i stað þess að
hindra það.
Margir stjórnmálamenn höfðu
spáð þvi, að eftir dauða foringj-
ans Peróns, yrði algjört öngþveiti
i innanrikismálum, þegar ekki
væri lengur rikisstjórn með
Perón I broddi fylkingar, sem
gæti haldið mannfjöldanum i
skefjum.
Andstæðingar Peronista —
flestir herforingjar óskuðu þess,
að ekkja hans myndi taka við
eftir hann og með fuilkomlega
misheppnaðri stjórn eyðileggja
goðsöguna um Perón. Ósk þeirra
rættist en þó ekki alveg eins og
þeir höfðu búizt við. Siðan trúnað-
armaður forsetans varð að flýja
land er hrun Peronismans al-
m----------------------------►
Hin 44 ára gamla Isabella Perón, fyrrverandidansmær i næturklúbb, og núverandi forseti Argen-
tinu heldur ræðu á fundi með iðnaðarfélagsmönnum. Þegar forsetinn kemur opinberlega fram,
minnir það einna helzt á skripaleiki.