Tíminn - 23.10.1977, Qupperneq 15

Sunnudagur 23. október 1977
15
stað í lirfu blaðlúsarinnar, sem
er henni síður en svo til gtíða.
Lirfan deyr og fæðir af sér
sníkjukónguló i stað nýrrar kyn-
slóðar af gróðurhúsablaðlús.
Gróðurhúsablaðlúsin fyrir-
finnst heldur ekki i okkar dýra-
riki. Hún er innflutt meindýr.
Blaðlúsin dvelur yfir veturinn i
gróðurhúsinu og fer siðan út
undir bert loft á sumrin, en snýr
svo aftur inn i gróðurhúsið á
haustin. Þvi er nauðsynlegt að
finna einhver úrræði til að út-
rýma þeim, — segir Stenseth.
Hann bætir þvi við, að þegar
farið var að hafa mörg gróður-
hús á litlu svæði hafi útbreiðsla
blaðlúsarinnarfarið minnkandi.
Spunamaurinn er til I norska
dýrarikinu og þvi kemst hann
inn i gróðurhúsin I gegnum loft-
ventla og lokur. Maurinn dvelur
i gróðurhúsunum yfir veturinn.
Árangursrikar aðferðir
A grundvelli nýrrar þekking-
ar um liffræði og atferli nytja-
dýranna má gera mjög
árangursrikar tilraunir. Rann-
sóknarmenn sjá sér nú fært að
leiða til lykta mjög árangurs-
rikar og auðveldar aðferðir sem
nota má I baráttunni gegn mein-
dýrum.
— En ekkert þessa kemur að
notum ef þeir, sem hafa með
þetta að gera, notfæra það sér
ekki á réttan hátt. Það verður
að meðhöndla þessa hlutiá rétt-
an hátt til að réttur árangur ná-
ist, segir Stenseth.
Algengustu mistökin eru þau,
að nytjadýrin (eða rándýrin)
eru sett út of seint og þvi ná þau
ekki að dreifa sér nægilega út
um gróðurhúsið. í baráttunni
gegn spunamaumum gefur það
beztan árangur að hafa slfellt
samspil á milli spunamaursins
og ránmaursins i gróðurhúsinu.
En f jöldi spunamaura má samt
sem áður ekki verða svo mikill,
að valdi skaða I plöntum.
Það eru til önnur meindýr en
hér hefur verið talað um.
Já, og fleiri skaðleg lifræn
fyrirbrigði geta herjað á plönt-
una á sama tima. Ef útrýma á
þessu lika verður að nota
kemísk efni og aðrar aðferðir
auk hinnar liffræðilegu aðferð-
ar.
Kemisku efnin hafa lika sin
áhrif á nytjadýrin, og þvi hefur
verið unnið að þvi að finna upp
vægari mótefni.
Betri vinnustaður
Hvað segja þeir sem þessa
nýju aðferð nota. Tveir þeirra
Hoel og Frogner á Tuverud bæ 1
Lier segja, að eftir tveggja til
þriggja ára reynslutima standi
lifræna aðferðin hinni langtum
framar. Við sem vinnum I
gróðurhúsinu tökum sérstak-
lega eftir þvi að vinnustaðurinn
er orðinn allur annar. Úðunin er
mjög óþægilegur starfi. And-
rúmsloftið I gróðurhúsi þar sem
hitinn er 30gráður C eralltann-
að en þægilegt til að vinna i.
Loftið er svo mettað af gasi, að
við þurfum að nota gasgrimur.
Vegna þessa mikla hita urð-
um við að sprauta minnst einu
sinni i viku, og var það þtí ekki
nóg, þvi að viö náðum ekki að
sprauta þar sem gróðurinn er
þéttastur.
Þetta eru vandamál, sem viö
þurfum ekki aðglima við nú, og
það er sérstaklega I þéttum
gróðri, þar sem ránmaurinn
hefur mest áhrif. Þvi þar hefur
hann bezta möguleika á að
breiðast fljótt út.
A Tuverud hafa þeir tekið eft-
ir þvi, að plöntuvöxturinn er
meiri nú eftir að dregið hefur
verið úr úðuninni. Enskur rann-
sóknarmaður segir, að með
mikilli úðun verði vöxturinn
40% minni.
Einnig i blómarækt
Liffræðilega herferðin hefur
ekki aðeins gefið góðan árangur
á matjurtum. Garðyrkjubændur
I blómarækt eiga einnig I striði
við meindýr. Björn Grillstad er
einn þeirra. Hann rekur sttíra
garðyrkjustöð I Drammenfirði.
Króton-plöntur eru mjög lús-
sæknar og höfum við þvi verið I
vandræðum með þær. Við úðuð-
um margsinnis, en náðum
aldrei að gereyða meindýrun-
um. Það var svo erfitt að úða
undirhlið blaðanna, segir hann.
Eftir að ránmaurinn hefur
verið tekinn i notkun, er vanda-
málið snöggtum minna. Rán-
maurnum gengur vel að vinna á
gleypum blöðunum og siðast
þegar að ránmaurinn var settur
á var lúsinni útrýmt á tveimur
vikum.
Við notum ránmaurinn ekki á
pottaplöntur, þvi þær seljum
við, og fólki er illa við að smá-
pöddur fylgi i kaupunum.
Snikjukóngulóin hefur verið
notuð á asalia-plöntur til að
vinna gegn blaðlúsinni, en erfitt
hefur verið að ná henni niöur
með kemiskum efnum.
Arangurinn var þó framar öll-
um vonum.
En allar tilraunir þarf að full-
reyna, til að hægt sé að fullyrða
að þetta sé áhrifamikill þáttur I
herferðinni gegn meindýrum.
Eitt vandamál þarf að táka til
gaumgæfari athugunar. Þaö er
lúsalirfan, en henni fækkar er
liður á veturinn og þvi minnka
afkom um öguleikar eggja
snik jukóngulóarin nar.
En Björn Grillstad er mjög
ánægður með þann árangur,
sem náðst hefur. Þetta er hreint
himnariki miðað við það sem
áður var. Eiturúðun er mjög
niðurdrepandi atvinna — segir
Björn.
Það er þvi ekkert vafamál að
liffræðileg herferö gegn mein-
dýrum á framtiö fyrir sér.
(ÞýttG.V.)
Lirfur gróöurhúsablaðlúsarinnar. Hvitu lirfurnar eru lifandi, hinar
svörtu eru dauðar og i þeim er lirfa snikjukóngulóar.
Svona lita blöðin á agúrkuplöntunni út, þegar spunamaurinn hefur herjað á þau, segir Rolf Hoel á Tuveru
gróðrarstöðinni.
HAUST-,
TILBOÐA^
4718
47 ha
Hvers virði er góður
útbúnaður?
Verkíi&fíÉjiSett
I InnhitaA
Þetta er meðal þeí^r^v:;;.
hluta< sem þið oft "(£££%.
greiðið fyrir aukale$i£íí%.
með ööiium traktoruiíi:^::;.
en eru innifaldir i
verði ZETOR.
....... hög^d^fyjm farþeg&tðjiíti
LoítJ^ppa '$ÍÍÍÍÍiÍ;:; WW-
Zetor 4718-47 hö. ca. kr.
950.000
Zetor 6718-70 hö. ca. kr.
1.420.000
Bændur, við bjóðum hag-
stæða greiðsluskilmála
og aðstoð við öflun stofn-
láns.
HAUSTTILBOÐ! — Yfirs^»*;:biólbarða.
Þegar allar vörur hækka getum við
boðið lækkað verð á ZETOR 47 ha.
Verð aðeins 950.000 kr.
ATHUGIÐ: Þetta verð gildir aðeins
fram til 15. desember 1977
ISTEKKf
Lágmúla 5 Sími 84525
Hagstaeðustu dráttarvélakaupin