Réttur - 01.04.1975, Qupperneq 36

VELJKO
VLAHOVIC
LÁTINN
Veljko Vlahovic, júgóslavneski komm-
únistaleiðtoginn, vakti ósjálfrátt athygli á sér
hvar sem hann fór og ekki síst, ef maður
var með honum a þingum kommúnista-
flokka: Hann var höfði hærri en flestir aðrir,
hann gekk nokkuð haltur eftir sár, er hann
hlaut í frelsisbaráttu Spánar, — og hann
hafði eitthvert þýðasta viðmót, sem ég hef
kynnst hjá nokkrum forustumanni alþjóða-
hreyfingarinnar.
Vlahovic andaðist þann 7. mars sl. í Genf
í Sviss eftir uppskurð, er félagar hans höfðu
vonast til að læknaði langvarandi erfiðan
sjúkdóm hans. Þarmeð lauk lífi eins af bestu
baráttumönnum sósíalismans á okkar tím-
um, manns, er var jafn vígur á frelsisbarátt-
una með vopnum á Spáni og í Júgóslavíu
og friðsamlega uppbyggingu í föðurlandi
sínu síðar meir. En þar að auki var hann
sjálfstæður marxistiskur hugsuður, sem hafði
bæði kjark og víðfeðmi hugar, til að móta
afbrigðilega stefnu Júgóslavíu ásamt Tito og
færustu leiðtogum flokksins.
Veljko Vlahovic var fæddur 1914 í Rovci
í Svartfjallalandi. Strax í skóla varð hann
róttækur og í háskólanum í Belgrad varð
hann leiðtogi hinna róttæku stúdenta og eftir
verkfall þeirra, er hann stjórnaði, er hann
rekinn frá háskólanum. Hann tekur nú þátt
í róttæku æskulýðsþingi í Genf, en heldur
síðan til Prag og tekur að stunda þar há-
skólanám. En þegar uppreisn Franco-fasist-
anna hefst á Spáni 1936, fær hann 25 júgó-
slavneska sjálfboðaliða með sér til þess að
berjast fyrir lýðveldinu spánska. „Þar tók ég
mitt próf í þeirri miklu lexíu sögunnar”,
sagði Vlahovic um borgarastríðið. Sumarið
1938 særðist hann svo alvarlega að hann
bar þess menjar æ síðan. Varð hann nú að
yfirgefa Spán og hélt til Parísar. Arið 1935
hafði hann gengið í Kommúnistaflokkinn,
var fulltrúi æskulýðssambands kommúnista á
116