Réttur - 01.07.1977, Blaðsíða 30

að hœgt verði að segja að við höfum að
minnsta kosli nálgast þau markmið sem
við setjum okkur, þ. e. a. s. sósialiskt þjóð-
félag á Islandi?
MK: Við hðfum þegar framkvæmt
stórfellda byltingu á íslandi á stuttum
tíma, verkalýðshreyfingin og sósíalískir
flokkar.
Við höfum breytt íslandi úr einu
versta eynrdarbæli í Evrópu í sæmilega
stætt þjóðfélag.
RA: Ég geri ekki ráð fyrir, að sósíal-
ískt þjóðfélag skapist á íslandi löngu áð-
ur en sú þróun verður í nálægum v-evr-
ópskum löndum, og ég er svartsýnn á að
þar verði stökkbreyting í nánustu fram-
tíð. Ég tel hins vegar miklar líkur til þess
að um jaina og ákveðna þróun geti orðið
að ræða á næstu tveimur áratugum. Það
er margt á seyði í Vestur-Evrópu sem vek-
ur vonir um markvissa þróun í vinstri
átt. Það er sögulegt hlutverk okkar að
sundurgreina og draga réttar ályktanir af
þeim mistökum sem kommúnistar og
sósíaldemókratar gerðu á fyrri helmingi
þessarar aldar.
Við höfum ekki þær afsakanir, sem
fyrirrennarar okkar höfðu, því að við eig-
um að geta lært af reynslu þessara hreyf-
ing. Sósíalistar í V-Evrópu verða að
draga réttar ályktanir af þróuninni á fyrri
lduta þessarar aldar og sameinast, hvort
sem þeir hafa kennt sig við kommún-
isma, sósíalisma eða sósíaldemókratisma.
Sem betur fer virðist þróunin einmitt
stefna í þá átt. Gerist þetta tel ég að við
geturn verið bjartsýn.
LJ: Þetta veltur ábyggilega á því, að
íslenskir sósíalistar og allir þeir sem taka
undir með þeim átti sig á því að þeir
þurfa að standa saman. Þeir þurfa að
skapa sér einn sterkan sósíalískan flokk
og mega ekki leyfa sér að margdeila sér
upp vegna minni háttar ágreinings. Verði
það örlög okkar að höfuðandstæðingu-
um takist að kljúfa okkar fylkingu í
þrennt eða fernt eða meira, jafnvel þann-
ig að við náum ekki nægilegri samstöðu
innan okkar flokks til að leggjast þar
allir á eina sveif, þá verður árangurinn
ekki mikil. Takist okkur hins vegar að
ná því marki að koma hér upp einum
virkilega öflugum sósíalískum flokki
sameinuðum á býsna breiðum grundvelli
um meginatriðin, þá eru ábyggilega mikl-
ar líkur til þess að við náum að fram-
kvæma það sem við höfum skrifað um í
okkar stefnuskrá.
ABS: Við gerum okkur að sjálfsögðu
ljóst að hér er um að ræða baráttu og
þróun sem tekur tíma. Við ætlum okkur
að móta þjóðfélag þar sem allur almenn-
ingur hefur fyllsta forræði yfir lífi sínu
og umhverfi öllu.
Ég er það bjartsýn að ég held að það
líði ekki á löngu Jrar til meirihluti ís-
lendinga er sannfærður um að Jretta er
eina þjóðfélagið sem er verðugt J)jóðfé-
lag fyrir okkur. Mér er líka ljóst að Jrað
eru ekki bara aðstæðurnar hér sem ráða
Jíví, hvenær við getum sagt að nú sé okk-
ar Jijóðfélag orðið í megindráttum í sam-
ræmi við okkar hugmyndir. Þróunin úti
í álfu skiptir einnig miklu máli. Það er
hins vegar okkar ldutverk að sjá urn Jiró-
unina hér heima.
MK: Bylting er ekki fólgin í valdatök-
um, þótt slíkir atburðir hafi oft gerst í
heiminum á áhrifamikinn hátt, sem mað-
ur hefur lesið um af miklum áhuga. Bylt-
ing er fólgin í því að breyta Jrjóðfélaginu
og það tekur alltaf langan tíma að gera
Jrað. Það er ekki unnt að gera með neinu
(iðru móti en æði langri þróun.
174