Réttur - 01.04.1975, Side 52

ELISAVETA
DRABKINA
DÁIN
Tvisvar hafa birst greinar eftir þessa konu
í Rétti: um John Reed árið 1964 og um
Klöru Zetkin 1967.
Nú berst sú fregn frá Sovétríkjunum að
Elisaveta Drabkina hafi látist á síðasta ári.
Lýkur þar viðburðaríkri ævi ágætrar konu
og góðs rithöfundar.
Elisaveta Drabkina fæddist 1901. Foreldr-
ar hennar voru bæði stofnendur Bolsivíkka-
flokkins og starfandi byltingarmenn, bæði
nánir vinir Lenins og samstarfsmenn hans
innan Rússlands og utan. Faðir hennar, —
Sergej Ivanovitch Gussew var fiokksnafn
hans (J. D. Drabkin hét hann), — var í
byltingarnefndinni í Pétursborg 1917, síðar
hershöfðingi í borgarastyrjöldinni, dáinn
1933. Móðir hennar, Geodossíja Iljinitschna
Drabkina, gekk undir flokksnafninu „félagi
Natasja" og er fyrirmynd byltingarkonunnar
með því nafni í „Móðirinni" eftir Gorki,
sem nú er lesin í ríkisútvarpinu. „Félagi
Natasja" smyglaði m.a. vopnum inn í verk-
smiðjurnar í Pétursborg 1905, bar sprengj-
urnar framan á sér sem kasólétt væri, leiðandi
Elisavetu fjögra ára sér við hlið. Og mörg
fleiri leynistörf vann hún þá.
Það þurfti því ekki að spyrja að því hvar
Elisaveta lenti, er hún óx upp: Hún var rúm-
lega 15 ára, er hún gekk í Bolshevikkaflokk-
inn í apríl 1917. Hefur hún skrifað ákaflega
skemmtilegar frásagnir frá þessum tíma, sér-
staklega um John Reed, hinn fræga banda-
ríska blaðamann og rithöfund, sem reit bestu
bókina um byltinguna í Rússlandi: „Tíu
dagar er skelfdu heiminn." En Elisaveta var
túlkur hans allan tímann, er hann var í
Rússlandi.
I janúarbyrjun 1918 fer hún áleiðis til
Berlínar. Ungir kommúnista í Sovét-Rúss-
landi höfðu safnað mat handa hungrandi
verkamönnum Þýskalands og sendu brauðið
í járnbrautarvögnum áleiðis. En Pólverjar
132