Fréttablaðið - 01.03.2007, Qupperneq 42

Nú er skammdegið að baki og pottaplönturnar okkar
geta nú á ný notið dagsbirtunnar sér til vaxtar og við-
halds. Þetta er tíminn þegar mátulegt er að fara að
skipta um mold á pottaplöntunum. Einkanlega þeim
sem lengi hafa staðið í sömu mold og í sama potti í
mörg ár og eru farnar að sýna afturkipp þess vegna.
En það er samt ekkert algjörlega nauðsynlegt að
skipta alveg um mold á öllum pottaplöntum árlega.
Fyrst og fremst þurfum við bara að fylgjast með
líðan þeirra. Á meðan þær sýna engin merki um
svelti og afturför, heldur vaxa bara og dafna eðlilega,
þurfum við ekki að vera með neitt umpottunarvesen.
En samt er alltaf til bóta að fríska svolítið upp á mold-
ina. Það er best að gera með því að skera þrjá til fjóra
fleyga, eins konar „tertusneiðar“, meðfram pott-
veggjunum, fjarlægja moldina sem kemur upp og
fylla á með nýrri mold í skörðin. Þetta á fyrst og
fremst við stórar plöntur í stórum pottum. Þegar um
smærri og viðráðanlegar plöntur er að ræða er ein-
faldara að lyfta öllum rótarkekkinum úr pottinum,
skera ögn utan af rótunum og setja svo aftur í sama
pott og fylla á með nýrri mold. Það má nota tækifær-
ið og þvo pottana vel um leið til að losna við útfelling-
ar og annað sem safnast hefur upp við pottbrúnirnar
og gæti verið plöntunum til ama. Ef við þurfum að
stækka við plönturnar er best að nota nýja potta sem
eru tveim til þrem númerum stærri en þeir fyrri.
Þegar umpotta þarf kaktusum eða öðrum plöntum
með mikla gadda eða þyrna er gott ráð til að verjast
þyrnunum að vefja saman dagblað og nota sem lykkju
utan um plöntuna til að færa hana á milli potta. Snúið
dagblaðinu þéttingsfast utan um plöntuna, látið hana
gjarna liggja á hliðinni á meðan og notið þar að auki
þykka hanska. Þá er tiltölulega auðvelt að athafna sig
við það sem gera þarf. Plöntur af þessu tagi þurfa að
standa í stöðugum og þungum pottum. Leirpottar
henta best og ef yfirþunginn er mjög mikill, má vega
á móti því með því að nota nokkra þunga steinmola
sem eins konar ballest neðst og til hliðar í moldinni.
Eitt verður ávallt að muna; undirskálarnar sem hafð-
ar eru undir pottunum þurfa að hafa sama þvermál
og pottarnir sjálfir. Annars eru þær ekki í stakk
búnar til að taka við vatninu sem lekur gegn um
moldina þegar vökvað er. Mörgum hættir til að halda
að með því að nota smærri undirskálar taki plönturn-
ar ekki eins mikið „borðpláss“, en það er misskilning-
ur. Það er potturinn sjálfur sem ræður rýmisþörf-
inni. Því miður má of oft á margri mublunni sjá
afleiðingar þessa misskilnings. Vatnsskemmdir og
blettir eru sjaldan til prýðis og venjulega er strembið
að laga slíkt til fyrra horfs. Ef pottar og undirskálar
fara ekki vel við híbýlastílinn er betra að nota potta-
hlífar. Þær má fá af mörgum gerðum og venjulega er
auðvelt að finna það sem hentar. En pottahlífar þurfa
að vera vel rúmar utan um pottana og nauðsynlegt er
að fylgjast með því að þær fyllist ekki af vatni. Lyftið
plöntunum upp hálftíma eftir vökvun og skvettið
burt því vatni sem safnast hefur fyrir. Sé pottahlífin
of djúp má láta pottinn hvíla á trékubbi eða frauð-
plastsbút.
Jæja, skammdegið að baki, sagði ég. Far vel flensu-
fár, kuldi og kröm. Nú er kominn tími til að umbuna
sér fyrir það hversu vel manni tókst að þreyja þorr-
ann! Og hvað er betur til þess fallið en státin hortens-
ía sem svignar undan bústnum blómahnöttum í
bleiku, bláu eða hvítu. Eiginlega er hún „góublómið“
sem birtist allt í einu í blómabúðunum um miðjan
febrúar og heldur þar uppi „sjóinu“ langt fram á vor.
Hortensían dregur nafn sitt af franskri konu sem var
drottning í Hollandi á árunum 1808-1810. Þá var Hol-
landi eiginlega stjórnað af Napóleóni Bónaparte
Frakkakeisara. Sennilega er betra að segja fjarstýrt.
Hortensa þessi, sem bar ættarnafnið de Beauharnais,
var bæði stjúpdóttir Napóleóns og mágkona. Hún var
dóttir Jósefínu, eiginkonu Napóleóns. En Napóleón
var maður sem vildi hafa allt undir kontról og þess
vegna stjórnaði hann því að Louis bróðir hans kvænt-
ist Hortensu – og svo gerði hann Louis að kóngi í Hol-
landi og ætlaðist til að þar myndi hann staðfesta hin
frönsku yfirráð endanlega. En Louis var með múður
og áleit sig frekar vera hollenskan kóng hollenskrar
þjóðar heldur en franskan leppkóng. Það gekk ekki,
fannst Napóleóni, svo að hann setti hann af. En þrátt
fyrir aðstæður var þeim Louis og Hortensu vel tekið
af Hollendingum. Og einmitt um þetta leiti var farið
að setja þennan japanska runna, sem ber vísindaheit-
ið Hydrangea macrophylla, á hollenska blómamark-
aðinn. Hollendingar vildu heiðra drottningu sína með
því að setja nafn hennar á þetta nýja og forvitnilega
blóm. Það hefur haldist síðan víða um heim. En af
Hortensu og Louis er það að segja, að eftir „afsetn-
inguna“ skildu leiðir þeirra. Louis hraktist til Þýska-
lands og síðan til Ítalíu. Þar dó hann 1846, hrjáður af
ýmsum kvillum og heimsins raun. Hortensa sneri
aftur til Frakklands og studdi stjúpa sinn þar til yfir
lauk. Við fall Napóleóns var hún gerð landræk frá
Frakklandi og lést í Sviss 1837. Eftir hana liggja
nokkur sönglög og svo var hún móðir Napóleóns
þriðja sem var býsna merkilegur kall. Blómið sjálft,
hortensían eða hindarblómið, þarf að standa á björt-
um og frekar svölum stað. Plantan þarf mikla vökv-
un, jafnvel kvölds og morgna meðan hún er í blóma.
Flottir svefnsófar geta komið sér vel þar sem plássið er ekki mikið.
Svefnsófar verða sífellt vinsælli kostur þar sem þeir geta verið mjög hag-
kvæm lausn þar sem lítið er um pláss. Ef algengt er að næturgestir séu á heim-
ilinu getur verið ágætt að hægt sé að draga fram sófann svo einhverjir geti
sofið í honum og eins getur svefnsófi verið tilvalinn í unglingaherbergið. Svefn-
sófar eru misjafnlega veglegir og fyrirferðarmikilir og auðvelt er að finna
bæði stóra og volduga sófa sem prýtt geta allar stofur og fislétta og fyrirferðar-
litla sófa sem komast hvar sem er.
Plássleysi ekki vandamál
Hjálpa þér að halda öllu í skorðum í skúffum.Einning sjálflímandi filt til
að klæða skúffur og filt með verjandi efni svo ekki falli á silfur og silf-
urplett.Við eigum líka fægilög,fægiklúta og ídýfulög til að hreinsa.
SENDUM Í PÓSTKRÖFU.
SJÁLFLÍMANDI HNÍFAPARASKORÐUR
Gullkistan - Frakkastíg 10 - Sími: 551-3160.