Réttur - 01.01.1965, Blaðsíða 12

12
K É T T U lt
urríkjunum og bankahölda í New York. Johnson var varaforseti og tók við
forsetaembættinu. A fundi ráðsins 2. maí var samþykkt að senda ávarp til
bandarísku jijóðarinnar, og á fundi 9. maí bar Marx fram „Avarp Aljrjóða-
sambands verkalýðsins" til Johnsons forseta. Bréfið var sent Johnson um
bandaríska sendiráðið í London. Það birtist fyrst í „The Bee-llive News-
paper“ 20. maí 1865.
Hér eru bréfin þýdd úr: „Marx-Engels, Werke,“ 16. bindi, Berlín 1962,
bls. 19—20 og 98—99. Nauðsynlegustu skýringar eru einnig fengnar þaðan].
Til Abrahams Lincolns, forseta Bandaríkja Ameríku.
Herra,
vér árnum amerísku þjóðinni heilla í tilefni af hinum mikla sigri
yðar við endurkjörið.
Haíi hógvært kjörorð yðar í fyrri kosningum verið: andstaða
gegn valdi Jtrælaeigenda, þá er heróp endurkjörs yðar: endalok
þrælahaldsins!
Allt frá upphafi risaátakanna i Ameríku fann verkalýður Evrópu
af eðlisávísun að örlög stéttar hans voru undir stjörnufánanum
komin. Baráttan um landið — sem leysti úr læðingi ægivoldug
hetjuljóð — átti hún ekki að útkljá hvort óhrotið land ómælan-
legrar víðáttu vígðist vinnu innflytjandans, eða yrði flekkuð fóta-
sparki þrælaeigandans?
Fáveldi þrjú hundruð þúsund þrælaeigenda hefur í fyrsta skipti
í annálum sögunnar árætt að skrá orðið þrælahald á fána vopn-
aðrar uppreistar, og það i landi er fyrir tæpri öld var vagga lýð-
ræðishugsjónar um öflugt lýðveldi, fyrstu mannréttindayfirlýsing-
arinnar* og kveikti í byltingunni í Evrópu á 18. öldinni. Þessi
andbyltingaröfl hældu sér af því að hnekkja kerfisbundið og út
í yztu æsar „ríkjandi hugmyndum um framkvæmd gömlu stjórnar-
* Mannréttimlayjirlýsingin er sjálfstæðisyfirlýsing 13 brezkra nýlendna í
Norður-Ameríku, samþykkt á fulltrúaþingi í Philadelphiu 4. júlí 1776. Þar
er lýst yfir sjálfstæði brt'/kra riýlendna í Norður-Ameríku og stofnun óháðs
lýðveldis — Bandaríkja Norður-Ameríku. I yfirlýsingunni er kveðið á um
vtigamikil borgaraleg lýðréttindi, svo sem persónufrelsi, að allir borgarar
skuli jafnir fyrir lögum, óskoraðan rétt til jijóðarviljans o. s. frv. Þá ríkli
enn cinræðis- og lénsskipulag í Evrópu og yfirlýsingin hafði mikil áhrif á
lýðræðishreyfingar |iar, einkiun frönsku byltinguna undir lok 18. aldar.
Amerískt auðvald og stórjarðaeigendur luindsuðu þegar í upphafi lýðrétt-
indi yfirlýsingarinnar, hindruðu þátttöku almennings í stjórnmálalífinu, héldu
áfram þrælahaldi og rændu negrana frumstæðustu mannréttindum.