Réttur - 01.06.1942, Blaðsíða 26

Verkalýðurinn í Reykjavík reið á vaðið. Síðan
kom hver staðurinn af öðrum. Atvinnurekendur og
jafnvel opinberar stofnanir neyddust til að semja
við nefndir verkamanna um miklar kjarabætur.
Enda þótt verkalyðsfélögin væru bundin af þving-
unarlögunum og gætu engan þátt tekið í þessari
baráttu fyrir opnum tjöldum, voru samtök verka-
manna allsstaðar óbilandi. Það kom ekki fyrir, að
nokkur maður skærist úr leik, þegar vinna var stöðv-
uð. Þessir atburðir leiddu í ljós, að íslenzkir verka-
menn hafa nú öðlazt meiri stéttarþroska en and-
stæðinga þeirra óraði fyrir. Gerðardómurinn og rík-
isstjórnin stóðu ráðþrota. Ákvæöi geðardómslaganna
tóku að snúast gegn þeim sjálfum og umbjóðendum
þeirra, atvinnurekendastéttinni. Til þess aö stöðva
„kaupskrúfu“ skæruhernaðarins voru engin önnur
ráð, en að taka aftur upp frjálsa samninga við
verkalýðsfélögin. Vald geröardómsins var gersam-
lega brotið á bak aftur. Gerðárdómslögin hlutu aö
falla. Fullur sigur hafði unnizt. Marki skæruhernaö-
arins var náð.
■
Fall gerðardómslaganna og kaup- og kjarasamningar
við verkalýðsfélögin.
Þegar Alþingi kom saman, var þaö eitt fyrsta verk
ríkisstjómarinnar aö leggja frumvarp fyrir Alþingi
um afnám geröardómslaganna. Frumvarpiö var sam-
þykkt mótatkvæðalaust. Með því greiddu atkvæöi:
Sósíalistaflokkurinn, Sjálfstæðisflokkurinn og Al-
þýðuflokkurinn, en Framsóknarmenn sátu hjá.
Samtímis hófust samningaumleitanir milli átvinnu-
rekenda og verkalýðsfélaganna. Var verkamannafé-
lagið Dagsbrún þar í fararbroddi. Með þeim samn-
ingi vannst einn hinn mikilvægasti sigur, sem íslenzk
verkalýössamtök hafa unniö frá upphafi vega: átta
stunda vinnudagur, um 40% hækkun á grunnkaupi,
90