Fréttablaðið - 07.02.2009, Side 74

42 7. febrúar 2009 LAUGARDAGUR
J
apönsk matargerð bygg-
ist að miklu leyti á fagur-
fræði. Eins og segir í bók-
inni Japanskar konur
hraustar og grannar er
matur borðaður hægt og
hvers bita notið til fulln-
ustu, auk þess sem mikil
áhersla er lögð á hvernig hann
lítur út, en japanskur matur er
alltaf skreyttur. „Svo virðist sem
matargerðarlist Japana stjórn-
ist að mestu leyti af sjóntaug-
unum.“ Fatahönnuðurinn Ragn-
heiður Axel fór til Japans í
mánuð í fyrra og heill-
aðist þar af svoköll-
uðum bento-boxum,
en það eru sérstök
nestisbox með litlum
hólfum sem nesti er
sett í og framreitt
á fallegan hátt. Þar
er matnum gjarnan
raðað upp í litlar fíg-
úrur, hrísgrjón jafnvel
mótuð í Hello Kitty-
form, harðsoðin
egg verða að litlum
brosandi körlum og
grænmeti tekur á
sig form stjarna eða
tungls.
„Mér fannst þetta
svo falleg hugmynd
sem kostar ekki meira en
nokkrar mínútur í útfærslu,“
útskýrir Ragnheiður sem lætur
nestið alltaf í bentobox sem dóttir
hennar, Úrsúla Örk, hefur með sér
í Ísaksskóla þar sem hún er í sex
ára bekk. „Einhvern veginn minnti
þetta mig líka á hvernig maður
breytti matnum þegar maður
var lítill í fígúrur, gerði karlinn í
tunglinu úr hinum og þessum mat
eða ost- og skinkusneiðum. Mér
datt í hug að dóttir mín myndi
kunna betur að meta nestið á þenn-
an hátt en hún er gjörn á að vera
matvönd.“ Ragnheiður segir þetta
einungis spurningu um skipulag
en hún útbýr nestisbox Úrsúlu að
kvöldi til. „Þetta tekur enga stund
en fagurfræði matar er svo oft
eitthvað sem við gleymum í þjóð-
félagi þar sem allir eru að flýta
sér. Japanar raða hlutum mjög
meðvitað ofan í nestisboxin hvað
varðar liti og form og ég hugsa að
nestið verði einnig fjölbreyttara og
hollara vegna þess að maður setur
meira litríkt grænmeti
eða ávexti með.“ Ragn-
heiður setur til dæmis
grænmeti á lítil spjót
og býr til andlit á sam-
lokur eða pastarétti.
„Úrsúla er alltaf jafn
spennt að opna nest-
is-boxið í skólanum, og
stundum hjálpar hún
mér við að útbúa það
á kvöldin eða kemur
með tillögur. Það
er gaman að nest-
ið framkalli alltaf
bros á vör á degi
hverjum.
10 mínútna spag-
hettí í nestisboxið
5-600 g nautahakk
400 gr ferskir tómatar
eða úr dós
2 hvítlauksrif
1/4 rauðlaukur
Laukur skorinn smátt og steikur með
hakki, tómatar settir í sjóðandi vatn í
10 sekúndur, þá losnar hýðið af þeim.
Þeir eru saxaðir og settir út í hakkið.
Látið malla í 5 mín. Borið fram með
spaghettíi. Pipar, niðurrifinn moz-
arella og parmesan dreift yfir eftir
smekk.
Nesti sem fær börn til að brosa
Fatahönnuðurinn Ragnheiður Axel útbýr „bento-box“ að japönskum sið fyrir Úrsúlu dóttur sína í skólann. Anna Margrét
Björnsson ræddi við Ragnheiði um matargerðarlist Japana og komst að því að hún stjórnast að mestu leyti af sjóntauginni.
12 einföld Tókýó-ráð
Hvernig er best að byrja að lifa eins og heilbrigð japönsk
kona
1. Iðkið hara hachi bunme - hættið að borða áður en
þið verðið saddar.
2. Gerist meistarar í skammtastærðum. Fáið ykkur hæfi-
lega skammta og notið fallegan borðbúnað.
3. Borðið og tyggið matinn rólega og njótið hvers bita.
4. Takið ykkur góðan tíma til að dást að fegurð og
framsetningu matarins.
5. Borðið meira af fiski, ferskum ávöxtum og grænmeti
og minna af mettaðri fitu og transfitu.
6. Eldið upp úr canola-olíu og hrísgrjónaklíðsolíu.
7. Eldið ykkur japanskan ofurmorgunverð: Mísósúpu
með grænmeti, eggjum og tófúi.
8. Hugsið um grænmeti sem aðalrétt frekar en með-
læti - og um rautt kjöt sem meðlæti eða eitthvað
sem þið borðið sjaldan.
9. Fáið ykkur skál af stuttum hvítum eða brúnum
hrísgrjónum með matnum í staðinn fyrir hvítt brauð,
múffur og snúða.
10. Drekkið kalt ósætt japanskt te í stað gosdrykkja.
11. Gangið eins mikið og þið getið.
12. Munið að matarástin er stór hluti heilbriðis og það á
að vera gaman að elda og borða mat.
■ Og eitt (jafnvel enn hollara) að auki: Borðið minna
af sódíum eða salti og meira af grófu korni.
Innkaupalisti samúræjans
Hvernig á að borða eins og stríðsmaður.
Listi yfir nokkrar helstu fæðutegundir samúræjanna.
■ Lax
■ Ferskt grænmeti, hrátt eða léttsoðið
■ Brún hrísgrjón
■ Mísósúpa
■ Tófú og sojabaunir
■ Ferskir ávextir
■ Grænt te
■ Kastaníuhnetur (kallaðar sigur-kastaníuhnetur þar
sem þær voru borðaðar fyrir bardaga)
Úr bókinni Japanskar konur hrausta og grannar eftir
Naomi Moryama og William Doyle
➜ JAPANSKUR MATUR: LYKILL AÐ GÓÐRI HEILSU
RAGNHEIÐUR AXEL FATAHÖNNUÐUR OG DÓTTIR HENNAR ÚRSÚLA Nestið sem framreitt er að hætti Japana er fallegt og girnilegt og Úrsúla er alltaf jafn spennt að opna nestisboxið. FRÉTTABLAÐIÐ/ANTON