Réttur - 01.06.1942, Side 96

Gissur varð að ganga örlögum sínum á hönd.
hætta að flýja þau. Þrem árum eftir dauða föður
síns kom hann heim til Skálholts vígður biskup.
Höfðingjar virðast hafa gert að kappsmáli að fá
hann, en ekki Guttorm, og lofað hlýðni og bættum
kirkjurétti áð líkindum. Gissur fékk einnig granna
sinn og frænda gerðan lögsögumann, Markús
Skeggjason, eindreginn fylgismann evrópskra hug-
sjóna, og Sæmundur fróöi, klerklæröur í París, tók
um sama leyti höfðingdóm Oddverja. Gissur reynd-
ist maður til að nota sér, hve skilyrði höföu að sumu
leyti breytzt í vil frá því á dögum föður hans, og
framfylgdi meö fágætri hamingju réttarríkisstefnu
Lög-Skafta.
Kristnisaga mun herma það rétt, að Gissur bisk-
up „friðáði svá vel landit, at þá urðu engar stór-
deilur meö höfðingjum, en vápnaburðr lagðisk mjök
niðr. Þá voru flestir virðingamenn lærðir ok vígöir
til presta, þó at höfðingjar væri, svá sem var Hallr
Teitsson í Haukadal (ísleifssonar) ok Sæmundr inn
fróði, Magnús Þórðarson í Reykholti (af honum
Snorri Sturluson, er bjó þar), Símon Jörundarson
í Bæ (sbr. Markús o. fl. með postulanöfn), Guð-
mundr son Brands í Hjarðarholti, Ari inn fróðí,
Ingimundr Einarsson á Hólum (Reykhólaætt), Ket-
ill norðr Þorsteinsson á Möðruvöllum (niðji Guðm.
ríka, tengdasonur Gissurar og síðan Hólabiskup) ok
Ketill Guömundarson (náfrændi hins, réð m. a. fyrir
Fljótum), Jón prestr Þorvarðárson (líkl. niðji Þorgeirs
Ljósvetningagoöa) okmargir aðrir“, Með friðsamleg-
um samningum við þessa höfðingja og fleiri tryggði
Gissur sér ekki áðeins sess á friðstóli langa biskups-
ævi, heldur og framgang merkustu skattalöggjafar,
sem saga landsins fjallar um, tíundarlaganna 1096.
— „Þat eru miklar jartegnir", segir Ari,-------„er
160