Réttur - 01.08.1970, Blaðsíða 34

BANDARlKIN
Eftir stríð hugðust Bandaríkin í valdahroka
sínum að verða einskonar „öryggislögregla"
heims. Þau hugðust í krafti auðs og valds
segja öðrum þjóðum hvaða skipulag þær
mættu hafa hjá sér og refsa þeim, er eigi færu
að ráðum þeirra.
Nú er svo komið að Bandaríkin hafa gef-
izt upp við þessa valdadrauma sína. Þau sýna
að vísu enn að þau geta skapað „stundarfrið",
kvalastað fangelsa eins og Con Son, kyrrð
dauðans eftir múgmorð eins og í My Lai, en
það magnar aðeins andstyggðarmúrinn, sem
umlykur valdakerfið. Og meðan þau þannig
verða að gefast upp við að sigra hetjuþjóð
Vietnam, þá verða stórborgir Bandaríkjanna
sjálfra einhverjir öryggislausustu staðir heims:
A þingi amerísku kvennasamtakanna lýsir
ræðukona því yfir að nú sé ekki lengur hægt
að veita sér það að ganga út á kvöldin sér
til ánægju. ,,Við erum hræddar við að ganga
á götunni eftir að farið er að rökkva". Og
þetta er ekki að ástæðulausu:
A árinu 1969 voru 14600 manns myrtir í
húsum eða á götum úti eftir upplýsingum
bandarísku lögreglunnar (FBI). Það eru fleiri
en hermálaráðuneytið taldi hafa fallið í Viet-
nam, 9414 á árinu 1969- A sama ári var tala
Jíeirra kvenna, er nauðgað var í Bandaríkj-
unum, hærri, en tala þeirra amerískra her-
122
manna, er særðir voru svo sjúkrahúsvistar
þörfnuðust í Víetnam.
I stórborgum eins og Chicago verða sér-
stakar lögreglusveitir að vernda kennara gegn
árásum nemendanna og börnin gegn eitur-
lyfjasölunum. I New York vaka 3400 lög-
reglumenn yfir neðanjarðarbrautunum, svo
farþegar komist heilir á húfi úr vögnunum.
Glæpamannahringir, skipulagðir á auð-
hringavísu eru taldir eiga 10% alls auðmagns
í hlutafélögum Bandaríkjanna og reka flestir
miljónafyrirtæki sín, einkum í okri, eitur-
lyfjasölu, veðhlaupum og fleiru án þess „rétt-
vísin" trufli þá nema einstaka sinnum.
Samtímis gjaldþrotinu á sviði öryggisins
heima fyrir, hjá því ríki, sem þóttist ætla
að gæta öryggis allrar jarðar, blasir svo við
gjaldþrotið í þjóðfélagsmálunum: Stríðinu
gegn fátœktinni heima fyrir var fórnað fyrir
styrjöldina gegn einni fátækustu þjóð verald-
ar, hetjuþjóð Víetnam. Og hæði stríðin töp-
uðust.
Fátæktin vex í Bandaríkjunum. Misskipt-
ing lífsgæðanna í ríkasta landi heims hrópar
til himins — og til hjartna og heila hinna
fátæku og stúdentanna. 4,6 miljónir manna
eru atvinnulausar. Vaxandi verðbólga og
lækkandi laun hrjá miljónir manna. Heilir
borgarhlutar hrörna, rotturnar herja á íbúana
og mesta herríki heims getur vart varið íbú-
ana fyrir Jseim: í New York réðust rottur á
160 manns á árinu 1969- — Vissir borgar-