Tíminn - 01.08.1976, Blaðsíða 10

Stofnandi
Fálkans
byrjaði að
gera við
reiðhjól árið
1904 og
Fálkinn varð
að stórfyrir-
tæki í
höndum hans
Kálkinn hf. Suöurlandsbraut S i
Reykjavik er eitt öflugasta fyrir-
tæki landsins á sinu sviði, en
fyrirtækiö selur margs konar
vélar og iðnaða rvörur.
Þekktastur mun Fálkinn hf. þó
vera fyrir reiðhjólin og hljóm-
plöturnar, en fyrirtækið vann þar
öflugt brauðtryðjendastarf.
Timinn kynnir að þessu sinni
Fálkann h.f. og ræddum við
forstjórann, Ölaf Haraldsson,
viðskiptafræöing, en hann er
þriðja kynslóðin, sem stjórnar
Fálkanum. sonarsonur ólafs
heitins Magnussonar er keypti
Fálkann árið 1924 og hefur gert
hann að stórveldi á sinu sviði.
Ólafur hafði eftirfarandi að
segja um Fálkann hf, sögu hans
og starfsemi:
Ólafur Magnússon,
stofnandi Fálkans
—Afi minn Ólafur Magnússon
var ættaður frá Rauðasandi,
fæddur árið 1873. Hann lærði
trésmíði og byggði mörg hús i
FALKINN HF.
Suðurlandsbraut 8
og Laugavegi 24
Rætt við Ólaf Haraldsson, viðskiptafræðing,
forstjóra Fólkans
Reykjavik, eða vann við smiðar
þeirra, en hann fékk snemma
áhuga á reiðhjólum og mun hafa
byrjað að annast viðgerðir þeirra
þegar árið 1904, sem verður að
teljast vel af sér vikið, þvi saga
reiðhjólsins i þeirri mynd er við
þekkjum það, er ekki eldri en
svona eitt hundrað ára. Islend-
ingar byrjuðu þvi snemma að
hjóla.
I fyrstu fékkst hann við reið-
Bragi ólafsson, verkfræðingur og fyrrum forstjóri Fálkans hf. Hann
hóf snemma afskipti af Fálkanum og aðeins 18 ára að aldri lagði hann
grundvöllinn að reiðhjólaframleiöslu Fálkans. Bragi lézt I nóvember
1975.
Bragi var sonur ólafs Magnússonar, stofnanda Fálkans, sem fram
kemur I greinum.
hjólaviðgerðirnar i hjáverkum.
Hann var laginn járnsmiöur, þótt
trésmiðar væru hans aðalfag og
frá árinu 1910 fékkst hann ein-
vörðungu við reiðhjólaviðgerðir,
sem og skylda starfsemi.
Viðskipti með reiðhjól og allt,
er þeim farartækjum viökemur
er þvi hinn raunverulegi grund-
völlur að Fálkanum og þeirri fjöl-
þættu starfsemi, er við nú rekum.
Ólafur Magnússon, byrjaði
mjög fljótlega að flytja inn til
landsins reiðhjól, og hann hafði
um tima leigu á reiðhjólum, sem
var liklega svipað og bilaleigurn-
ar núna. Þetta var þörf starf-
semi. Menn vildu gjarnan
skreppa á reiðhjóli, þótt þeir
teldu sig ekki þurfa aö eiga sUk
farartæki. Þá voru engir, eða
mjög fáir bilar og almennings-
vagnar voru ekki til.
— Hver stofnaði Fálkann?
—Þaö var danskur maöur, sem
það gerði. Ólafur Magnússon,
keypti fyrirtækið árið 1924. Við á
hinn bóginn teljum Fálkann hf.
vera eins konar framhald af þvi
starfi sem Ólafur hóf varðandi
reiðhjól, þegar árið 1904.
Það sem ólafur keypti var að-
eins lltið, venjulegt reiðhjóla-
verkstæði og búð.
— Nú þaðerskemmst frá þvi að
segja, að fyrirtækið dafnaði undir
stjórn ólafs og fljótlega náði hann
valdi á þessari nýju starfsgrein.
Fálkinn.var upphaflega til húsa
að Laugavegi 24, en þar stóð þá
gamalt timburhús. í austurend-
anum var verzlunin Brynja, en
Fálkinn var i vesturendanum.
Ólafur keypti siðan allt húsið
Laugavegur 24, og þar með var
verzlunin í öllu húsinu. Siðan var
byggt við húsið úr steini, fyrst
ranghali, sem var sölubúð, en
siðan húsiö, sem þar stendur nú,
en það var talið stórhýsi á þeirra
tima mælikvarða. Þarernúm.a.
til húsa hljómplötudeild Fálkans
og Skóverzlun Hvannbergs-
bræðra. Húsin á bakvið, eða bak-
húsin við Laugaveg 24 standa lika
flest ennþá, þar á meðal skúrinn,
sem ólafur byrjaði að fást við
viðgerðirnar i. Þetta húsrými er
nú notað til annars, og er ekki i
eigu Fálkans hf. heldur sumra
barnabarna Ólafs Magnússonar,
en hann og kona hans Þrúður
Guðrún Jónsdóttir áttu 9 börn.
— Það mun hafa verið árið 1925,
eða skömmu þar á eftir að
Fálkinn hóf sölu á hljómplötum,
en það hefur lika á vissan hátt
verið starfsemi, sem aflað hefur
Fálkanum viðskipta, ekki siður
en reiðhiólin.
Fálkinn byrjaði lika mjög
snemma að gefa út íslenzkar
hljómplötur, en aílt frá árinu 1930
hefur verið hér veruleg
hljómplötuútgáfa, og núna
seinast gáfum við út Verstaf öllu
með Rió triói.
Þá rekum við véladeild, sem
selur margvislegan vélbúnað,
bæði varahluti og heilar vélar og
frá árinu 1971 höfum við einnig
rekið sérstaka deild með heimil-
istækj um.
Á seinasta reikningsári eða árið
1975 kemur i ljós,;að velta fyrir-
tækisins var um 55o miljónir
króna, og á árinu 1976 verður hún
verulega hærri.
Hver er hlutur hinna einstöku
deilda i rekstrinum:

Siguröur F. Ólafsson, fyrrum forstjóri Fálkans. Hann vann alla sina
starfsævi við Fálkann. Sigurður lézt I mai siðastliðnum. Hann var einn
sona ólafs Magnússonar, sem siöar eignuðust fyrirtækiö og ráku þaö.