Fréttablaðið - 25.10.2006, Qupperneq 61

MIÐVIKUDAGUR 25. október 2006 21
AF NETINU
Þegar ég réðst til starfa hjá Ísal vorið 1975, voru öll ker
opin, skyggni slæmt og mikil
mengun í skálunum sem þá voru
í starfrækslu. Meðan þetta varði,
gátu starfsmenn varið sig með
mengunarhlífum sem þeim voru
lagðar til, þeim að kostnaðar-
lausu og virkuðu þær nokkuð
vel. Síðar var kerjunum lokað
með þekjum. Nú er öldin önnur.
Mengunin í álverinu hefur snar-
minnkað, nema sú sem kemur
frá stjórnendum fyrirtækisins í
formi mannvonsku og mannfyr-
irlitningar. Við slíkri mengun
virðast engar varnir duga.
Sú skipun hefur verið gefin
að starfsmenn skuli ekki komast upp með að
slasa sig og verða frá vinnu af þeim sökum.
Skulu þeir dregnir til vinnu um leið og þeir
sleppa út af Slysavarðstofunni. Ég varð tvisv-
ar fyrir því óláni að slasast í vinnunni, með
nokkurra ára millibili. Þetta voru tvær mjög
ólíkar upplifanir. Í fyrra skiptið var ég í 7
vikur heima til þess að jafna mig. Í seinna
skiptið, árið 2004, rifbeinsbrotnaði ég, marð-
ist á innyflum og fékk slæma þvagfærasýk-
ingu í kjölfarið. Að morgni næsta dags eftir
slysið var hringt í mig. Í símanum var örygg-
isfulltrúi fyrirtækisins og hann spurði af
hverju ég væri ekki kominn til vinnu. „Þeir á
slysavarðstofunni segja að það sé ekkert að
þér.“ Ég maldaði í móinn og sagðist ekki
treysta mér til vinnu strax. Mætti ekki til
vinnu fyrr en viku seinna en var þá búinn að
vera með hnút í maganum
alla vikuna af áhyggjum yfir
því að lenda á svörtum lista
hjá fyrirtækinu. Hjálpaði
mér lítt að ég var varatrúnað-
armaður starfsmanna og
hafði sem slíkur m.a. það
hlutverk að líta eftir því að
ekki væri brotið gegn rétt-
indum starfsmanna þegar
svona tilvik kæmu upp. Sam-
kvæmt vottorði læknis var ég
óvinnufær þessa viku og það
er með ólíkindum að öryggis-
fulltrúi fyrirtækis skuli leyfa
sér að hafa samband við
starfsmenn á slysavarðstofu
til þess að fá upplýsingar um
hvort slasað fólk geti ekki strax mætt til
vinnu.
Fyrir ári var ég kallaður á fund fram-
kvæmdastjórnar. Var mér gefið gullúr og
þökkuð vel unnin störf í 30 ár. Engin orð
féllu þá um að ég væri erfiður í samstarfi
eða að ég þyrfti að taka mig á. Nokkru síðar
sótti ég um að fara í hlutastarf. Móðir mín,
búsett í Bandaríkjunum, var orðin heilsu-
veil og ég ætlaði að aðstoða hana við að
flytjast heim til Íslands og vildi hafa rýmri
tíma til þess að sinna henni. Til þess kom
ekki því móðir mín lést sl. vor. Eftir lát
hennar þurfti ég að fara til Bandaríkjanna
til þess að ganga frá hennar málum enda er
ég hennar eina barn. Þegar ég kom aftur til
vinnu, kom upp mál þar sem verkstjóri við-
haldsdeildar fékk verktaka til þess að vinna
okkar störf. Við töldum þetta brot á kjara-
samningi auk þess sem okkur fannst þessi
ákvörðun lýsa vantrausti fyrirtækisins á
hæfni okkar sem starfsmanna. Mér skilst
að þessi afstaða okkar hafi ekki vakið fögn-
uð stjórnenda og að mínuspunktunum við
nöfn okkar í ósýnilega kladdanum, sem
geymdur er hjá stjórnendum fyrirtækisins,
hafi fjölgað. Svo er það mér sennilega ekki
til framdráttar að vera kominn í hlutastarf
og eiga stutt í réttindi sem tengjast svoköll-
uðum flýttum starfslokum. Þetta eru góðir
hlutir sem samið var um í forstjóratíð
Christians Roth, við litla gleði hinna íslensku
stjórnenda. Réttur til hlutastarfs næst við
55 ára aldur og 28 ára starfsaldur. Flýtt
starfslok nást við 65 ára aldur. Þá fást
greidd án vinnuframlags u.þ.b. hálf mánað-
arlaun í 3 ár og fullar greiðslur í lífeyris-
sjóð. Það er furðulegt ef unnt er að hafa af
starfsmanni svona réttindi, sem hann hefur
áunnið sér á löngum starfsferli, með því
einu að vísa honum á dyr án þess að viðkom-
andi hafi brotið neitt af sér.
Það var ótrúleg upplifun hvernig staðið
var að uppsögn minni. Verkstjórinn hringdi í
mig og sagði: „Vilt þú hitta mig við ofn 26.“
Ég fór á staðinn, hann tók á móti mér og
sagði: „Fylgdu mér.“ Við gengum upp á loft
til skrifstofu steypuskálastjóra í algjörri
þögn. „Starfskrafta þinna er ekki lengur
óskað hjá þessu fyrirtæki.“ „Fæ ég að vita
ástæðuna?“ „Já, við erum ekki ánægð með
vinnuframlag þitt.“ „Það getur ekki verið.
Það hefur aldrei verið fundið að störfum
mínum.“ „Það eru líka samskiptaörðugleikar
við samstarfsmenn og yfirmenn.“ Sá sem
sagði mér upp bætti því við að ég gæti tekið
leigubíl heim á kostnað fyrirtækisins og gæti
fengið áfallahjálp. Ég upplifði þetta boð með
svipuðum hætti og að misyndismaður hefði
lamið mig í hausinn með barefli og boðið mér
svo verkjatöflu til þess að draga úr sársauk-
anum.
Það var ótrúlegt að upplifa að eftir 31 árs
starf skyldu yfirmenn fyrirtækisins upp-
götva hve erfiður ég er í samskiptum Það er
skrítið hvernig maður upplifir svona fram-
komu. Maður fer að efast um allt sem við
kemur starfi manns í 31 ár og finnur þá miklu
höfnun og þann sársauka sem því fylgir
þegar fótunum er allt í einu kippt undan
manni án þess að maður hafi átt sér neins ills
von.
Að lokum vil ég þakka fjölmörgum góðum
félögum gott samstarf á liðnu 31 ári hjá Ísal.
Höfundur var starfsmaður Ísal númer 754.
Hugleiðingar við starfslok hjá Alcan
SIGURÐUR PÉTUR SIGURÐSSON
Hvalveiðar og þjóðarstolt
Hildur Edda Einarsdóttir skrifar um
hvalveiðar Íslendinga.
Einhverra hluta vegna þarf hin
umdeilda og óvinsæla ákvörðun
íslensku ríkisstjórnarinnar, að leyfa
aftur hvalveiðar í atvinnuskyni, ekki
að koma neinum sérstaklega á óvart.
Með því að gera það er verið að gefa
öðrum þjóðum langt nef og sýna
þeim að enginn ráði yfir okkur. Það
viðhorf kann að hafa komið sér vel á
tímum sjálfstæðisbaráttunnar en ætti
að vera úrelt nú þegar við eigum að
vilja leitast við að sýna fram á að við
séum samstarfsfús og friðsöm þjóð
við umheiminn og náttúruna.
Þeir, sem hvað hæst mótmæla þess-
ari vafasömu ákvörðun hér á landi,
byggja flestir sín rök á möguleikan-
um á slæmum afleiðingum hennar
á efnahagslífið fremur en öðrum
þáttum. En eins og margur hvalveiði-
sinninn hefur bent á eru líkurnar á
minnkandi straumi ferðamanna til
landsins ekki miklar miðað við fyrri
reynslu okkar og reynslu annarra
hvalveiðiþjóða. [...]
Siðferðislegu rökin
Alþjóðleg umhverfisverndarsamtök
hafa lengi verið litin hornauga hér
á landi og það skal viðurkennast
að þau eru alls ekki öll hafin yfir
gagnrýni eða tortryggni. Það þýðir þó
ekki að þau hafi ekki sitthvað til síns
máls í andstöðu sinni við hvalveiðar.
Því að fyrir utan áhyggjur manna
af hvölum í útrýmingarhættu þá er
ekki sjálfgefið að við höfum rétt á að
myrða þá hvali sem eru svo óheppnir
að villast inn í okkar fiskveiðilögsögu,
enda eru heimkynni þeirra víða um
höf en ekki bara hér við land. Því
má telja eðlilegt að aðrar þjóðir telji
sig hafa eitthvað um málið að segja.
Auk þess eru hvalir ekki eins og hver
önnur dýr í sjónum, heldur eru þeir
einu spendýrin sem eyða allri sinni
ævi neðansjávar og sýnt hefur verið
fram á að þeir hafa flókið samskipta-
kerfi og greind á við hunda og ketti.
Þá má bæta því við að ófáir hafa
áhyggjur af ómannúðlegum aðferð-
um sem beitt er við hvalveiðar – og
ekki að ástæðulausu; um stærðar-
innar skepnur er að ræða sem erfitt
getur reynst að aflífa á skjótan og
sársaukalítinn hátt, enda er vitað mál
að margan hvalinn blæðir út eftir
árásir hvalveiðimanna.
Hvorki fínt né göfugt
Af sögulegum ástæðum kann ögrandi
ákvörðun við umheiminn að kitla
þjóðarstolt landans og vekja hjá
honum rembing gagnvart öðrum
þjóðum sem dirfast að reyna að hafa
áhrif á okkur. En nú er árið 2006 og
við ættum að vita að slíkar ögranir
þykja hvorki fínar né göfugar nú til
dags.
Af politik.is
Sá sem sagði mér upp bætti því við að
ég gæti tekið leigubíl heim á kostnað
fyrirtækisins og gæti fengið áfallahjálp.
Ég upplifði þetta boð með svipuðum
hætti og að misyndismaður hefði lamið
mig í hausinn með barefli og boðið
mér svo verkjatöflu til þess að draga úr
sársaukanum.