Réttur - 01.07.1977, Blaðsíða 58

Yfirdrottnunartilhneiging Reykjavík-
urauðvaldsins kemur fyrst og fremst fram
í því að Vinnuveitendasarnband íslands
reynir að liafa öll fyrirtæki dreifbýlisins
innan sinna vébanda og geta þannig í
vinnudeilum knúð þau til að stöðva
rekstur sinn. Oft eru verkföll í vissum
dreifbýlisbæjum einskonar verkfall gegn
sjálfum sér og verkbann oft einskonar til-
ræði bæjarfélags við bæjarbúa.
Öll atvinnufyrirtœki dreifbýlisins œttu
að hafa sín eigin sjálfslæðu samtök og
alls ekki lúta Reykjavíkurvaldi Vinnu-
veitendasambandsins. — Sameiginlegir
hagsmunir verkafólks í dreifbýlinu og
þessara — meira eða minna opinberu
fyrirtækja — eru slíkir að miklu auðveld-
ara er að ná samkomulagi um kaupgjald
þar, en við Vinnuveitendasamband ís-
lands. Og það myndi gera slíka samninga
enn auðveldari, að verkafólk fengi
fulltrúa í stjórn fyrirtækjanna og gæti
jiannig alveg fylgst með rekstri þeirra.
IJað er vitanlegt, að j)að ábyrgðarlausa
braskaravald, sem nú ræður ríkjum á ís-
landi, stefnir að jiví að auka það, sem
það kallar „einkarekstur", — sem felst
raunverulega í jiví að ríki og ríkisbankar
séu látnir setja fæturna undir ýmsa smá-
braskara, sem síðan reyna að gera sig að
herrum, jafnvel harðstjórum, á jreim
stöðum út um land, Jrar sem fólkið hefur
alla aðstöðu til þess að efla sitt sjálfs-
bjargarjyjóðfélag og láta ekki ábyrgðar-
lausa braskara komast þar til valda.
Þetta þurfa bæði samtök alls launa-
fólks og þeir flokkar, er því fylgja, að at-
huga vel og þróa og jrroska það samstarf
og sjálfstæði almennings, sem í slíku
sjálfsbjargarjrjóðfélagi væri eðlilegast.
En hvað með Reykjavíkursvæðið
(Reykjavík og Reykjanes)?
Þar er samankomið allt há-auðvald
landsins, einkaatvinnurekstur kapítalista
í náinni samvinnu við verslunarauðvald-
ið, — afturhaldssamasta hluta íslenskrar
burgeisastéttar, sem lengst af hefur ráðið
ferðinni (undantekningin er nýsköpunar-
tímabilið 1944—’47, þegar verkalýður og
útgerðarvaldið lagði sameiginlega grund-
völl að lífskjarabyltingunni á fslandi
við fullan fjandskap verslunarauðvalds-
ins). Og nú er þessi hættulega samsteypa
afturhaldsins, — undir kjörorðinu um
„frjálst framtak og frjálsa verslun“, — að
svipta jrjóðina elnaliagslegu sjálfstæði
með erlendri skuldasöfnun.
En Reykjavíkurauðvaldið er um leið
viðkvæmasti — og jrar af leiðandi veikasti
— aðilinn í beinni stéttabaráttu við
verkalýðinn. Lokun Reykjavíkurhafnar,
stöðvun bensínsölunnar o. s. frv. hefur
alltaf sýnt sig að vera Jrau beittu vopn
reykvísks verkalýðs, sem tryggðu sigur
allrar alþýðu í sjálfri launabaráttunni.
Af jæssu hefur Reykjavíkurauðvaldið
lært. Það stendur ekki lengur í sex vikna
stríði eins og 1955, jiað reynir ekki leng-
ur gerðardómslög eins og 1942. Það lætur
bara flokka sína fella gengið á Aljringi
eða í ríkisstjórn sinni: beitir m. ö. o. á-
byrgðarlausari vopnum í stéttabaráttunni
en nokkur ljorgaraleg ríkisstjórn í Evr-
ópu annars gerir af slíku tilefni.
Með Jressum aðferðum flytur Reykja-
víkurauðvaldið stéttabaráttuna algerlega
útaf „faglega" sviðinu og inn á hið póli-
tíska svið.
Og það verður allur verkalýður og allt
starfsfólk að gera líka, ef sigra skal, en
standa ekki í 30 ára hjaðningavígum
sem hingað til.
Á Reykjavíkursvæðinu er 62% alls
verkalýðs í Alþýðusambandinu (29.000
202