Réttur - 01.08.1970, Blaðsíða 21

ið" fyrst og fremst álagningarfrelsi, — og
hlutverk flokks þeirra og ríkisvaldsins fyrst
og fremst að tryggja þeim gróða. I persónu-
legri skammsýni þessa hóps verða stöðu-
táknin („statussymbolið"), fínir bílar og lúx-
usvillur, þeim þýðingarmeiri en togarar og
fiskiskip sem undirstaða atvinnulífs og í fé-
lagslegri þröngsýni sinni bera þeir ábyrgð á
því að hafa kallað erlendan her og útlent
auðvald inn í landið — til yfirdrottnunar
og arðráns.
Afleiðingarnar af þessari skammsýni yrðu
hinar sömu og af vísvitandi landráðum:
Með vaxandi valdi erlends auðmagns á
Islandi — jafnt Alþjóðabanka sem stóriðju-
hringa, — færist raunverulegt vald í hendur
þessa auðmagns og íslenzkir atvinnurekendur
verða meir og meir ósjálfstæðir undirmenn
þeirra.
Og með auknu afturhaldi og vaxandi ein-
ræði hervalds- og stóriðjuklíkunnar í Banda-
ríkjunum, vex hættan á að Island verði til
frambúðar ósjálfstætt peð hins ameríska auð-
kóngs í valdatafli veraldarinnar. Og í blindni
sinni reynir ráðandi hópur íslenzkra burgeisa
að loka eigin augum fyrir þróuninni og með
áróðri síns volduga blaðs og sjónvarps að
loka augum alþýðu fyrir hættunni sem fram-
tíð Islands er búin af þessari háskalegu þróun.
Það er alþýðan ein, sem getur bjargað ís-
landi úr greipum erlends auðvalds og her-
valds — og bjargað um leið sjálfri sér frá
nýju tímabili arðráns og réttindaráns.
Burgeisastéttin og aukið vald þeirra flokka,
sem hún hefur tangarhald á, er hættan fyrir
Ísland. Verkalýðurinn og samstarf hans við
róttæka menntamenn og bændur, — og stór-
auk vald þess flokks, sem nú er fulltrúi verk-
lýðshreyfingar og sósíalisma, Alþýðubanda-
lagsins, er eina björgunarvonin fyrir ísland.
Alþýðan getur ekki náð völdunum nú, —
það væri skortur á raunsæi að ætla það, —
en verkalýðurinn og bandamenn hans geta
náð úrslitavaldinu í sínar hendur, skapao
álíka valdajafnvægi höfuðstéttanna og tókst
1942, nægu valdi til þess að hindra afturhald
burgeisastéttarinnar og hinna erlendu yfir-
drottnara hennar í því að framkvæma þá
pólitík, sem þeir nú hyggja á, — nægu valdi
til þess að knýja fram mikið af hagsmuna-
málum alþýðu.
Hve sterkt þarf þetta vald að vera til þess
að ráða úrslitum?
Reynslan frá 1942 sýndi að þá dugði rót-
tæk, samfelld forusta í Alþýðusambandinu
og stærsm verklýðsfélögunum, svo og sú
staðreynd að 20% þjóðarinnar fylgdi Sósíal-
istaflokknum og flokkurinn kom sem eini
sigurvegarinn út úr þingkosningunum, cn
allir aðrir flokkar stóðu í stað eða töpuðu.
Þetta vald dugði þá til gerbreytingar á ís-
lenzkri pólitík og lífskjörum alþýðu, en
hnekkti því afturhaldi, er þá hafði drottnað
um árabil og ætlaði sér að færast í aukana
með einhverjum svívirðilegustu kúgunarlög-
um íslenzkrar sögu, gerðardómslögunum í
janúar 1942, þegar verkalýðurinn reis upp
undir forustu Sósíalistaflokksins og felldi það
frá völdum.
Ætla má að álíka vald Alþýðubandalagsins
nú og svipuð samstaða verklýðshreyfingar-
innar dygði til að vinna ámóta verk.
Og aðstæðurnar eru svipaðar nú. Greini-
legt er að afturhaldið í Framsókn og íhald-
inu ætla sér að sameinast um nýja vinnulög-
gjöf: varanlega breytingu til hins verra á
vinnulöggjöfinni, sem raunverulega svipti
verkalýð verkfallsréttinum með því að gera
109