Tíminn - 03.04.1977, Blaðsíða 32

32

Sunnudagur 3. apríl 1977
Anton Mohr:
Árni og Berit
Ævintýroför um Asíu
kina væri með tvöfalda
glugga og hlera fyrir að
utan, þá var sandurinn
svo áleitinn, að hann
smaug inn og lagðist
eins og gráleit slæða á
gólfið og húsmunina.
Sandurinn var alls stað-
ar. Hann settist i hárið,
fór upp i augun og það
brast i sandkornum
milli tannanna. Berit
fannst þetta ógeðslegt.
Og svo þessi hræðilegi
hiti.
Er hún sat þarna i
rökkrinu, sandinum og
hitanum, fór hún að
hugsa um kvæði, sem
Alexej hafði haft yfir i
Teheran eitt kvöldið.
Hún mundi litið úr þvi,
en efni þess var um, hve
það væri fagurt og
yndislegt að ferðast eftir
„gullnum leiðum til
Samarkand”. Það gat
ekki verið, að skáldið
hefði farið þessa leið
með járnbraut um Kara
Kum eða „svarta sand”,
að minnsta kosti ekki i
sumarhita.
Vegna sandroksins
tafðist lestin, og ekki var
komið til Bukhar fyrr en
i rökkurbyrjun.
Systkinin litu spennt
út um gluggana, þvi að á
þessari brautarstöð átti
fyrsti umboðsmaður
Alexej að hitta þau. Það
stóð heldur ekki á hon-
um. Þarna kom hann að
vagninum, miðaldra,
kurteis Rússi, klæddur i
hvit föt með barðastóran
stráhatt. Þvi miður gat
hann litið talað nema
rússnesku, og þar sem
þeim systkinunum leizt
ekkert glæsilega á borg-
ina, ákváðu þau strax að
halda áfram án hvildar
til Samarkand.
Með mikilli fyrirhöfn
gátu þau loks gert
manninum þetta
skiljanlegt, og jafnframt
beðið hann að sima til
Sörensens i Samarkand,
að þau væru væntanleg.
Það var svo að sjá,
sem Rússanum þætti
þetta leitt, en hann sagði
ekki neitt.
Rétt áður en lestin átti
að leggja af stað, hvarf
hann allt i einu, en
kom rétt strax aftur og
með honum maður, sem
bar körfu. Karfan var
látin inn i vagninn til
þeirra og það sýndi sig,
að hún hafði að geyma
gullnar appelsinur, vin-
ber og melónur. Þetta
voru lokkandi ávextir i
hitanum.
Ennþá tafðist lestin i
sandrokinu og ekki var
komið til Samarkand
fyrr en klukkan þrjú eft-
ir miðnætti. Það voru
þreytt og rykug börn,
sem komu út úr einka-
vagninum um nóttina i
Samarkand. Þeim gat
varla dottið hug, að
Sörensen léti sjá sig á
þessum tima sólar-
hringsins.
En þarna stóð hann þá
á stöðvarpallinum.
Þetta var maður um fer-
tugt. í útliti likur Eng-
lendingi, með gáfuleg
augu og gránað hár.
Hann spurði á mjög
bjagaðri ensku:
„Fyrirgefið. Eruð þér
herra og ungfrú Stu-
art?”
„Jú”, svaraði Arni á
norsku, „en eruð þér
ekki danskur?”
„Guð hjálpi mér”,
andvarpaði Sörensen.
„Er herrann og ungfrúin
frá Noregi? Það gat mér
ekki dottið i hug. Þess
gat furstinn ekki i sim-
skeytinu”. Sörensen
brosti mjög hlýlega og
systkinin voru i sjöunda
himni að heyra mál,
sem minnti á norsku.
3.
Nú var svo langt liðið
á nótt að varla var hægt
að f ara að vekja upp fólk
á heimili Sörensens.
Ekkert gistihús var
þarna nærri, sem
Evrópumenn gistu á, en
Sörensen sagði, að
þama skammt frá væru
skrifstofur sem til-
heyrðu fyrirtækjum
Alexej i Samarkand.
Þau voru legubekkir og
ábreiður og varð það að
ráði, að systkinin svæfu
þarna, það sem eftir var
af nóttunni. Sörensen
fylgdi þeim þangað og
varla voru þau lögzt út
af, þegar þau vom stein-
barnatiminn
sofnuð. Þau vom svo ör-
þreytt eftir erfiðleika
dagsins.
Sörensen bannaði öll-
um að ónáða börnin um
morguninn og var þvi
sólin komin hát^ á loft,
er þau vöknuðu. Þegar
þau höfðu borðað morg-
unverð bauð Sörensen
þeim að skoða borgina
áður en þau kæmu heim
til hans.
„Samarkand er borg,
sem vert er að skoða”
sagði hann. „Ég hef nú
bráðum átt hér heima i
fimm ár, en samt sem
áður tel ég, að ég þekki
varla borgina. Hún er
svo sérstök þessi borg.
En þetta sjáið þið sjálf.
Samarkand er þannig,
að henni er ekki hægt að
lýsa, hana verður að sjá
og skoða.
Svo lögðu þau af stað
að skoða borgina. Þau
löbbuðu skuggalegar
þröngar götur, og önd-
uðu að sér þessum sér-
kennilega ilmi, sem
fylgir verzlunargötum
borga i Austurlöndum.
Þar blandast ilmur af
alls konar vörum, sem
þar eru á boðstólum úti
og inni.
Nú var kyrrt i þessum
götum um hádaginn.
Kaupmennirnir sátu i
opnum sölubúðum og
reyktu pipumar sinar,
án þess á þeim sæist, að
þeir veittu þessum að-
komugestum nokkra at-
hygli. Þeir töluðu i lág-
um rómi við starfsfólk-
ið, eins og þeir vildu ekki
rjúfa þá kyrrð, er rikti i
götunni. öðru hverju sá-
ust svartklæddar konur
með blæju fyrir andlit-
inu, liða hægt og hátið-
lega eftir götunum.
Aldrei fannst Berit að
hún hefði komið i nokkra
borg, sem var eins
þmngin af austurleizk-
um siðum og dularfullri
framkomu fólksins.
Henni fannst hér rikja
sama andrúmsloft og i
ævintýmnum i „Þúsund
og einni nótt”. Þetta
hafði einhver seiðmögn-
uð áhrif, sem voru þó
ekki reglulega þægileg.
Rökkurbirtan i þröngum
götunum, sem tjaldað
var yfir til. að útiloka
sólargeislana átti sinn
þátt i þvi að gera allt
umhverfið dularfullt og
hálf skuggalegt.
Það létti þvi yfir
systkinunum, er þau
komust loks út úr þess-
um sérkennilegu þröngu
götum og sáu framund-
an glatt bólskinið, og
jafnframt óx háreistin á
opnum torgum borgar-
innar. Þar blandaðist
saman hundgá, rymj-
andi hljóð asnanna og ó-
skiljanlegt skvaldur
fólksins.
Það var liðið langt á
daginn er systkinin
höfðu séð það mark-
verðasta i borginni. Há-
degisverð borðuðu þau
i matsöluhúsi við eitt
fallegasta torgið, og sið-
an óku þau heim til Sör-
ensens, en heimili hans
var um 30 km frá borg-
inni.
4.
Það var komið kvöld,
er þau komu heim til
Sörensens. Hann bjó i
nýlegu fallegu húsi, með
fallegum trjá- og blóma-
garði umhverfis. Á dá-
litiffi hæð, þar skammt
frá, var stór og falleg
höll sem gamli furstinn
hafði keypt en Alexej
var nú að láta endur-
byggja. Kona Sörensens
sem var um þritugt, tók
mjög hlýlega á móti
þeim. Hún var dönsk að
ætt eins og maður henn-
ar, — bóndadóttir frá
Jótlandi.
„Þóra! Hugsaðuþér”,
kallaði Sörensen þegar
hann átti góðan spöl eft-
ir heim að húsinu. Þau
eru norsk. Nú getur þú