Fréttablaðið - 27.12.2005, Blaðsíða 52

Borgarstjórn Reykjavíkur sam-
þykkti 20. desember að lýsa Reykja-
víkurborg lífsborg, en með sam-
þykktinni gengur Reykjavík til liðs
við baráttuna gegn dauðarefsing-
um. 397 borgir víðs vegar um heim-
inn hafa með þessum hætti tekið
afstöðu móti dauðarefsingum og ár
hvert í nóvember minnast borgirnar
þess að árið 1786 var dauðarefsing
afnumin í hertogadæminu Toskana,
sem var í fyrsta sinn sem ríki afnam
dauðarefsingar. Borginar velja með
þessum hætti lífið og vekja athygli
á því óréttlæti og skorti á mannúð
sem felst í því þegar ríkisvaldið
tekur sér vald yfir lífi og dauða.
Íslandsdeild Amnesty Inter-
national fagnar þessari ákvörðun
borgarstjórnar og telur að hún sé
mikilvæg í baráttunni gegn hinni
miskunnarlausu refsingu sem
dauðarefsing er. Amnesty Inter-
national hefur frá árinu 1977 barist
fyrir afnámi dauðarefsinga, en þá
höfðu einungis sextán ríki heimsins
afnumið dauðarefsingar. Baráttan
hefur skilað nokkrum árangri og
í dag hafa 85 ríki afnumið dauða-
refsingar.
Ísland afnam dauðrefsingar árið
1928 og árið 1994 var sett ákvæði
í stjórnarskrá að dauðarefsingar
skyldi aldrei taka upp hér á landi.
Ísland hefur ætíð unnið að afnámi
dauðarefsinga á alþjóðavettvangi.
Árið 2004 voru að minnsta kosti
3.797 einstaklingar teknir af lífi í
25 ríkjum, og að minnsta kosti 7.395
einstaklingar dæmdir til dauða í
64 ríkjum. Þetta eru einungis lág-
markstölur, réttar tölur eru eflaust
mun hærri. Árið 2004 voru 97 pró-
sent allra þeirra sem teknir voru af
lífi frá eftirtöldum ríkjum; Kína,
Íran, Víetnam og Bandaríkjunum.
Aftökuaðferðir er margvíslegar
í Sádi-Arabíu, í Íran er fólk tekið
af lífi með því að afhöfða það og
í Bandaríkjunum er aflífað með
banvænum sprautum en það er
einnig gert í Kína, Gvatemala, á
Filippseyjum og Taílandi. Í Hvíta-
Rússlandi, Kína, Sómalíu, Taívan,
Úsbekistan, Víetnam og fleiri ríkj-
um eru það aftökusveitir sem hafa
tekið fólk af lífi. Bæði í Afganistan
og Íran hefur fólk verið grýtt til
dauða og í Bandaríkjunum hefur
fólk verið tekið af lífi í rafmagns-
stólum.
Svo lengi sem dauðarefsing-
um er beitt verður aldrei hægt að
eyða líkum á því að saklausir verði
teknir af lífi. Frá 1973 hefur 119
föngum verið sleppt í Bandaríkj-
unum eftir að ný sönnunargögn
sýndu fram á sakleysi þeirra af
þeim ákærum sem leitt höfðu til
dauðadóms yfir þeim. Sex slík
mál voru frá árinu 2004 og tvö frá
ársbyrjun fram í júní 2005. Sumir
fangarnir voru nálægt því að verða
teknir af lífi, eftir að hafa verið á
dauðadeild í mörg ár. Sameiginlegt
mörgum þessara mála er misferli
af hálfu lögreglu eða ákæruvalds-
ins, óáreiðanlegur vitnisburður,
óáreiðanleg sönnunargögn og vafa-
samar játningar og ófullnægjandi
vinna verjenda. Aðrir bandarískir
fangar hafa verið teknir af lífi þó
að miklar efasemdir hafi ríkt um
sekt þeirra.
Dauðarefsingar eru enn stað-
reynd víða um heim, refsingar sem
ráðast að mannhelgi og niðurlægja
alla sem að þeim koma. Þær eru
grimmilegar og aldrei réttlætan-
legar. Þær eru morð af hálfu ríkis-
valdsins.
Ég er í dag stolt af því að búa í
lífsborg. Borgin mín hefur valið
lífið. ■
Borgin mín er lífsborg
UMRÆÐAN
DAUÐAREFSINGAR
JÓHANNA K. EYJÓLFSDÓTTIR
FRAMKVÆMDASTJÓRI ÍSLANDSDEILDAR
AMNESTY INTERNATIONAL
ÞRIÐJUDAGUR 27. desember 2005 35
Fengur í Þjóðmálum
Greinin eftir Þorstein Pálsson um
Völundarhús valdsins birtist í tímaritinu
Þjóðmálum sem dafnar vel undir stjórn
Jakobs F. Ásgeirssonar. Þarna er mikið af
efni sem er gaman að lesa, þótt raunar sé
ekki sérlega spennandi að lesa upptugg-
ur úr vefritinu Vef-Þjóðviljanum. Einhvern
veginn er maður búinn að kortleggja til
hlítar það sem þaðan kemur. Frjálshyggj-
an er eins og marxisminn að því leyti -
maður veit alltaf hvað kemur næst.
Það er fengur að því hvernig blaðið
virðist ætla að spegla ólíka hugmynda-
strauma á hægri vængnum; þeir eru ekki
alltaf svo sýnilegir hér á landi, líklega
vegna þess hversu Sjálfstæðisflokkurinn
er samheldinn þegar á reynir. Þarna eru
greinar sem má flokka undir frjálshyggju
eins og áður segir, aðrar sem eru skrifað-
ar af virðulegri íhaldsmennsku og svo er
þarna grein eftir Ragnhildi Kolka sem er
dæmigerð fyrir þá hægrimenn sem eru
fullir tortryggni gagnvart fjölmenningar-
samfélaginu.
Egill Helgason á visir.is
AF NETINU