Tíminn - 03.04.1977, Síða 26

26
Sunnudagur 3. april 1977
Jónas Guðlaugsson:
Bréf varðandi Sléttu í Reyðarfi
Hér i þessu ritger&arkorni
veröa tekin fyrir þrjú bréf frá 16.
öld, sem varöa jöröina Sléttu i
Reyöarfiröi og athugaö i sam-
bandi viö þau ýmislegt, sem þau
hafa til fróöleiksbrunns aö bera i
sögu, ættfræöi og byggingarsögu-
legu efni.
Bréfin eru prentuö i Fornbréfa-
safni og eru þessi: Sölubréf jarö-
arinnar allrar frá 27. sept. 1551,
vitnisburöarbréf um landamerki
Sléttu frá 15. ágúst 1555 og sölu-
bréf fyrir 9 hundruöum úr jörö-
inni frá 2. júni 1565.
Skal hér fyrst athugaö sölubréf
frá 27. sept. 1551 á Eyvindará i
Eiöaþinghá, þar -sem bræöurnir
Björn Jónsson á Eyvindará i
Eiöaþinghá, þar sem bræöurnir
Björn Jónsson á Eyvindará og
Arnfinnur Jónsson skiptast á
jöröum Sléttu I Reyöarfiröi og
Hallgeirsstööum i Jökulsárhliö og
Kirkjuból i Noröfiröi.
Bréfiö er eftirfarandi:
„Þaö gjörum vér Salmon
Runólfsson, Siguröur Jónsson og
Jón Magnússon, góöum mönnum
kunnugt meö þessu voru opna
bréfi, þá liöiö var frá Guösburöi
MDXL og ellefu ár (1551) á Sléttu
á Reyöarfiröi, miövikudadinn
næsta fyrir krossmessu um
haustiö, vorum vér i hjá, sáum og
heyröum orö og handaband þess-
ara manna, Arnfinns Jónssonar
og Bjarnar Jónss., aö svo fyrir
skildu aö Björn Jónsson seldi
Arnfinni bróöur sinum jöröina
alla Sléttu I Reyöarfiröi sjö
(hundruö) og XX (27 hundruö),
aö dýrleika og þar meö öllum
þeim gögnum og gæöum sem
greindri jöröu fylgir og fylgt
hefur aö fornu og nýju og nefndur
Björn haföi fremst eigandi aö
oröiö. Hér á móti gaf fyrrnefndur
Arnfinnur Jónsson jöröina Hall-
geirsstaöi I Hlíö i Kirkjubæjar-
þinghá XVIII hundruö aö dýr-
leika og jöröina Kirkjuból I Norö-
firöi I Skorrastaöasókn IX aö dýr-
leika, meö sinnar eiginkvinnu
samþykki og meö þeim gæöum
sem greindum jöröum fylgir og
fylgt hefur aö fornu og nýju og
oftnefndur Arnfinnur Jónsson var
fremst eigandi aö oröinn.
Hér meö áttu þeir aö svara
lagariftingu á þessum jöröum er
seldi og aftur sitt, en sá haldi til
laga er keypti. Skyldi nefndur
Björn fá Sléttu aftur undir sig og
sina erfingja ef Arnfinnur ætti
eigi getiö barn eftir sig. Og til
sanninda hér um setjum vér vor
innsigli fyrir þetta jaröarkaups-
bréf, skrifaö á Eyvindará sunnu-
daginn næsta (eftir) fyrir
Michaelsmessu á sama ári sem
fyrr segir.”
Þaö sem hér er fyrst til athug-
unar I sambandi viö jöröina
Sléttu i Reyöarfiröi er mat henn-
ar eöa 27 hundruö. Jaröir i Aust-
firöingafjóröung voru á mjög
lágu mati á móti jöröum i öörum
fjóröungum landsins. Mat Sléttu
er annaö hæsta jaröarmat i
Reyöarfjaröarhreppi hinum
forna eins og þaö var t.d. til
samanburöar, I jaröatalinu frá
1753. Þá er Eskifjöröur talinn 30
hundruö og hæst metna jörö
hreppsins, Hólmstaöur, önd-
vegisjörö, er þá metin á aöeins 12
hundruö og má telja þaö mjög
lágt mat á prestseturs- og
höfuöjörö.
Þvi veröur aö fullyröa, aö
Slétta hafi veriö höfuöból eftir
austfirzku jaröamati. Voru og á
siöari öldum reist mörg afbýli og
smábýli I Sléttulandi. Stuölar i
Reyöarfiröi, sem siöar þótti all-
góö jörö, var t.d. 1753 talin af-
býlisjörö Sléttu.
Þvl veröur aö fullyröa, aö
Slétta hafi veriö höfuöból eftir
austfirzku jaröamati. Vóru og á
siöari öldum reist mörg afbýli og
smábýli I Sléttulandi. Stuölar I
Reyöarfiröi, sem siöar þótti
allgóö jörö, var t.d. 1753 talin af-
býlisjörö Sléttu.
I Sléttulandi risu býlin Borgar-
geröi, Krókur, Holtastaöir,
Miöströnd og Hrúteyri, hvalstöö
og verzlunarstaöur, sem öll höföu
nokkurn búskap. Holtastaöir
(Holtastaöaeyri), er þó liklega
fornbýli, eins og nafniö gæti bent
til. Siöar veröur hér einnig getiö
verstöövarinnar Selstaöar. Slétta
hefur veriö álitin höfuöból eftir
austfirzkum staöháttum og mætti
ætla aö hér væru fyrirmenn aö
kaupslaga um jöröina. Skal hér
nokkuö veröa gerö grein fyrir
þeim bræörum, sem hér koma
viö sögu. Eru nokkrar heimildir
tii um Björn Jónsson á Eyvindará
og Arnfinnur kemur viö 4 bréf I
Fornbréfasafni. Veröur hér leitaö
fanga i heimildir um Björn i
Fornbréfasafn og fleiri heimilda-
rit.
Björn Jónsson er talinn fæddur
laust eftir 1500, (sbr. Lögréttu-
mannatal eftir E. Bjarnason) en
hann er látinn fyrir 23. mai 1558,
þá fer fram á Egilsstööum á Völi-
um Tyftardómur um málakröfu
Þórunnar Einarsdóttur, seinni
konu Björns, i garö bónda sins
Bjarnar heitins Jónssonar eins og
stendur I bréfinu. Björn var lög-
réttumaöur I Múlaþingi á árabil-
inu 1540-50 og bjó á Eyvindará I
Eiöaþinghá og eru þar gerö mörg
bréf, sem hann kom viö um sina
daga, þar á meöal bréfin um
Sléttu frá 1551 og 1555 og áriö 1554
er til sjöttadómur kvaddur af
Birni Jónssyni, er þá haföi kóngs-
inssýslu I Múlaþingi frá 28. mai
Björn kaupir 18. marz 1540, á
Eyvindará, Egilsstaöi á Völlum
af Sesselju Loftsdóttur fyrir
Hólaiand i Borgarfiröi. Hér er á
ferö i fornum gögnum hin nafn-
kunna „Hamra-Setta, sem fræg
er I þjóösögnum og sumum er
talin hafa ráöiö bónda sinum
bana, Steingrimi Böövarssyni
bónda á Egilsstööum, en einmitt
á þessum tima fóru fram dómar
um þaö mál á Egilsstööum og i
Vallanesi. Viröist Björn á
Eyvindará hafa viljaö bjarga
Sesselju frá þvi máli og kaupin
gerö henni til hagsbóta en af-
brigöi hefur oröiö um jaröakaup
þessi. Dómur er nefndur þann 30.
júnl 1544 á Oxarárþingi af Erlendi
Þorvarössyni lögmanni um þann
kaupskap er Björn Jónsson keypti
viö Sesselju Loftsdóttir. Vitnis-
buröur um Steingrim og fyrr-
nefndan Alþingisdóm, sem allt
bendir til mjög náinna afskipta
Björns af Sesseljumáli og hefur
víöa veriö rakiö.
A Eiöum er Björn Jónsson
staddur 25. júnl til aö vitna um
jaröakaup þeirra Vigfúsar bónda
Þorsteinssonar, sem seiur Mar-
gréti Þorvarösdóttur jöröina Mý-
nes I Eiöaþingum, fyrir jöröina
C Verzlun & Þ|ónusta )
jr/Æ/Æ/*/Æ/Æ/Jr/*/jr/*/jr/*/Æ/Æ/4’/Æ/Æ/^
\ Gardínubrautir
f/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆJ^ f/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/^
Langholtsvegi 128 — Sími 8-56-05
NÝTT FRÁ
0

tfaniiniu
Þriggja brauta gardínubrautir meö 5
og 8 cm kappa og rúnboga. _
Einnig allar geröir af brautum meö 'A
z Smíðum ýmsar
5 gerðir af hring

og palla-
^ stigum.
T/a viðarköppum.
” Smiðajarns- og ömmustengur.
£ Allt til gardinuuppsetninga. 5 S
^r/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ//á %T/Æ/Æ/
Höf um
einnig
stöðluð
inni- og
útihandrið í
f jölbreyttu
úrvali.
^ Auglýsingasími
Pr - I
|
L 2
%r/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/JYÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/J
r |
S 2
PLASTGLER!
Æ'/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/J^
\ MliiiiiffiBail \
t ISSÍBÍRIMhI í
^/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/já
STALPRYÐI
Vagnhöfða 6
Sími 8-30-50
'/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æs
Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/^
Einnig alls konar mat fyrir jí
allar stærðir samkvæma
eftir yðar óskum.
Komið eða hringið
í sima 10-340 KOKK
I
HUSID,
Lækjargötu 8 — Simi 10-340 t
'Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/já
y/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/^
Viðgerðir CAV ÆSILa \
á raf magns- og
díesel-kerf um
13LOSSII
^T/Æ/Æ/Æ/Æ/Æs
Skipholti 35 • Simar:
8-13-50 verzlun • 8-13-51 verkstæði ■ 8-13-52 skrifstofa
'/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/a
r'"
’/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/a
fT
’/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/J
í i Blómaskreytingar
pípulagningámeistari i t
Símar 4-40-94 & 2 67 48 J J VIO Oll tækltæri
i t Blómaskáli
Nýlagnir — Breytingar 2 2 Blomaskah
Viðgerðir 2 2 MICHELSEN
VÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æs 'A
m/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆJÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆJ^ 0/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆJ^
r 1 s r
u

mr/Æ/1
L
m 0q lön9°r[' l. Kran«ur
r«W ‘er a& * c
Fvrirgre,*SlV«»‘mi
t/JT/ÆA
W/Æ/Æ/Æ/a
I
r/*
rt _ FYr,r9:ryOar-
LaUS° KreWer,nd V
• *c.t nó a6 *aö ver»- . sem
VAJnna* l6 nteO
setn 9?“,; verO°r
IÁ oQ
Hveragerði • Sími 99-4225
^/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/já
f/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/jy
SEDRUS-húsgögn
Súðarvogi 32 — Reykjavik
Símar 30-585 & 8-40-47
er húðsnyrting og
hörundsfegrun með
hjálp blóma og
jurtaseyða.
Fást í helztu
snyrtivöruverzlunum.
phyris
UMBOÐIÐ
f
^ Sófasett á kr. 187.00
^ Staðgreiðsluverð kr. 168.300
i Greiðsluskilmálar:
Ca. 60.00 við móttöku og
15-20 þús. á mánuði
^/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/á ^/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/á
5 2
ám/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ>
! DRHITHRBEISU - KERRUR
2 Höf um nú f yrirliggjandi orginal drátt- , o6stkrö<u Þórarinn
2 arbeisli á flestar gerðir evrópskra /aendum ‘ f d. Kristinssi
2 bíla. útvegum beisli með stuttum fyr- J__ unt ai^ p Klappars
Va irvara á allar aerðir bíla. Höfum Qfmi o.o/,
væ/æ/jt/a
J L
t/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/A
irvara á allar gerðir bila. Höfum
? einnig kúlur, tengi o.fl.
%r/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/ÆÆ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/jJ/Æ/A
Klapparstig 8 2
Sími 2-86-16
Heima: 7-20-87
Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/Æ/á