Fréttablaðið - 16.02.2006, Qupperneq 48

16. febrúar 2006 FIMMTUDAGUR28
Tíu ár eru liðin frá því að tekið var
upp eitt samræmt neyðarnúmer
- 112 - hérlendis. Allir landsmenn
vita hvert ber að hringja ef mikið
liggur við. Með einu símtali í 112
er hægt að fá viðeigandi aðstoð
lögreglu, slökkviliðs, lækna eða
sjúkraflutningamanna auk fjölda
annarra aðila allt eftir því hver
þörfin er.
Þótt símtal í 112 á örlaga-
stundu geti sannarlega bjarg-
að mannslífum er það oft ekki
nóg. Mikilvægt er að allir kunni
undirstöðuatriði í skyndihjálp
til að geta brugðist við áður en
fagfólk kemur til aðstoðar. Öll
getum við sem borgarar lent
í því að koma fyrst á slysstað,
hvort sem það er inni á heim-
ilum, vinnustað eða úti á götu.
Rétt og skjót viðbrögð á neyðar-
stundu er án efa eitt það mikil-
vægasta sem við lærum á lífs-
leiðinni. Alþjóða Rauði krossinn
og Rauði kross Íslands sem hluti
af honum hafa beitt sér að því í
áratugi að mennta almenning í
skyndihjálp. Rauði kross Íslands
er skuldbundinn samkvæmt
samningi við stjórnvöld til að
stuðla að þekkingu landsmanna
í skyndihjálp svo við getum
verið við öllu búin þegar til
þarf að taka. Þetta hlutverk sitt
tekur Rauði kross Íslands mjög
alvarlega og leggur áherslu á að
sinna því sem best.
Í könnun sem Rauði kross
Íslands lét nýverið gera kemur
fram að mikill meirihluti þjóð-
arinnar hefur hlotið einhverja
undirstöðuþjálfun í skyndihjálp
og fjöldi manns hefur óvænt
þurft að bregðast við aðstæð-
um þar sem reynt hefur á þessa
þekkingu. Fyrstu viðbrögð á
vettvangi geta bjargað manns-
lífi, það hefur sagan margsýnt
og sannað.
Rauði kross Íslands hefur
undanfarin fimm ár staðið að
vali á skyndihjálparmanni árs-
ins. Með því vill félagið vekja
athygli almennings á mikilvægi
skyndihjálpar og hvetja sem
flesta til að læra skyndihjálp
og verða þannig hæfari til að
veita aðstoð á vettvangi slysa og
áfalla. Hinar fjölmörgu tilnefn-
ingar sem borist hafa alls stað-
ar að af landinu sýna glögglega
að allir geta átt von á að lenda
í þeim aðstæðum að þurfa með
snarræði að bjarga sjálfum sér
eða öðrum, hvort sem þeir eru
við leik eða störf.
Atvikin eru jafn fjölbreytt
og tilnefningarnar eru margar:
móðir blæs lífi í ungbarn sem
hættir að anda, kona bjargar
samstarfskonu sinni með því
að losa um aðskotahlut í hálsi,
maður hnoðar vinnufélaga sinn
sem lendir í hjartastoppi og með
þekkingu sinni í skyndihjálp
bjargar annar ókunnum manni
sem liggur hjálparlaus í götunni.
Og skyndihjálparmaður ársins,
Guðrún Björk Sigurjónsdóttir,
bjargaði tveimur börnum frá
drukknun með snarræði sínu og
kunnáttu.
Þó aðeins einn sé útnefnd-
ur skyndihjálparmaður ársins
er hver og einn sem tilnefndur
er hversdagshetja sem bjargað
hefur mannslífi. Í flestum til-
fellum var það við aðstæður sem
eru hluti af daglegu lífi, aðstæð-
ur sem hver og einn gæti hæg-
lega lent í.
Við búum öll yfir þeim dýr-
mæta hæfileika að geta bjarg-
að lífi en suma vantar einungis
herslumuninn til að ná tökum á
tækninni sem til þarf. Þekking
í skyndihjálp getur skipt sköp-
um. Þrátt fyrir að útkallstími
sjúkrabíls sé einungis örfáar
mínútur á höfuðborgarsvæðinu
geta tafarlausar endurlífgunar-
tilraunir nærstaddra tvö- eða
þrefaldað líkur á að endurlífgun
takist.
Það er nauðsynlegt að kunna
að nota neyðarnúmerið 112 þegar
mikið liggur við. Það er okkar
von að með því að vekja athygli
á mikilvægi skyndihjálpar muni
sífellt fleiri vakna til vitundar
um að það er einnig nauðsyn að
læra skyndihjálp. Þeir sem áhuga
hafa á að læra skyndihjálp geta
snúið sér til deilda Rauða kross
Íslands um allt land. Boðið er upp
á bæði lengri og styttri námskeið.
Einnig má fá ítarlegar upplýsing-
ar um skyndihjálp á vef Rauða
kross Íslands www.rki.is.
Höfundur er framkvæmda-
stjóri Rauða kross Íslands.
Allir geta bjargað mannslífi
Undirritaður var nefndur á nafn í
uppsláttarfrétt á síðu tvö í Frétta-
blaðinu á sunnudag. Eftir lestur
fréttarinnar gat ég alls ekki áttað
mig á því hver fréttin var. Ég
var á báðum áttum hvort ég ætti
að gera veður út af þessum smá-
munum því ég er sannfærður um
að blaðamennskan á þessu blaði
og víðsýni hljóti að færast í betra
horf, nú þegar Kári Jónasson og
Þorsteinn Pálsson eru sestir í rit-
stjórastóla.
Mig langar þó að gera nokkur
atriði í greininni að umtalsefni
þó ég ætli mér ekki þá ósvinnu
að leiðrétta allar rangfærslurnar.
Slegið er upp í fyrirsögn að höfuð-
stöðvar lettneska fyrirtækisins
Vislande séu í yfirgefnum íbúðum.
Ef það væri í sjálfu sér fréttnæmt
á Íslandi að fólk færi til vinnu og
yfirgæfi íbúðir sínar á meðan,
væri væntanlega ekki rými fyrir
annað í dagblöðum landsmanna.
Nú veit ég vegna tengsla minna
að nefndar íbúðir eru íbúðir
stjórnarmanna fyrirtækisins
en fyrirtækið hefur starfstöð í
Riga. Fyrirtækið hefur aðeins eitt
heimilisfang í Lettlandi en ekki á
nokkrum stöðum eins og segir í
fréttinni.
Blaðamaður lýsir þeirri skoð-
un sinni að íbúðirnar séu í hrör-
legum blokkum. Hverju er verið
að miðla til okkar Íslendinga með
þessum uppslætti? Hver er frétt-
in? Hvaða blæ er verið að setja á
fyrirtækið með því að ljúga því að
höfuðstöðvar þess séu í yfirgefn-
um íbúðum? Skaði sem hlýst af
slíkum rangfærslum og svertingu
hlýtur að vera á ábyrgð blaðsins.
Fjölmargar greinar í þessum dúr
hafa birst á undanförnum misser-
um. Vislande hefur sýnt umburðar-
lyndi allar götur og ekki borið
hönd fyrir höfuð sér. Undirritaður
tekur upp hanskann hér einfald-
lega af því að honum ofbýður.
Ennfremur segir í fréttinni
að lettneskir bílstjórar á vegum
Vislande hafi komið fyrir Héraðs-
dóm Austurlands síðasta vor og
að þeir hafi verið ákærðir fyrir
að vinna án atvinnuleyfis. Ekkert
meira sagt. Ekkert um niðurstöðu
dómsins eða lyktir málsins.
Það upplýsist hér með að dóm-
arinn kvað upp þann úrskurð að
þessir menn hefðu verið ákærð-
ir að ósekju. Mér persónulega
finnst það vera meiri frétt en sú
að þeir hafi verið ákærðir. Sigur
Vislande í þessu máli hefur þó
reynst dýrkeyptur, því starfs-
menn Vinnumálastofnunar hafa
lagt fyrirtækið og eiganda þess
í einelti síðan, sem má m.a. sjá
af frægu innanhússskeyti Unnar
Sverrisdóttur lögfræðings Vinnu-
málastofnunar sem opinberaðist
og meiðyrðum forstjóra Vinnu-
málastofnunar Gissurar Péturs-
sonar í Kastljósþætti í kjölfarið.
Persónulega finnst mér það frétt-
næmt að þetta fólk skuli halda
störfum sínum eftir að upplýst
hefur verið um samsæri þeirra
gegn saklausu evrópsku fyrir-
tæki sem leggur sig í líma að fara
að lögum. Fleira mætti tína til
fréttnæmt sem virðist hafa farið
framhjá fréttamiðlum. Svipað
tilvik og þetta á Austurlandi átti
sér stað á Selfossi um líkt leyti.
Þá tók Ólafur Helgi Kjartansson
Sýslumaður á Selfossi til sinna
ráða, handtók nokkra lettneska
starfsmenn Vislande, yfirheyrði,
dró fyrir dómara og fékk þá
dæmda, allt á rúmlega degi án
þess að gefa lögmanni starfs-
mannanna og Vislande færi á að
verja málstað þeirra. Þetta gerð-
ist í réttarríkinu Íslandi nú um
stundir. Þetta finnst mér vera
frétt og verkefni fyrir alvöru
blað að kafa ofan í!
Hengjum ekki bakara fyrir
smið. Ilona Milcha gekk ekki frá
samningum milli Íslands og Evr-
ópusambandins. Það gerðu ráða-
menn þjóðanna. Eitt markmið með
þessum samningum er að styrkja
réttindi einstaklinga til vinnu
og búsetu í þeim tilgangi að efla
lífsgæði og skilvirkni í Evrópu.
Því fyrr sem frumkvöðlar eins
og Ilona nýta þau tækifæri sem
samningar og lagarammi heimila,
því fyrr næst markmiðið.
Furðufréttir og
sorpblaðamennska
UMRÆÐAN
LETTNESKAR
STARFSMANNA-
LEIGUR
ÖRN KARLSSON VÉLAVERKFRÆÐINGUR
Ennfremur segir í fréttinni að
lettneskir bílstjórar á vegum
Vislande hafi komið fyrir
Héraðsdóm Austurlands síð-
asta vor og að þeir hafi verið
ákærðir fyrir að vinna án at-
vinnuleyfis. Ekkert meira sagt.
Ekkert um niðurstöðu dómsins
eða lyktir málsins.
UMRÆÐAN
SKYNDIHJÁLP
KRISTJÁN STURLUSON
Þrátt fyrir að útkallstími
sjúkrabíls sé einungis örfáar
mínútur á höfuðborgarsvæð-
inu geta tafarlausar endur-
lífgunartilraunir nærstaddra
tvö- eða þrefaldað líkur á að
endurlífgun takist.
Rök menntamálaráðherra fyrir
styttingu náms til stúdentsprófs
eru eftirfarandi: „Íslendingar
eru ekki vitlausari en aðrir, því
er ekkert því til fyrirstöðu að
stytta nám til stúdentsprófs um
eitt ár.“ Hvílík einföldun! Málið
snýst auðvitað ekki um það hvort
Íslendingar séu vitlausari en
aðrir heldur um forskotið sem
íslenskir stúdentar hafa í dag.
Spurningin er hvort halda eigi í
það forskot sem íslenska skóla-
kerfið hefur fram yfir önnur eða
hvort skera skuli niður og stíga
skref aftur á bak.
Skólakerfi þar sem stúdentar
útskrifast 19 ára eru í heild öðru-
vísi og árangurinn sömuleiðis,
nefnilega verndaðir einstakling-
ar, sem aldrei hafa kynnst öðru
en skólabekknum. Ég er þýsk að
uppruna og hef kynnst því af eigin
raun hvernig það er að alast upp í
vernduðu skólaumhverfi til 19 ára
aldurs. Ég hika ekki við að full-
yrða að tvítugur Íslendingur er
miklu þroskaðri og sjálfstæðari
en jafnaldri hans í Þýskalandi og
því betur undir það búinn að tak-
ast á við sjálfstætt nám í háskóla.
Íslenskir stúdentar standa betur að
vígi varðandi persónulegan þroska
og námsundirbúning en aðrir af
því að þeir fá árin til tvítugs til
að þroskast og læra í raun „fyrir
lífið“ með skólanámi á veturna og
þátttöku í raunverulegu atvinnulífi
á sumrin. Í Danmörku er stefnan
einmitt að lengja námið til stúd-
entsprófs um eitt ár vegna þess að
reynslan sýnir að 19 ára stúdent-
ar eru ekki nægjanlega vel undir
sjálfstætt háskólanám búnir.
Ætli hér verði búið að koma
styttingunni á, þegar Danir verða
búnir að lengja námið til stúdents-
prófs um eitt ár?
Danir lengja nám
UMRÆÐAN
STYTTING NÁMS
TIL STÚDENTS-
PRÓFS
MAJA LOEBELL
Ætli hér verði búið að koma
styttingunni á, þegar Danir
verða búnir að lengja námið til
stúdentsprófs um eitt ár?