Morgunblaðið - 19.04.2006, Blaðsíða 9

MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 19. APRÍL 2006 9
FRÉTTIR
Opið virka daga frá kl. 10-18 laugardaga frá kl. 10-16
• Engjateigi 5
• Sími 581 2141
Nýr hörfatnaður
Jakkar, buxur,
toppar og skyrtur Kringlunni
s. 588 1680
Laugavegi 40
s. 561 1690
iðunn
tískuverslun
Ný
sending
af galla-
buxum
og kvart-
buxum
frá
„ÉG HEFÐI ekki viljað standa
niðri á bakka hér á föstudaginn
langa, það var snjókoma; en þeir
sögðu að veðrið hefði verið fínt og
þeir veiddu vel, einar níu bleikjur,“
sagði Aðalheiður Jóhannesdóttir,
húsfreyja á Spóastöðum í Bisk-
upstungum, þegar hún var innt eft-
ir veiðinni í Brúará í vor. Veiði-
menn hafa ekki látið kuldann í
apríl aftra sér frá því að mæta
austur til að kasta; 1. og 2. apríl
veiddust sjö og átta bleikjur og
suma daga, eins og nú um páska-
helgina, hafa allar átta stangirnar
verið seldar. Fyrir landi Spóastaða
hefur besta veiðin verið við Breið-
bakka en fiskar hafa einnig náðst
við Brúna og Hrafnakletta.
Litlá í Kelduhverfi er eina áin á
Norðurlandi sem veiði er hafin í.
„Það er ennþá vetur hér fyrir
norðan,“ sagði Erling Ingvason,
annar leigutakinn. „Veiðimennirnir
í hollinu sem ætlaði að veiða fyrir
helgi tóku því bara rólega, einn af
þeim fór til veiða, lenti í frosti og
það fraus bara í lykkjunum. Þar á
undan voru reyndar hörkukarlar í
ánni, sjómenn sem láta eki slá sig
út af laginu; þeir veiddu um 30
fiska.“
Gott í Vatnamótunum
Hörkuveiði er enn í Vatnamót-
unum, síðasta holl fyrir páska lenti
í moki og var með um 120 sjóbirt-
inga. Þar af veiddi Aðalsteinn Sæ-
mundsson einn sem var 94 cm.
„Það var búið að vera flóð en
þegar vatnið sjatnaði veiddist þetta
líka vel,“ sagði Ragnar Johnsen á
Hörgslandi. „Það hafa verið ósköp
af fiski hérna, og margir stórir.
Þeim stóru fer greinilega fjölgandi
og á vorin erum víð líklega að veiða
suma oftar en einu sinni. Það er
hið besta mál ef fleiri en einn geta
notið þess að eiga við sama fisk-
inn.“
Meðhöndlun niðurgöngufisks
Samkvæmt fréttavef SVFR er
Hraunsfjörður á Snæfellsnesi orð-
inn íslaus og munu veiðimenn hafa
verið að ná einhverjum fiskum þar.
Frekar rólegt hefur verið í Soginu
en örfáar bleikjur og einhverjir
hoplaxar veiddust þar um helgina.
Lesendur hafa haft samband og
velt fyrir sér meðhöndlun sjóbirt-
ings sem veiðist á vorin og skylt er
að sleppa, en oft sjást ljósmyndir
þar sem veiðimenn lyfta fiski
kampakátir hátt á loft – enda kæt-
ast veiðimenn eðlilega þegar þeir
setja í stóra.
Í samantekt Árna Árnasonar hjá
Árvík hf. (arvik.is) um „veiða og
sleppa“ er lagt til að veiðimen noti
agnhaldslauga öngla, til að auðveld-
ara sé að ná önglinum úr fiskinum,
og sagt að best sé að halda fisk-
inum í vatninu alveg þar til honum
er sleppt. Aldrei ætti að láta fisk
koma upp á land og veltast í fjör-
unni áður en honum er sleppt. Ef
háfur er notaður þarf netið að vera
fínriðið og hnútalaust, til að skaða
hreistur fiskanna sem minnst.
Ýmsir telja best að nota tiltölulega
sterkan taum, taka ákveðið á fisk-
inum og nota sem minnstan tíma í
að þreyta hann. Dr. Jónas Jón-
asson ritar hins vegar athygl-
isverða grein um „veiða og sleppa“
í nýjasta tölublað Veiðimannsins og
leggur mesta áherslu á að full-
þreyta fiskinn þar til hann leggst á
hliðina.
Þegar fiski er lyft upp úr vatni á
aldrei að lyfta honum upp á sporð-
inum. Þá er hætta á því að hryggj-
arliðir dragist í sundur og fiskurinn
lamist. Aldrei ætti að snerta tálkn
fiskjar sem á að sleppa.
Þegar fiski er sleppt á að beina
honum á móti straumi þannig að
súrefni komist í tálknin. Sumir
strjúka fiskinum um kviðinn en al-
mennt má segja að því minni sem
meðhöndlunin er þeim mun betra.
Þá er það myndatakan. Það er
óþarfi að lyfta fiskinum úr vatninu
nema rétt í svip á meðan myndin
er tekin; minningin staðfest á
mynd og fiskurinn syndir frjáls
sína leið.
STANGVEIÐI
Kropp í kuldanum
Morgunblaðið/Einar Falur
Þórarinn Kristinsson býst til að sleppa vænum sjóbirtingi í Vatnamót
Tungulækjar og Skaftár. Veiðimenn hafa ekki látið kuldann á sig fá.
veidar@mbl.is
 ÞÓRUNN Ósk Þorgeirsdóttir
lyfjafræðingur varði doktorsritgerð
sína, Development of topical dosage
forms for an
antimicrobial mo-
noglyceride,
Mónóglýseríð til
meðferðar á húð-
og slímhúðarsýk-
ingum: þróun
lyfjaforma. Vörn-
in fór fram 3.
febrúar sl. við
lyfjafræðideild
Háskóla Íslands. Andmælendur
voru dr. Fjalar Kristjánsson,
Technical Director, Lotus, Indlandi
og dr. Claus-Michael Lehr, prófess-
or við Saarland-háskóla í Þýska-
landi.
Mónókaprín (1-mónóglýseríð af
kaprinsýru) er lípíð sem hefur sýnt
örverudrepandi eiginleika á rann-
sóknarstofu. Helstu markmið þess-
arar rannsóknar var að þróa lyfja-
form fyrir mónókaprín til með-
ferðar á húð- og slímhúðar-
sýkingum. Þar sem notkunin er
ætluð á húð og slímhúð urðu lyfja-
formin lausn, hlaup og krem fyrir
valinu. Niðurstaða rannsóknanna
sýndi að 5% af leysinum própý-
lenglýkóli ásamt 1% af yfirborðs-
virka efninu pólýsorbate 20 nægðu
til þess að koma mónókapríni í upp-
lausn. Mónókaprín reyndist vera
stöðugra í Carbopol-hlaupi en í
lausn og þar sem Carbopol virtist
koma í veg fyrir niðurbrot mónóka-
príns var Carbopol einnig sett í
kremin til þess að tryggja stöð-
ugleika þeirra. Hlaupin reyndust
virkari gegn örverum en kremin.
Þar sem hlaupin reyndust stöðugri
en lausnirnar og virkari en kremin
voru hlaupin mest rannsökuð í
þessu verkefni. Viðloðunareig-
inleikar hlaupanna reyndust mjög
góðir og losun mónókapríns úr
hlaupunum reyndist einnig góð.
Ennfremur reyndist byggingin á
kremunum og hlaupunum stöðug.
Með þessum rannsóknum hefur
verið sýnt fram á það að þó að hin
ýmsu hjálparefni við lyfjagerð geti
hindrað virkni mónókapríns gegn
örverum er hægt að koma mónó-
kapríni fyrir í lyfjaformum sem eru
stöðug og virk gegn HSV-1,
Streptókokkagrúppu B., E.coli og
C.albicans. Niðurstöðurnar sýna því
að mónókaprín hefur breiða virkni
gegn örverum og búið er að hanna
stöðugt lyfjaform sem hentar við
lyfjagjöf á bæði húð og slímhúð.
Rannsóknirnar voru að mestu
unnar við lyfjafræðideild Háskóla
Íslands undir handleiðslu prófess-
ors Þórdísar Kristmundsdóttur.
Hluti rannsóknanna var þó unninn
við efnafræðideild Háskólans í Osló
undir handleiðslu prófessors Bo
Nyström. Í doktorsnefndinni sátu
auk Þórdísar W. Peter Holbrook,
prófessor við tannlæknadeild,
Magnús Jóhannsson, prófessor við
læknadeild, Sveinbjörn Gizurarson,
prófessor við lyfjafræðideild, og
Halldór Þormar, prófessor em-
eritus, en Halldór var að auki for-
maður doktorsnefndarinnar.
Þórunn Ósk Þorgeirsdóttir fædd-
ist árið 1973. Hún útskrifaðist með
stúdentspróf frá Menntaskólanum í
Reykjavík vorið 1993. Þórunn hóf
lyfjafræðinám haustið 1995 og út-
skrifaðist vorið 2000. Eftir fjögurra
mánaða vinnu hjá Apótekinu hóf
hún doktorsnám haustið 2000. Á
námstímanum starfaði Þórunn í
Breiðholtsapóteki, Lyfjum og heilsu
og á rannsóknarstofu Þórdísar
Kristmundsdóttur. Foreldrar Þór-
unnar eru Jóhanna Margrét
Guðnadóttir bókari og Þorgeir
Pétur Runólfsson þjónustufulltrúi.
Maki Þórunnar er Benedikt Gunn-
ar Ófeigsson, eðlisfræðingur og
meistaranemi í jarðeðlisfræði, og
eiga þau eina dóttur, Helgu Þórdísi
Benediktsdóttur. Frá 1. maí til 31.
desember 2005 gegndi Þórunn
tímabundinni stöðu sem lektor við
lyfjafræðideild Háskóla Íslands en
starfar nú sem verkefnastjóri á
þróunarsviði Actavis.
Doktor í
lyfjafræði
BJÖRN Bjarnason, dóms- og kirkju-
málaráðherra, og Ólafur Daðason,
forstjóri Hugvits, hafa undirritað
þróunar- og samstarfssamning um
GoPro málaskrárkerfi fyrir stofnan-
ir ráðuneytisins. Fram kemur að
markmið ráðuneytisins með samn-
ingnum sé að nýta upplýsinga-
tæknina til að auka skilvirkni og ein-
földun verkferla innan stofnana og á
milli þeirra.
Sérstaklega er stefnt að því að
hækka þjónustustig gagnvart borg-
urum með upplýsingaveitu og sjálfs-
afgreiðslu, rafvæða gögn þannig að
hægt sé að draga úr pappírsnotkun
eins og kostur er, auka hagræði í
samskiptum milli starfsmanna innan
embætta og milli stofnana, samræm-
ingu bréfalykla, sniðmáta og verk-
ferla hjá embættunum, skilvirkari
vistun og geymslu skjala hjá emb-
ættunum, rafrænum skilum til Þjóð-
skjalasafns og hagkvæmum hugbún-
aðarlausnum til framtíðar.
Samstarf þetta á sér langa sögu en
allt frá 1994 hefur verið unnið að inn-
leiðingu og prófun kerfis sem ráðu-
neytin kalla málaskrárkerfið. Dóms-
málaráðuneytið telur að með þessu
sé enn skref stigið til að stuðla að því
að stofnanir þess verði í fararbroddi
við notkun og hagnýtingu upplýs-
ingatækni innan stjórnsýslunnar.
Samningur um mála-
skrárkerfi undirritaður
Fréttir á SMS
NEYTENDASAMTÖKIN beina
þeim eindregnu tilmælum til stjórn-
valda að lækka tímabundið vörugjald
á bensíni og olíu.
Ástæður þess að verð á bensíni og
olíu hefur aldrei verið hærra en nú
eru tvíþættar, hátt heimsmarkaðs-
verð og veiking krónunnar, segir í
frétt Neytendasamtakanna.
Stærsti hluti af verði bensíns og
olíu er álögur í ríkissjóð og eru þess-
ar álögur hærri en almennt gerist í
öðrum löndum. Um er ræða vöru-
gjald sem lagt er á í krónutölu og
virðisaukaskatt sem leggst á í pró-
sentum. Ljóst er að með hærra verði
hagnast ríkissjóður vegna meiri
tekna af virðisaukaskatti. Um leið er
ljóst að það háa verð sem er nú á
eldsneyti skapar heimilunum í land-
inu verulegan vanda. Einnig er
minnt á að þessar hækkanir koma
heimilunum illa, enda leiðir það til
hækkunar á verðtryggðum lánum.
Fram hefur komið í fjölmiðlum að
ein ástæðan fyrir háu heimsmark-
aðsverði er ótryggt ástand í Íran og
raunar fleiri löndum. Það er því
ástæða til að vona að heimsmarkaðs-
verð á bensíni og olíu muni lækka.
Við slíkar aðstæður er eðlilegt að
mati Neytendasamtakanna að
stjórnvöld lækki tímabundið álögur
sínar, allavega sem nemur auknum
tekjum þeirra af virðisaukaskatti á
þessar vörur.
Álögur á
bensíni og
olíu lækki
tímabundið
Morgunblaðið/Jim Smart