Morgunblaðið - 19.04.2006, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913 105. TBL. 94. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 2006 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is
Fasteignasalan Miðborg
auglýsir í blaðinu í dag
Vetur kvaddur
og sumri fagnað
Fjölmargir viðburðir skipulagðir síðasta
vetrardag og sumardaginn fyrsta | 41
Úr verinu | Landið og miðin
Fiskverð heima
Fiskverð ytra

Soðningin
Bryggjuspjall Íþróttir | Giuly afgreiddi AC Milan

Einar skoraði sjö í stórsigri
Jónas Grani hætti með FH
Úr verinu og Íþróttir í dag
OLÍUVERÐ á heimsmarkaði fór í gær í
72,64 dollara fatið í London og 71,60 dollara
í New York og er ástæðan einkum sögð
áhyggjur af hugsanlegum átökum Írana og
Bandaríkjamanna, en nýlegar yfirlýsingar
Mahmouds Ahmadinejads Íransforseta
hafa aukið spennuna í deilunni um kjarn-
orkuáætlun landsins.
Sérfræðingar í efnahagsmálum óttast að
hátt olíuverð kunni á næstunni að hafa víð-
tæk efnahagsleg áhrif með því að draga úr
hagvexti og kynda undir aukinni verðbólgu.
Orsakir hækkunarinnar eru einkum tví-
þættar. Annars vegar er um að ræða ókyrrt
stjórnmálaástand í ýmsum af helstu olíu-
framleiðsluríkjum heims og hins vegar
mikla eftirspurn eftir olíu, þ.á m. í Indlandi
og Kína.
Spurður um áhrif deilunnar á milli
Bandaríkjamanna og Írana á olíuverð sagði
Simon Wardell, sérfræðingur í olíumark-
aðsmálum hjá Global Insight, að kæmi til
átaka á milli þjóðanna kynni verðið að fara
upp fyrir 150 dollara fatið.
Útilokar ekki árásir
George W. Bush, for-
seti Bandaríkjanna,
sagði í gær að „allir
möguleikar væru uppi á
borðinu“, þegar hann
var spurður um afstöðu
stjórnar sinnar til deil-
unnar um kjarnorku-
áætlun Írana.
Forsetinn útilokaði þó
ekki að viðræður
ríkjanna ættu eftir að
bera árangur. „Við viljum leysa þetta mál
við samningaborðið og við vinnum hörðum
höndum að því að það takmark náist,“ sagði
Bush í gær.
Tilkynningin kom á sama tíma og Moh-
ammad Nahavandian, tæknilegur ráðgjafi
Alis Larijanis, helsta samningamanns Ír-
ana á sviði kjarnorkumála, mætti til ráð-
stefnu í Washington.
Að sögn dagblaðsins Financial Times
kom Nahavandian til Bandaríkjanna til að
ræða möguleikann á formlegum viðræðum
ríkjanna, sem hafa ekki átt í stjórnmála-
samskiptum í aldarfjórðung.
Yfirvöld vestanhafs hafa hins vegar hafn-
að slíkum vangaveltum og sagði Sean
McCormack, talsmaður bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins, í gær að ekki hefði verið
boðað til fundar með Nahavandian.
Spá frekari
hækkunum
olíuverðs
Hátt verð á olíu gæti haft
víðtæk efnahagsáhrif
George W. Bush
 Líklegt að olíuverð | 25
Riyadh. AFP. | Eigandi veitinga-
staðar í Sádi-Arabíu hefur flúið
land eftir að hafa verið dæmdur
til 90 vandarhögga fyrir að ráða
tvær konur til starfa. Var dóm-
urinn kveðinn upp af dómstól í
hafnarborginni Al-Qatif, en hann
komst að þeirri niðurstöðu að
maðurinn, sem heitir Nabil al-
Ramadan, hefði gerst sekur um
ósiðlegt athæfi með ráðningunni.
Í samtali við dagblaðið Arab
News sagði al-Ramadan að hann
hefði ákveðið að flýja til að koma
sér undan hýðingunni, sem hann
taldi móðgun við sig. „Til að
koma mér hjá þessum aðstæðum
hef ég ákveðið að leggjast í ferða-
lag áður en refsingunni verður
framfylgt,“ sagði al-Ramadan.
Umræddar konur höfðu aðeins
unnið í fjórar klukkustundir á
einum vinnudegi þegar yfirvöld
ákváðu að grípa í taumana og
loka veitingastaðnum. Má segja
að ákvörðunin tengist afar íhalds-
samri afstöðu yfirvalda til hlut-
verks kvenna í sádi-arabísku sam-
félagi.
Fyrir utan að þurfa að lúta
ýmsum ströngum siðvenjum er
konum þar í landi ekki heimilt að
blanda geði við karlmenn, nema
um sé að ræða nánustu skyld-
menni. Þrátt fyrir að stjórnvöld
hafi opnað ýmis svið atvinnulífs-
ins fyrir konum er þeim enn
óheimilt að sinna flestum störf-
um.
Flýr land til að forðast vandarhögg
ÍSLENSKUR vísindamaður, dr. Þorbjörg Jensdóttir,
hefur þróað nýja aðferðafræði við rannsóknir á gler-
ungseyðingu tanna af völdum súrra drykkja og fastrar
fæðu á borð við sælgæti. Sælgætisrisinn Toms Group
A/S, en undir hatti hans eru m.a. vörumerkin Anton
Berg, Gajol, Pingvin og Spunk, styrkti rannsókn Þor-
bjargar og hefur sótt um einkaleyfi á aðferðafræði
hennar. Toms Group A/S hyggst einnig hefja fram-
leiðslu á nýrri tegund sælgætis á grundvelli rannsókna
Þorbjargar. Það verður súrt á bragðið og örvar munn-
vatnsflæði, en skemmir ekki glerung tanna. Varan er
nánast tilbúin og kemur væntanlega á markað síðar á
þessu ári eða á því næsta.
Þorbjörg lauk tvöföldu doktorsprófi við Kaup-
mannahafnarháskóla 6. apríl síðastliðinn. Annars veg-
ar í heilbrigðisfræðum við tannlæknadeild háskólans.
Hins vegar svonefndri iðnaðargráðu (Industrial
Ph.D.) sem doktorsneminn vinnur að samhliða hinni
fræðilegu rannsókn í samvinnu við iðnfyrirtæki og
ráðuneyti vísinda, tækni og nýsköpunar í Danmörku.
Þorbjörg lauk meistaraprófi í næringarfræði við
Háskóla Íslands 2002 og fjallaði
verkefni hennar um drykki og gler-
ungseyðingu tanna. Hún kveðst
hafa haldið aðeins áfram að rann-
saka eyðingaráhrif drykkja á gler-
ung tanna, en síðan snúið sér að
glerungseyðingu af völdum fastrar
fæðu eða sælgætis.
„Kjarninn var að sýna fram á að
súrt sælgæti væri glerungseyðandi
og svo að þróa sælgæti sem væri
súrt og örvaði munnvatnsflæði, án
þess að vera glerungseyðandi,“ sagði Þorbjörg. „Við
þróuðum nýja aðferðarfræði til að meta glerungseyð-
andi áhrif drykkja á rannsóknarstofu, sem er meira í
ætt við klínískar rannsóknir. Svo þróaði ég aðferð-
arfræði til að meta glerungseyðandi áhrif fæðu í föstu
formi, eða sælgætis. Hún hafði ekki verið til sem slík
áður og það var því ákveðin ögrun að fást við það verk-
efni. Í kjölfarið fór ég í að þróa sælgæti sem er súrt,
örvar munnvatnsflæði, en er ekki glerungseyðandi.
Það skiptir máli fyrir þá sem borða mikið sælgæti og
eins þá sem þjást af munnþurrki, t.d. vegna sjúk-
dóma.“
Ný aðferðafræði við rannsókn á glerungseyðingu
Þróaði sælgæti sem
eyðir ekki glerungi
Dr. Þorbjörg
Jensdóttir
Eftir Guðna Einarsson
gudni@mbl.is
VETUR konungur kveður landsmenn í dag og
spurning hvort sólarlagið í gærkvöldi gefur
tóninn fyrir sumarið sem fer í hönd. Vafalítið
fagna flestir vetrarlokum, farfuglum fjölgar
óðum, grös spretta og hjartað slær ef til vill
örar við tilhugsun um tilvonandi sumarsælu.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Síðasti dagur vetrar
Krónan ekki
lægri frá 2002
GENGISVÍSITALA krónunnar
hefur ekki verið hærri frá því í maí
árið 2002, en
gengisvísitala
hækkaði um 1,75%
í gær og veiktist
krónan sem því
nemur. Við upphaf
viðskipta var
gengisvísitalan
128,80 og við lok-
un var hún 131,10. Gengi dollarans
er 76,75 krónur, pundsins 136,40
og evru 94,30. | 14



Haldið og sleppt
TVEIR menn voru handteknir í
gær í tengslum við rannsókn á
innflutningi á rúmlega tveimur
tugum kílóa af fíkniefnum, en
var sleppt að loknum yfir-
heyrslum. Fjórir menn voru sl.
föstudag úrskurðaðir í þriggja
vikna gæsluvarðhald vegna máls-
ins.
Að minnsta kosti tveir þeirra
hafa kært gæsluvarðhalds-
úrskurði sína til Hæstaréttar. Sá
þriðji hefur ekki kært og óljóst
er með þann fjórða. | 2