Morgunblaðið - 21.04.2006, Blaðsíða 22

22 FÖSTUDAGUR 21. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
kemur næst út 29. apríl fullt af spennandi efni um
listina að gera vel við sig og sína í mat og drykk
Meðal efnisþátta í
næsta blaði eru:
• Kjúklingur á marga vegu
• Sælkeralandið Spánn
• Suðrænir sumarréttir
• Seiðandi Suður-Afríka
ásamt ýmsum
sælkerafróðleik.
Auglýsendur!
Pantið fyrir kl. 16
þriðjudaginn 25. apríl
Allar nánari upplýsingar veitir
Sif Þorsteinsdóttir í síma
569 1254 eða sif@mbl.is
MÍN fyrsta þingsályktunartillaga,
sem ég lagði fram á Alþingi árið
1995 og var samþykkt
eftir endurframlagn-
ingu á vorþingi 2003,
fjallaði um nýtingu
trjáviðar sem til fellur
við grisjun íslenskra
skóga. Mörgum þótti
tillagan sérkennileg í
fyrstu en staðreyndin
er sú að ótrúlega mikið
fellur til af trjáviði við
grisjun og trjáviðinn
höfum ekki nýtt sem
skyldi, þó að und-
antekningar séu á eins
og með notkun trjábola
í trönur, innréttingar, listmunagerð
o.fl. Það er einnig alveg ljóst að með
tilkomu landshlutabundnu skóg-
ræktarverkefnanna er nauðsynlegt
að móta heildstæða stefnu til fram-
tíðar í þessum efnum.
Á tímum þar sem mikið er rætt
um álver og loftmeng-
un er skógrækt og við-
arnýting svo sann-
arlega „eitthvað
annað“ sem kallað er
eftir. Verkefnið er í
senn spennandi, gef-
andi og gjaldeyrisspar-
andi. Mjög brýnt er að
móta framtíðarstefnu í
þessum málum. Í síð-
ustu viku vakti ég enn
máls á þessum verk-
efnum á Alþingi. Svo-
kölluð viðarnýting-
arnefnd hefur verið að
störfum á Íslandi og hefur unnið
þarft verk. Að nefndinni standa
fulltrúar frá hinum ýmsu stofnunum
og félögum skógræktarinnar og
einnig aðili frá BYKO. Það er auðvit-
að mjög jákvætt að einkafyrirtæki
taki einnig þátt í starfi nefndarinnar.
Hins vegar er ljóst að nauðsynlegt
er að leggja meira fjármagn til þess
að þróa þessi mál. Ég hef séð tæki
bæði í Svíþjóð og Finnlandi sem eru
notuð til þess að höggva tré og fletta
af þeim greinum. Þetta gerist allt á
örskotsstundu og greinunum er í
raun flett af á meðan tréð fellur.
Skógrækt ríkisins eða aðrir aðilar
þurfa endilega að eignast grisj-
unartæki sem þessi. Afar merkilegt
framtíðarverkefni er í gangi sem
nokkrir skólar taka þátt í og heitir
„lesið í skóginn“. Fjölmargir hug-
myndaríkir einstaklingar eru til-
búnir með hugmyndir sem vert er að
skoða ofan í kjölinn. Einn þeirra er
Guðmundur Magnússon, trésmíða-
meistari og þúsundþjalasmiður á
Flúðum. Hann hefur gert mjög
merkilegar tilraunir með að nota ís-
lenskt lerki, ættað frá Síberíu, í hús-
klæðningar. Hlynur Halldórsson,
Miðhúsum, hefur smíðað margan
nytjahlutinn úr íslenskum viði svo
ekki sé talað um alla þá listmuni sem
hann hefur smíðað. Til gamans má
t.d. nefna gítar sem hljómar ekki síð-
ur en frægu merkin frá Gibson eða
Martin.
Félag trérennismiða vekur alltaf
athygli þegar það sýnir listmuni sína
sem renndir eru úr íslenskum viði.
Það þarf oft ekki mikið til þess að
skapa atvinnu, skapa gjaldeyri og
útfæra skapandi og spennandi störf.
Í þessu tilfelli hefur grunnurinn ver-
ið lagður. Ég skora á landbún-
aðarráðherra og iðnaðarráðherra,
sem vissulega hafa sýnt þessum mál-
um áhuga, að taka höndum saman
og styðja myndarlega við þessa at-
vinnusköpun í landinu. Þessi verk-
efni geta einnig verið einn hlekk-
urinn í nútíma ferðaþjónustu. Hér er
um framtíðaratvinnutækifæri að
ræða sem fellur vel að hug-
myndafræði þess fólks sem ann
náttúrunni og afurðum hennar.
Ný og spennandi atvinnutækifæri
Ísólfur Gylfi Pálmason
fjallar um atvinnumál ’Ég skora á landbún-aðarráðherra og iðn-
aðarráðherra, sem vissu-
lega hafa sýnt þessum
málum áhuga, að taka
höndum saman og styðja
myndarlega við þessa at-
vinnusköpun í landinu.‘
Ísólfur Gylfi Pálmason
Höfundur er varaþingmaður
Framsóknarflokksins.
JAKOB Björnsson
veltir því fyrir sér hvort
búið sé að eyðileggja
náttúru Sviss í Morg-
unblaðinu 3. apríl sl.
Svisslendingar segja að
landslagið sé hentugt
fyrir virkjanir. Þeir
stæra sig líka af úrkom-
unni, þó ekki miðað við
fólksfjölda. Ég vék ein-
mitt að því í grein sem
ég skrifaði í Morg-
unblaðið 27. júlí 1999
vegna Eyjabakka, hve
aðstæður hér og í Ölp-
unum væru ólíkar. Það var áður en
Jakob var byrjaður að lesa það sem
ég skrifa: „Ég hef séð stórkostlegar
stíflur í Ölpunum. Þar er vatni ekki
safnað saman á flat-
lendi eins og við virð-
umst neyðast til að gera
heldur í V- eða U-laga
dali hátt til fjalla.“ Orð-
ið sem www.sviss-
dams.ch notar um stífl-
ur, Talsperre, lýsir
þessu vel – dalsloka.
Með hjálpartækjum
er hæst hægt að kom-
ast í Sviss upp á Klein
Matterhorn (3.883 m)
og er útsýnið stór-
fenglegt til allra átta.
Sjást þaðan 29 tindar
yfir 4.000 m háir. Lónin
sérðu ekki, en þau leynast einmitt
mörg í hliðar- og afdölum hins sviss-
neska Rhondals. Ein stífla sem þeir
hampa er Grande Dixcence. Þangað
gengur póstbíll um hásumarið. Stífl-
an var lengi sú hæsta í heimi, 284 m.
Lónið Lac des Dix liggur í 2.364 m
hæð, vel yfir skógarmörkum. Fjöllin í
kring eru um 3.800 m há. Lónið rúm-
ar 430 milljónir m3 af vatni og er 227
m á dýpt, fallhæðin er 1.882 m. Orku-
vinnslan er 1.600 milljónir kWh á ári.
Í héraðinu eru fjórar dalslokur yfir
220 m á hæð. Alls eru í Sviss 25 stífl-
ur yfir 100 m háar. Lónin eru að flat-
armáli frá 21 hektara upp í 471. Ég
lagði saman flatarmál lónanna og
fékk út 47 km². Þau eru öll 25 að tölu
10 km² minni að flatarmáli en verð-
andi Hálslón, þess vegna trufla þau
ekki ferðamenn.
Hvernig hafið þið farið að því að
telja sjálfum ykkur og þjóðinni trú
um að landið okkar sé allra landa
best fallið til virkjana, þegar lón-
stæðin verða að vera í gróðurvinjum
eins og Kringilsárrana og giljamóum
í lónstæði Hálslóns, Arnardal, Kiða-
gilsdrögum, Þjórsárverum og svo
mætti lengi telja? Hvað þýðir að tún
muni blotna á Héraði með flutningi á
Jökulsá á Dal eins og fram kemur í
matinu á bls. 7? Aurburður íslenskra
straumvatna er á við ¼ af aurburði
allra straumvatna í Afríku. Hann er
hvergi í heiminum meiri en í okkar
eldfjallalandi með alla sína gosösku,
svo koma til óþekktar sprungureinar
og óvænt eldgos, öfl, sem Svisslend-
ingar þurfa ekki að berjast við. „Að
ljúga að öðrum er ljótur vani, að ljúga
að sjálfum sér hvers manns bani.“
Hve lengi á bíða eftir því að náttúr-
an verði sett í fyrsta sæti og ekki sé
varið tíma, peningum og leiðindum í
bollaleggingar um virkjanir á svæði
sem í eðli sínu er ósnertanlegt? Í
Sviss mundi ekki ein manneskja, þó
að ráðherra væri, geta gengið þvert á
lögboðið umhverfismat. Hvar er lýð-
ræðið?
Hvenær ætla stjórnmálamenn að
viðurkenna landið, sem stórkostlega
rannsóknarstofu í jarðvísindum?
Kannski fengið gosbeltið inni á
heimsminjaskrá út á bók Freysteins
Sigmundssonar jarðeðlisfræðings
um samspil kraftanna á plötuskilum
og eldsins í iðrum jarðar; Iceland
Geodynamics. Fallegu bækurnar
hans Ara Trausta um eldgos og eld-
stöðvar væru góðar með. Á að varpa
virðingu íslensku þjóðarinnar í ál-
glóðina?
Ferðamenn í Sviss
Bergþóra Sigurðardóttir svar-
ar grein Jakobs Björnssonar ’Hve lengi á að bíða eftirþví að náttúran verði sett
í fyrsta sæti …‘
Bergþóra
Sigurðardóttir
Höfundur er læknir,
bergkristall@simnet.is.