Fréttablaðið - 04.10.2006, Page 20

20 4. október 2006 MIÐVIKUDAGUR
greinar@frettabladid.is
FRÁ DEGI TIL DAGS
Umræðan
Sannleiksnefnd í leyniþjónustumálum
Steingrímur J. Sigfússon, formaður vinstri grænna, lagði það til í sjónvarpsfrétt-
um um daginn að sett yrði á legg opinber
„sannleiksnefnd“ sem myndi rannsaka
hvernig lögregla fylgdist með þeim
hópum sem höfðu í hyggju að kollvarpa
lýðræðinu á Íslandi. Steingrímur lagði til
að nefndin yrði þannig skipuð að hún
„væri hafin yfir alla tortryggni“. Þetta
hljómar allt mjög vel en er því miður aug-
ljós snara sem stjórnarandstöðuþingmað-
ur leggur í þeirri von að ríkisstjórnin láti
glepjast.
Steingrímur vonar að með þessu nái
hann að hamast í þrígang á stjórnarflokk-
unum. Fyrst myndi hann gagnrýna skip-
unarbréf og verkefni nefndarinnar. Svo
fengi skipan nefndarmanna, sama hvaða menn yrðu
fyrir valinu, hæfilegan skammt af gagnrýni. Að
lokum yrði svo niðurstaða nefndarinnar, sama hver
hún nú yrði, tilefni utandagskrárumræðu með til-
heyrandi stóryrðum. Helsti gallinn á þessari tillögu
Steingríms er þó ekki aðeins að hann vilji gera pól-
itískt hanaat úr málinu heldur hitt að það er ekki
heppilegt að láta ríkið rannsaka sjálft sig í þessum
efnum. Það er miklu frekar verkefni sjálfstæðra
fræðimanna eins og grein Þórs
Whitehead í tímaritinu Þjóðmálum er
gott dæmi um.
Geir H. Haarde forsætisráðherra
hefur einmitt lýst því yfir að gögn um
þessi mál verði gerð opinber eftir því
sem kostur er og hefur sett af stað
starf sem miðar að því. Þá munu
fræðimenn geta lagt mat sitt á hvað
þarna hefur farið fram.
Steingrímur má þó eiga það að
hann er eins og oft áður samkvæmur
sjálfum sér. Ef hann sér einhver færi
á nýju viðfangsefni í þjóðfélaginu er
hann fljótur að leggja til að nefnd á
vegum ríkisins taki það að sér. Jafn-
vel sjálfsagðir hlutir eins og að segja sannleikann
verða honum tilefni til að stinga upp á opinberri
nefnd.
Höfundur er er lögfræðingur.
Enn ein þrasnefndin
SIGRÍÐUR ANDERSEN
Sunnudagurinn 1. október rann upp hátignarbjartur og fagur
og sólskinið flæddi um götur
borgarinnar og torg og væntanlega
landið allt. Það var ánægjulegt að
veðurguðirnir skyldu leggjast á
eitt með landsmönnum að gera
eftirminnilegan þennan fyrsta dag
í 66 ár, sem enginn erlendur
hermaður er á íslenskri grund.
Þjóðarhreyfingin efndi til hátíðar
þennan dag í Sjálfstæðishúsinu
gamla við Austurvöll (sem nú nefnist NASA).
Dagskráratriði voru við það miðuð að þar gætu
komið saman allir þeir þjóðhollir Íslendingar, sem
allan hersetutímann hefur dreymt um að hægt yrði
að uppfylla þá svardaga ráðamanna við gerð
samningsins, að hér skyldi aldrei her á friðartím-
um – þó svo að þeir hefðu á dögum kalda stríðsins
sætt sig við veru amerísks hers í landinu sem illa
nauðsyn.
Þjóðarhreyfingin er fjárvana samtök, sem ekki
hefur möguleika á að auglýsa grimmt í fjölmiðlum
í harðri samkeppni um athygli almennings.
Hreyfingin á því mikið undir því að fjölmiðlar
skýri frá því sem hún hefur á prjónunum. Þjóðar-
hreyfingin efndi því til blaðamannafundar í
Þjóðmenningarhúsinu, eins og oft áður þegar hún
hefur látið til sín taka í málefnum dagsins. Nú brá
svo við að einungis einn fjölmiðill, Morgunblaðið,
sá sér fært að senda fréttamann á fundinn, og
skýrði myndarlega frá hátíðinni í frétt daginn eftir.
Aðrir fjölmiðlar tóku þó við sér og skýrðu stuttlega
frá hátíðinni, svo og þeim tilmælum hreyfingarinn-
ar til allra þjóðhollra Íslendinga að flagga þennan
dag til að fagna þeim kaflaskiptum, sem nú hafa
orðið í sögu þjóðarinnar. Með tveimur undantekn-
ingum þó. Hvorki Fréttablaðið né sjónvarp allra
landsmanna sáu ástæðu til að eyða svo miklu sem
þumlungi dálkarúms eða sekúndubroti til að segja
frá fyrirhugaðri hátíð fyrr en eftir á. Fyrir vikið
fóru því margir á mis við skemmtilega og fróðlega
stund, en þær ræður og ljóð sem þarna voru flutt
má finna á heimasíðu Þjóðarhreyfingarinnar www.
thjodarhreyfingin.is.
Þarna mættust fortíð og framtíð með kveðanda
Steindórs Andersen, ættjarðar-
söngvum stúlknakórs Kársnes-
skóla og beittu háði og glensi
Bogomils Font og félaga. Pétur
Gunnarsson rithöfundur flutti
snarpa hugvekju og ræða Jóns
Baldvins er eftirminnileg, ekki
síst í ljósi þess að þar talaði
fyrrum utanríkisráðherra og
sendiherra Íslands í Washington.
Síðast en ekki síst vil ég geta
frumflutnings á ljóði sem Matthías
skáld Johannessen og fyrrum ritstjóri Morgun-
blaðsins orti í tilefni dagsins og færði Þjóðarhreyf-
ingunni. Matthías kallar ljóðið 1.okt., og vegna þess
að hann sjálfur var erlendis þennan dag, las Katrín
Fjeldsted læknir og varaþingmaður Sjálfstæðis-
flokksins ljóðið á fundinum. Það fékk þvílíkar
viðtökur hátíðargesta að Katrín var klöppuð upp og
flutti ljóðið öðru sinni. Höfðu menn á orði að hér
færi eitt fegursta ljóð sem Matthías hefur ort. Fer
það hér á eftir:
Kaflaskipti – 1. október
Í DAG | Herlaust Ísland
1. okt.
Allt brýst nú líkt og jörðin út úr eggi
og allt svo bjart og hvítt á þeirri stund
og það er eins og lífið allt það leggi
sinn lófa á þann stutta endurfund
er jarðarkringlan vaknar ein og ofar
öllu því sem truflar þessa stund
og gott er að lifa einnig ef guð lofar
það andartak sem kviknar í það mund,
en þó er eins og þagni allt og hiki
á þessu augnabliki.
-----
Sólin hefur sofið bak við ský,
ég sé hún vaknar, ryður þeim úr vegi
og það er bjart og jörðin ung og ný
og yndisleg á þessum hvíta degi.
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI
Á
meðan formenn stjórnarandstöðunnar boða aukið sam-
starf á Alþingi situr sveitarstjórnarfólk Vinstri hreyf-
ingarinnar − græns framboðs undir harðri gagnrýni
borgarfulltrúa Samfylkingarinnar.
Steinunn Valdís Óskarsdóttir, fyrrverandi borgar-
stjóri, sagði í aðsendri grein í Morgunblaðinu í fyrradag að sveitar-
stjórnarmenn Vinstri grænna hefðu komið í veg fyrir sögulega sam-
stöðu á vettvangi Sambands íslenskra sveitarfélaga. Í stað þess að
styðja Smára Geirsson, bæjarfulltrúa vinstri manna í Fjarðabyggð,
hefðu þeir tryggt kjör Halldórs Halldórssonar, bæjarstjóra á Ísa-
firði, í formannsstól sambandsins á landsþingi fyrir síðustu helgi.
Það kann að vera sjálfsagt innan Samfylkingarinnar að styðja
við bakið á fólki sem vinnur gegn grundvallarstefnu flokksins.
Hugsjónir samfylkingarfólks virðast í þessu samhengi lítils virði
í skiptum fyrir völd og áhrif. En sem betur fer eru enn til íslenskir
stjórnmálaflokkar sem láta sig hugsjónir einhverju varða.
Smári Geirsson hefur verið ötull baráttumaður fyrir stóriðju-
framkvæmdum í sínum landsfjórðungi og staðið sig vel sem slík-
ur að margra mati. Hann hefur birst í fjölmiðlum sem talsmaður
virkjunarsinna – holdgervingur þeirrar stefnu. Það væri í meira
lagi undarlegt ef Vinstri grænir færu að styðja mann með slíkar
skoðanir til áhrifa.
Og hvað er fráleitt við það að Vinstri grænir styðji Halldór Hall-
dórsson bæjarstjóra þrátt fyrir að hann sé í Sjálfstæðisflokknum?
Í blaðaviðtali í janúar 2003 óskaði Halldór fyrst eftir samstarfi við
náttúruverndarsinna um uppbyggingu á Vestfjörðum. Vestfirðing-
ar hefðu ekki kallað eftir stóriðju. Ítrekaði hann þessa skoðun sína í
aðsendri grein í apríl á þessu ári og sagði meðal annars: „Í framhaldi
af þessum áherslum beitti ég mér fyrir tillöguflutningi á Fjórðungs-
þingi Vestfirðinga haustið 2003 þar sem samþykkt var að undirbúa
vinnu hjá vestfirskum sveitarfélögum við gerð svæðisskipulags þar
sem náttúruverndarsjónarmið væru ráðandi.“ Tónar þetta ekki betur
við stefnu VG en þula Smára Geirssonar undanfarin ár?
Með því að styðja Halldór Halldórsson sýna sveitarstjórnarmenn
Vinstri grænna í verki að þeir eru samkvæmir sjálfum sér þegar
kemur að umhverfismálum. Kjósendur VG geta verið nokkuð örugg-
ir með að kjörnir fulltrúar fylgi stefnu flokksins í veigamiklum atrið-
um. Þetta mættu fulltrúar Samfylkingarinnar hafa í huga vilji þeir
vera sannfærandi valkostur í næstu kosningum. Og ná betri árangri.
Ekki þarf að horfa lengra aftur en til sveitarstjórnarkosninganna
síðastliðið vor til að sýna fram á að VG nýtur aukins traust. Flokk-
urinn jók talsvert við sig fylgi hringinn í kringum landið á meðan
Samfylkingin hélt tæpast fyrri styrk. Í skoðanakönnunum Gallup í
september mældist Samfylkingin með 27 prósenta fylgi aðspurðra.
Vinstri grænir mældust með 20 prósenta fylgi. Í ágúst var þetta
hlutfall 25 prósent, Samfylking, og 22 prósent, VG.
Þetta er engin tilviljun. Fulltrúar og stuðningsmenn Vinstri
hreyfingarinnar - græns framboðs virka sannfærandi í opinberri
umræðu. Með því að fylgja þeirri sannfæringu eftir í verki fá kjós-
endur skýran valkost sem þeir geta treyst. Fljótlegasta leiðin til að
klúðra sterkri pólitískri stöðu er að haga seglum eftir vindi. Sam-
fylkingin ætti að vera búin að læra af þeirri reynslu.
Fulltrúar Samfylkingar skammast út í Vinstri græna.
Að stjórna í sátt
við samviskuna
BJÖRGVIN GUÐMUNDSSON SKRIFAR
ÚTGÁFUFÉLAG: 365
RITSTJÓRAR: Kári Jónasson og Þorsteinn Pálsson AÐSTOÐARRITSTJÓRAR: Jón Kaldal og Steinunn Stefánsdóttir FRÉTTASTJÓRAR:
Arndís Þorgeirsdóttir, Sigríður Björg Tómasdóttir og Trausti Hafliðason FULLTRÚI RITSTJÓRA: Björgvin Guðmundsson
Fréttablaðið kemur út í 103.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu, Akureyri og þéttbýlissvæðum á
suðvesturhorninu. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni
blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. issn 1670-3871
����������������������
�����������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������
��������������������������������������������������
����������������������������������������������
��������������������������
����������������
��������������������
Pólitískt minni
Langrækni er nú ekki talin til helstu
kosta mannsins. Hún hafi yfir sér nei-
kvæðan blæ sem óþarfi sé að rækta.
Gott minni er þó gulls ígildi í pólitík
enda nauðsynlegt að vita hver stend-
ur gegn þér og hver með. Og þetta
minni virðist nú koma sjálfstæðis-
mönnum að gagni í kjölfar þess að
Dögg Pálsdóttir tilkynnti um framboð
sitt í prófkjöri Sjálfstæðisflokksins í
Reykjavík. Rifja þeir upp sín
á milli að hæstarétt-
arlögmaðurinn vann
álitsgerð fyrir stjórnar-
andstöðuna um þjóð-
aratkvæðagreiðslur.
Var hún fengin til þess
í kjölfarið á því að
forsetinn neit-
aði að skrifa
undir fjölmiðlalögin umtöluðu. En
eiga sjálfstæðismenn þá ekki bara
að rækta með sér fyrirgefninguna í
staðinn?
Leita fanga
Fólk virðist vera mjög upptekið af
prófkjörum í Suðurkjördæmi. Enda
er það stórt kjördæmi og margskipt;
Suðurnesin eru nú í slagtogi við sveit-
ir Suðurlands og svo eru Vestmanna-
eyjar sér á parti. Það er erfitt að höfða
til fjöldans og keppast frambjóðend-
ur við að ná hylli almennings. Af því
tilefni var þessi vísa send á ritstjórn
Fréttablaðsins í gær:
Í Suðurkjördæmi prófkjör er senn
sjálfstæðismenn til þess ganga
og það máttu vita um svo vel gefna
menn
að víða leita þeir fanga.
Umhverfisvænar buxur
Hanna Birna Kristjánsdóttir, forseti
borgarstjórnar, ítrekaði við alla borg-
arfulltrúa á borgarstjórnarfundi í gær
að bannað væri að hafa kveikt á far-
símum. Gilda svipaðar reglur í borg-
arstjórnarsalnum og á Alþingi. Þeir
létu sér samt ekki segjast og svöruðu
hvorki meira né minna en átta borg-
arfulltrúar í símann sinn. Þar á meðal
Dofri Hermannsson, Samfylkingu,
sem hélt sína fyrstu ræðu í
borgarstjórn. Tóku borg-
arfulltrúar eftir að Dofri
var í gallabuxum. Skrif-
ast það sem byrjenda-
mistök nema gallaefnið
sé eitthvað umhverfis-
vænna en bómull?
bjorgvin@frettabladid.is
ÓLAFUR HANNIBALSSON