Morgunblaðið - 11.02.2006, Blaðsíða 48

Morgunblaðið - 11.02.2006, Blaðsíða 48
48 LAUGARDAGUR 11. FEBRÚAR 2006 MORGUNBLAÐIÐ UMRÆÐAN A ll ta f ó d ýr ir Nr. 1 í Ameríku Extra sterkt APÓTEK OG HEILSUBÚÐIR Góð heilsa - Gulli betri Lið-a-mót FRÁ LÍFSKJÖR á Íslandi ráðast mjög af samskiptum við erlendar þjóðir, möguleikum Íslend- inga til þess að efnast á viðskiptum með vörur og þjónustu og færa ávinninginn heim og bæta þannig lífskjör landsmanna. Samning- urinn um Evrópska efnahagssvæðið hefur reynst gagnlegur og það er að mörgu leyti eðlilegt að spurt sé, hvort ekki eigi að stíga skrefið til fulls og ganga inn í ESB. Sér- stök Evrópunefnd er að störfum með fulltrú- um þingflokkanna og gert er ráð fyrir að hún skili áliti fyrir árs- lok. Þar verða vænt- anlega dregnir fram kostir og gallar aðildar og aðrar upplýsingar, sem að gagni mega verða, til þess að meta hvort aðild sé ávinn- ingur fyrir Íslendinga eða ekki. Aðild að Evrópusambandinu verð- ur að hafa þann tilgang að bæta lífs- kjör landsmanna í víðtækum skiln- ingi til framtíðar litið. Það hefur til þessa verið metið svo að aðild geri það ekki, heldur fremur takmarki möguleikana til sóknar á markaði utan Evrópu. Mér finnst ekki líklegt að það mat breytist. Kaupmáttur landsmanna hefur síðustu 11 ár vaxið meir en dæmi eru um í löndum ESB og þótt víðar væri leitað. Ráðstöfunartekjur á mann hafa vaxið um 132% frá árinu 1994 til 2005 og kaupmáttur þeirra aukist um 64%. Verg landsframleiðsla jókst um 49% á þessum tímabili. Skatt- byrðin landsmanna er í 11. sæti af um 30 ríkjum OECD miðað við tölur fyrir 2003. Atvinnuleysi er um og innan við 2% á Íslandi, en margfalt það í löndum Evrópu. Velferð- arkerfið er eitt það allra besta í heiminum, ekki hvað síst heilbrigð- iskerfið. Þetta hefur gerst þrátt fyr- ir að Íslendingar séu utan ESB. Ásókn erlendra fyrirtækja í fjár- festingu í stóriðju á Íslandi er slík að til vandræða horfir og greinilegt að ástæða er til þess að skoða betur það verð sem boðið er fyrir orkuna. Bandaríska viðskiptatímaritið For- bes telur Ísland þriðja vænlegasta land í heimi fyrir erlenda fjárfesta, en blaðið aflaði sér upplýsinga um 135 lönd. Íslensk útrásarfyr- irtæki eru í farabroddi á evrópskum mörk- uðum Nánast daglega eru fréttir um fjárfest- ingu Íslendinga, nú síð- ast var Avion Group að kaupa annað stærsta leiguflugfélag Frakk- lands. Þrátt fyrir að vera utan Evrópusam- bandsins vegnar Íslend- ingum vel og hvað á að- ild að ESB að færa okkur? Það hefur gefist okk- ur vel að hafa fullt for- ræði auðlinda lands og sjávar og láta það ekki af hendi við erlenda aðila. Skilyrðið fyrir nýtingu auðlindanna er að afraksturinn og atvinnustarfsemin verði á Íslandi og efli þar mannlíf. Við getum ekki tek- ið neina áhættu við ráðstöfun auð- lindanna, þess vegna er ekki hægt að heimilda erlendum aðilum að fjár- festa í orkuverum, útgerð og fisk- veiðum. Niðurstaðan er að utan ESB, en með samningum við bandalagið og aðrar þjóðir, hafa Íslendingar skap- að sér góða stöðu til þess að bæta lífskjör þjóðarinnar. Þeir hafa nýtt sér tækifærin til þess að búa til þjóð- félag í fremstu röð í heiminum og hafa síðustu áratugi gert betur en flestar aðrar þjóðir. Við höfum alla möguleika til þess að halda áfram á sömu braut, án aðildar að Evrópu- bandalaginu. Áfram utan ESB Kristinn H. Gunnarsson fjallar um ESB-aðild ’Við höfum allamöguleika til þess að halda áfram á sömu braut, án aðildar að Evrópu- bandalaginu.‘ Kristinn H. Gunnarsson Höfundur er alþingismaður. Í KASTLJÓSI í vikunni var at- hyglisvert samtal við Ágúst Guð- mundsson, stjórnarformann Bakka- varar. Í þættinum fór Ágúst rangt með nokkrar tölur varðandi fjárfestingar Lands- virkjunar í tengslum við virkjunarfram- kvæmdir á Austurlandi og er mér ljúft að leið- rétta þær. Ennfremur lýsti hann skoðunum sínum á helstu mögu- leikum okkar Íslend- inga til framtíðar. Ég er að mestu sammála Ágústi en finnst samt sem hann einfaldi hlut- ina um of. Fjárfestingar Landsvirkjunar og Alcoa Í þættinum talaði Ágúst um að rík- ið væri að leggja 200 milljarða í verk- efni fyrir austan og lýsti þeirri skoð- un sinni að ef stjórnvöld hefðu boðið fram viðlíka fjármuni og óskað eftir hugmyndum um nýja starfsemi hefðu margir hlaupið til. Þetta er ef- laust rétt. Ríkið er hins vegar ekki að leggja 200 milljarða í verkið. Áætluð fjárfesting Landsvirkjunar og Landsnets í Kárahnjúkaverkefninu nemur um 100 milljörðum og er fjár- hæðin að langstærstum hluta fengin að láni á erlendum mörkuðum. Landsvirkjun tekur lán með ábyrgð eigenda sinna en lánveitendur skoða einnig þau verkefni sem liggja til grundvallar. Sambærileg lán hefðu varla fengist í nýsköpun sem þykir áhættusöm í meira lagi. Alcoa leggur síðan um 100 milljarða í byggingu ál- versins. Rétt er að hafa í huga að ekki er sjálfgefið að erlendir aðilar fjár- festi á Íslandi. Ísland þarf að hafa samkeppnisforskot á önnur lönd ef svo á að vera og því er athyglisvert að skoða samkeppnishæfni um ný álver frá sjónarhorni erlendra fjárfesta:  Orkuverð sem er í meðallagi þegar kemur að orkuverði til álvera í heiminum.  Langtímasamningar um orku- sölu.  Endurnýjanlegir orkugjafar.  Stöðugt efnahagsumhverfi.  Hagstætt skattaumhverfi.  Menntað vinnuafl og gott vinnu- siðferði  Aðgangur að Evrópska efna- hagssvæðinu. Í þessu ljósi er athyglisvert að það er einkum hár launa- kostnaður sem mælir á móti Íslandi frá sjón- arhóli álfyrirtækjanna en ofangreindir þættir hafa hingað til náð að vinna það upp. Framtíðarsýn um þjónustu Atvinnuleysi á Ís- landi er hverfandi í samanburði við flest önnur lönd OECD. Að sjálfsögðu er æskilegt að viðhalda háu at- vinnustigi en markmiðið hlýtur að vera að skapa verðmæt störf. Verð- mæt störf verða fyrst og fremst til í atvinnugreinum þar sem launakostn- aður ræður ekki úrslitum um vel- gengni fyrirtækja. Þetta á einkum við um fyrirtæki sem byggja á notk- un fjármagns eða þar sem virðisauki á hvert starf er mikill. Þar má sem dæmi nefna fjármálastarfsemi af ýmsu tagi, tryggingastarfsemi og stóriðju. Því er einsýnt að við sem þjóð þurfum „stóriðju“ hvort heldur er um að ræða álver eða „stóriðju“ í fjármálastarfsemi. Það dettur engum í hug að útibúaþjónusta sé undir- staðan að frábærum rekstrarárangri og vexti bankanna á undanförnum árum. Árangurinn byggir á fjárfest- ingabankastarfsemi sem einkennist af stórum fjárhæðum, hlutfallslega lágum launakostnaði og nokkurri áhættu rétt eins og stóriðja. Aðrar þjóðir Ágúst nefndi Bretland sem dæmi um lönd þar sem vel hefur tekist til um uppbyggingu þjónustugeira. Þjóðartekjur á mann á Íslandi eru nokkru hærri en í Bretlandi þannig að það er spurn hvor á kenna hverj- um. Hinu er ekki að leyna að í ákveðnum þáttum hefur Bretum tek- ist afar vel upp og ber þar helst að nefna fjármálahverfið í London sem skapar ómældar tekjur fyrir Bret- land allt. City er hins vegar ekki mælikvarði á laun á Bretlandseyjum almennt. Nefna má önnur lönd sem eru nær Íslandi að stærð og hafa náð afar góð- um árangri varðandi þjónustu. Fyrst ber að nefna Lúxemborg sem byggir sinn árangur á fjármálaþjónustu og bankaleynd. Einnig má nefna Ber- múda sem sérhæfir sig í þjónustu við tryggingafélög og hefur náð árangri með góðu reglugerðaumhverfi og því að leggja ekki á tekjuskatt. Þetta þekkir Landsvirkjun frá fyrstu hendi enda á fyrirtækið eigið endurtrygg- ingafélag á Bermúda. Ruðningsáhrif Ágúst ræddi einnig um ruðn- ingsáhrif stóriðjuframkvæmda og hélt fram að slíkar framkvæmdir myndu viðhalda hágengi krónunnar. Hann veit betur. Innkoma bankanna á húsnæðislánamarkaðinn með til- svarandi vaxtahækkunum Seðla- bankans, spákaupmennsku og útgáfu erlendra aðila á skuldabréfum í ís- lenskum krónum hefur haft miklu meiri áhrif á gengið í seinni tíð en stóriðjuframkvæmdir. Það má hins vegar spyrja sig hvað verður um gengi krónunnar eftir eitt til tvö ár ef ekki verður af stækkun Alcan eða Norðuráls. Meginatriðið er að stækkun álvera og uppbygging verðmætrar þjónustu geta vel farið saman. Árangurinn byggir hins vegar á því að við höfum eitthvað raunhæft að bjóða sem tek- ur fram aðstæðum sem í boði eru er- lendis. Erlend stórfyrirtæki opna ekki útibú og ráða til sín hérlent vinnuafl nema við bjóðum slíkar að- stæður. Það er hins vegar stór- hættulegt ef við Íslendingar ætlum okkur að byggja framtíðina á þjón- ustuiðnaði sem kallar á mörg störf. Slík starfsemi verður láglaunaiðn- aður, því miður. Þjónusta og álver Stefán Pétursson gerir at- hugasemd við orð Ágústs Guð- mundssonar, stjórnarformanns Bakkavarar, í Kastljósþætti ’Meginatriðið er aðstækkun álvera og upp- bygging verðmætrar þjónustu geta vel farið saman.‘ Stefán Pétursson Höfundur er framkvæmdastjóri fjármálasviðs Landsvirkjunar. FASTEIGNIR mbl.is
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.