Réttur - 01.04.1975, Blaðsíða 47

auðvaldið, — sem töluðu mest um lýðræðisást
sína, — svíkja landið í hendur Hitlers og Francos
mcð vopnabanninu. (Og auðvitað tók íslenska
íhaldið afstöðu með Franco, kallaði kosninga-
bandalag sitt 1937 „breiðfylkingu“ eins og fasista-
bandalag Francos hét, — og verjendur lýðræðis-
ins á Spáni hétu aldrei annað en „rauðliðar“ í
Mogganum.)
í spönsku borgarastyrjöldinni, þessu forspili
heimsstyrjaldarinnar síðari, sýndi sig svo ekki
varð um villst að samfylkingarbaráttan var að
komast á nýtt stig, færast í annað veldi, þó heyja
yrði hana og á gamla grundvellinum.
V.
Samfylking á
sviði stórvelda
Því sterkari sem þýski fasisminn verður að
vopnavaldi í krafti aðstoðar frá alþjóðlegu auð-
valdi, því ægilegri hætta verður hann — eigi að-
eins fyrir verkalýðshreyfinguna, Sovétríkin og
heimsfriðinn — heldur og beinlínis fyrir franska
og breska heimsveldið og sjálf heimalönd þcssara
auðmannastétta.
Sú sama sovétforusta, sem ■— eins og síðar
mun verða vikið að í Rétti — gerði sig seka um
glæpsamlega ofsókn gegn kommúnistum innan-
lands, beitti út á við réttum bardagaaðferðum;
reyndi með milliríkjasamningum að koma á
bandalagi við borgaralegar ríkisstjórnir Frakk-
lands og Bretlands gegn Þýskalandi nasismans,
— cins konar samfylkingu á sviði „diplómatíunn-
ar“ og hernaðarins.
Auðmannastéttir þessara landa áttu nú vanda-
samt val milli heimsveldishagsmuna sinna annars
vegar og alþjóðlegra yfirstéttasjónarmiða sinna
hins vegar;12) hvort áttu þeir heldur að tryggja
heimsveldi sitt með tilstyrk höfuðandstæðingsins,
Sovétrikjanna, gegn keppinaut sínum Hitler, —
eða freista hins að siga Hitler og þeirri vígvél
hans, er þeir smurðu, á höfuðandstæðinginn?
Þær völdu síðari kostinn, sviku fyrst Spán í
hendur fasistanna, síðan Austurríki og loks
Tékkóslóvakíu með MUnchen-samningunum.
Alþjóðlega yfirstéttarsjónarmiðið, sem Cham-
Minnismerkið um níðingsverk nasista í Katyn hjá
Minsk.
berlain var persónugerfingur fyrir, varð ofan á.
En þeim bresku imperíalistum, sem settu hags-
muni og lilvcru heimsveldisins ofar, var þá nóg
boðiö. Þeir sögðu sig þá úr bresku uppgjafar-
stjórninni — Churchill tók að marka sína stefnu.
Það samstarf Englands og Frakklands við
Sovétríkin, sem auðmannastéttir þessara landa
fengust ekki til að samþykkja rneðan friður hélst,
urðu þær að koma á undir harðvítugri kringum-
stæðum; í stríði. Það var þó ekki fyrr en í fulla
hnefana: Franska auðmannastéttin sveik land
sitt í hendur Hitlers (í júní 1940) og Chamberlain
ætlaði að gera hið sama í Bretlandi,13) en Verka-
mannaflokkurinn og Churchill hindruðu það.
Franskir kommúnistar svöruðu svikum auðvalds-
ins með upptöku skæruhernaðar gegn nasistum
og brátt tókst þar og víðar víðtæk samfylking
skæruhernaðar allt frá kommúnistum til borgara-
127