Fréttablaðið - 01.02.2006, Qupperneq 16

1. febrúar 2006 MIÐVIKUDAGUR16
fréttir og fróðleikur
> Meðalhiti í Reykjavík í febrúar

Heimild: Hagstofa Íslands
Svona erum við
Hjörtur Oddsson
sérfræðingur í lyflækningum
og hjartasjúkdómum
opnar hinn 9. febrúar n.k. stofu í
Læknasetrinu, Þönglabakka 1, 109 Reykjavík.
Tímapantanir í síma 535 7700
1998
-1
,0
°C
2000
-1
,0
°C 2004
1,
1°
C
2002
-3
,3
°C
Arnar Þór Stef-
ánsson lögfræð-
ingur skrifaði á
dögunum pistil
á heimasíðuna
deiglan.com
um leikreglur
sem mikilvægt
er að viðhafa
í prófkjörum
stjórnmálaflokka.
Hver er lykillinn
að því að halda
lýðræðisleg
prófkjör?
Mikilvægast er að framkvæmdin sé
gagnsæ og fari eftir fyrirfram ákveðnum
reglum sem öllum frambjóðendum
eru kunnar. Það verður að vera hafið
yfir vafa að á engan frambjóðanda sé
hallað við framkvæmd prófkjörsins.
Hvaða leikreglur um framkvæmd
prófkjara skipta mestu máli?
Það skiptir mestu máli að frambjóð-
endur í prófkjörum geti sent eftirlits-
menn á sínum snærum til að fylgjast
með framkvæmdinni á öllum stigum
prófkjörsins, hvort sem er við utankjör-
fundaratkvæðagreiðslu, á kjördaginn
sjálfan eða við talningu.
SPURT & SVARAÐ
PRÓFKJÖR
Gagnsæi og
skýrar reglur
ARNAR ÞÓR
STEFÁNSSON
Lögfræðingur
Eitt fjölmennasta þorpið á
Austfjörðum er nú í miklum
vexti. Fyrir tveimur árum
var það ekki til og eftir tvö
ár verður fátt til merkis um
að það hafi nokkru sinni
verið til. Framkvæmdirnar
við álverið á Reyðarfirði
hafa mikil áhrif á mannlífið
og umhverfið á svæðinu.
Verktakafyrirtækið Bechtel hóf
framkvæmdir við álverið í Reyð-
arfirði í júlí í fyrra en áætlað er
að þeim ljúki við árslok 2007. Nú
starfa um það bil 1100 manns á
svæðinu og verða um 1600 í sumar
þegar umfangið verður sem mest
því um 60 prósent af öllum fram-
kvæmdunum fara fram á þessu
ári.
Nú í vor verður Alcoa afhent
skautsmiðjan við álverið og um
sama leyti verður skorsteinn
álversins reistur en hann mun
tróna eina 78 metra upp í loftið eða
ögn hærra en Hallgrímskirkju-
turn. Við álverssvæðið er svo ein
dýpsta höfn landsins, fjórtán og
hálfur meter. Fimm kílómetrum
frá álverssvæðinu er svo starfs-
mannaþorpið. Það lætur lítið yfir
sér í fjallshlíðinni en er þó mun
fjölmennara en Reyðarfjarðar-
bær sem lætur meira yfir sér við
fjarðarbotninn.
Góð samskipti við heimamenn
„Austfirðingar hafa tekið okkur
mjög vel og við höfum ekkert
annað en gott að segja um þá
undirverktaka sem vinna fyrir
okkur,“ segir Björn Lárusson
samskiptastjóri hjá Bechtel. „Við
hvetjum okkar fólk til þess að eiga
sem mest viðskipti við fyrirtæki
hér á svæðinu og í frítímum ferð-
ast margir starfsmanna okkar um
svæðið. Ekkert hefur komið upp
á í samskiptum okkar fólks við
heimamenn enda leggur Bechtel
mikið upp úr því að haga hlutum
þannig að þessi samskipti séu sem
best. Reyðfirðingar láta sér ekk-
ert bregða þótt starfsmannaþorp-
ið okkar sé orðið fjölmennara en
Reyðarfjörður, þar búa um 700
manns en nú búa um 980 í starfs-
mannaþorpinu og verða um 1500
í sumar þegar umfangið verður
sem mest.
Einu hnökrarnir sem ég get
nefnt í samskiptum Bechtel við
Íslendinga er sá að Íslendingar
eiga oft erfitt með að skilja þann
hátt sem viðhafður er í útboðum
hjá fyrirtækinu. Hvert tilboð er
ekki aðeins metið út frá verði
heldur vega aðrir þættir eins og
trúverðugleiki og annað mjög
þungt. Þetta eiga þeir sem eiga
lág tilboð oft erfitt með að skilja
og verða gáttaðir að þeirra boði
var ekki tekið,“ segir Björn.
Pólverjarnir reynast vel
Um þessar mundir vinna um 1.100
manns við álversframkvæmdir
Bechtel í Reyðarfirði. Þar af eru
um 740 Pólverjar, um 250 Íslend-
ingar og svo aðrir af ýmsum þjóð-
ernum. „Við kunnum afskaplega
vel við Pólverjana,“ segir Björn.
„Það er gott að sækja vinnuafl
þangað því þar er þekkingin til
staðar, þeir eru duglegir og svo er
Pólland ekki í mikilli fjarlægð sem
er einnig mikilvægt því starfs-
mennirnir fara yfirleitt heim á
þriggja mánaða fresti. Annars er
tilhögunin þannig að þeir vinna
sex daga vikunnar, tíu tíma vakt-
ir en fara svo í frí í nokkrar vikur
eftir þriggja mánaða törn. Íslend-
ingarnir kjósa hins vegar flest-
ir að vinna í tíu daga og taka þá
þriggja til fjögurra daga frí. Svo
eru það menn eins og ég sem búa
hér á Reyðarfirði en við vinnum
fimm daga vinnuviku.“
Nýlega var því fagnað að ekk-
ert vinnuslys sem leiddi til fjar-
veru frá vinnu hafði orðið í milljón
vinnustundir sem er mjög góður
árangur að sögn Björns.
Lífið í starfsmannaþorpinu
Í starfsmannaþorpinu er stórt
mötuneyti, nokkur tómstunda-
herbergi þar sem hægt er að
leika ballskák, borðtennis, pílu-
kast og fylgjast með kappleikj-
um eða öðrum viðburðum í sjón-
varpi. Einnig er sjónvarp í hverju
herbergi og svo í stofu hvers
svefnskála. Hægt er að fylgjst
með útsendingum frá fjölmörgum
erlendum sjónvarpsstöðvum enda
vilja menn fylgjast með gangi
mála í sínu heimalandi.
Eins og í hverju þorpi er einnig
samkomuhús í starfsmannaþorp-
inu en þar var til dæmis nýlega
haldið fjölmennt þorrablót. Þar
var einnig jólaskemmtun fyrir
síðustu jól þar sem grunnskóla-
börn úr Fjarðabyggð sungu fyrir
starfsmannaþorpsbúa, skreyttu
fyrir þá jólatré og fræddust í leið-
inni um jólasiði í öðrum löndum.
Einnig er bókasafn í þorpinu með
bókum og tímaritum frá ýmsum
löndum og þar er hægt að nettengj-
ast. Einnig er kaffihús þar sem
jafnvel er hægt að kneifa öl en þó
er lokað þar fyrir miðnætti enda
mikilvægt að friður ríki á svæð-
inu þar sem menn standa vaktir á
misjöfnum tímum sólarhrings.
Sandra Jónsdóttir sem nýlega
fluttist í starfsmannaþorpið þar
sem hún vinnur í móttökunni
segir að félagslífið sé með mestu
ágætum og andrúmsloftið hið
besta. Vilji menn hins vegar
sletta úr klaufunum er ráðlegra
að skreppa í nágrannaþorpið í
fjarðarbotninum.
BJÖRN LÁRUSSON SAMSKIPTASTJÓRI Björn á framkvæmdasvæðinu en fyrir aftan hann er
verið að leggja síðustu burðarstólpana fyrir annan kerskálann.
Þorpið sem kemur og fer
STARFSMANNAÞORPIÐ Í REYÐARFIRÐI Eitt fjölmennasta þorpið á Austfjörðum lætur ekki mikið yfir sér og kannski eins gott því eftir tvö ár mun það heyra sögunni til.
FRÉTTASKÝRING
JÓN SIGURÐUR EYJÓLFSSON
jse@frettabladid.is
Allir Íslendingar kannast við hugtökin
hæð, hæðarhryggur og lægðardrag
úr veðurfréttatímum fjölmiðla. En
hvað nákvæmlega þýða þessi hugtök
og hvernig hafa þau svona mikil
áhrif á líf íslenskra eyjaskeggja í
miðju Atlantshafinu?
Hvað er lægð?
Lægð lýsir svæði þar sem loftþrýst-
ingur er lágur á stóru svæði en
slík lágþrýstingssvæði myndast að
jafnaði á mörkum heitra og kaldra
loftmassa. Þrýstilínur lægða eru
mjög þéttar og mynda oftar en
ekki lokaða hringi og þeim fylgir
undantekningarlítið hvass vindur
og úrkoma. Loftið er afar óstöðugt í
lægðum sem útskýrir að hluta hvers
vegna líftími þeirra er stuttur og þær ferð-
ast hratt yfir. Lægðir endast yfirleitt ekki
lengur en þrjá til fjóra daga í senn.
Hvað er hæð?
Á við um stórt svæði þar sem loftþrýst-
ingur er hár. Þá eru þrýstilínur gisnar sem
þýðir að loftið er mjög stöðugt og það er
ávísun á stillt veður og bjart um talsvert
langan tíma þar sem hæðir fara hægt yfir.
Lægðardrag og hæðarhryggur?
Draga nöfn sín af stærri kollegum sínum.
Lægðardrag hagar sér að öllu leyti eins
og lægð nema að þrýstilínur slíkra draga
eru ekki lokaðar og ekki hringlaga.
Hæðarhryggur blæs að sama skapi eins
og hæð en er heldur ekki með lokaðar
þrýstilínur.
FBL-GREINING: HÆÐIR OG LÆGÐIR
Mismunandi loftþrýstingur