Réttur - 01.01.1954, Blaðsíða 78

78
RÉTTUR
njóta ávaxta af andlegri og: líkamlegri vinnu sinni, frelsi frá
hvers konar ánauð, eða með öðrum orðum frelsi „til þess að
leita hamingjunnar", njóta gæða lífsins.
Lýðræði er jafnrétti manna, jafn réttur hvers einstaklings til
jarðarinnar og auðlinda hennar, jafn réttur til menningararfs
og lífsgæða þjóðfélagsins, jafnrétti, þar sem þekkist hvorki
stétta- né þjóðflokkamunur.
Og lýðræði er bræðralag manna, „því að án bræðralags fær
fullkomið lýðræði ekki staðizt". Freisi, jafnrétti og bræðralag
voru kjörorð frönsku byltingarinnar. Þau urðu ekki að veru-
leika, því að bræðralag manna er óhugsandi án þess að fyrst sé
eytt öllum hagsmunaandstæðum, gert sé óhugsandi, að einn mað-
ur, stofnun eða ríki geti hagnýtt sér annan mann eða orku eða
auðlindir annarra samfélaga eða þjóða.
Sókn til lýðræðis
Það er óþarft fyrir mig að rekja fyrir ykkur, hve lýðræði okk-
ar er ófullkomið. Með því er ég ekki að varpa neinni rýrð á þau
réttindi, sem vestrænar þjóðir hafa öðlazt í byltingum og blóðs-
úthellingum genginna alda, heldur vil ég minna ykkur á, að við
stöndum óralangt frá því að hafa nokkurs staðar eygt fullkomið
lýðræði, að því er ég bezt veit. En þar með er ekki sagt, að full-
komnu lýðræði verði aldrei náð, það sé óframkvæmanlegt. Okk-
ur hefur skilað svo langt áleiðis t.d. á Norðurlöndum, að það
er skemmri spölur frá þeim áfanga, þar sem við stöndum nú, til
þeirrar utopíu, sem lýsti, en frá lénsskipulagi þessara landa á
18. öld til borgaralýðræðis vorra daga. Og þessi spölur verður
farinn, en það er á voru valdi, þeirra kynslóða, sem nú lifa,
hvenær hann verður farinn og hvernig hann verður farinn. En
þegar við stígum fast og örugg skrefin fram á leið til hins full-
komna lýðræðis, þá fyrst mun Vesturlöndum ekki stafa nein
ógn af kommúnistum, Rússum, eða nokkrum öðrum aðila. Þeg-
ar útvarpsstöðvar vestrænnar siðmenningar, taka að þylja ráð-
leggingar og áform um fullkomnara þjóðfélag, endurbætt lýð-
ræði í þá stefnu sem ég minntist á, en leggja niður áróður fyrir