Morgunblaðið - 21.04.2006, Blaðsíða 34

34 FÖSTUDAGUR 21. APRÍL 2006 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Valdimar Þor-bergur Einars-
son fæddist á Ísa-
firði 12. september
1923. Hann andað-
ist á Kanaríeyjum
1. apríl síðastliðinn.
Foreldrar hans
voru Einar Kristján
Þorbergsson, f.
18.7. 1891, d. 19.10.
1985, sjómaður og
síðar starfsmaður
hjá Kaupfélagi Ís-
firðinga, og Sigríð-
ur Valdemarsdótt-
ir, húsmóðir, f. 29.7. 1899, d.
21.2. 1965. Valdimar var elstur
átta systkina. Hin eru: Anna Ca-
milla, f. 4.6. 1925; Salvar, f. 15.5.
1927, d. 1986; Bragi, f. 19.8.
1929; Bryndís Ingibjörg, f. 27.2.
1934; Kristín Rebekka, f. 22.5.
1935; Birna Guðrún, f. 28.6.
1936, og Einar Sigurður, f. 6.6.
1938.
Valdimar kvæntist Maríu
Svövu Jóhannesdóttur, f. 20.8.
1914, sem lést 24.8. 1995. Hún
var dóttir Jóhannesar Bjarna-
sonar, bónda í Grundarkoti í
Skagafirði, og Bjargar Sigfús-
dóttur konu hans. Sonur Valdi-
mars og Maríu er Guðjón, f. 20.8.
1949. Hann var
kvæntur Grétu R.
Snæfells, f. 13.3.
1953. Dóttir þeirra
er María Svava, f.
21.3. 1979. Eigin-
maður hennar er
Emil Örn Víðisson,
f. 13.1. 1976, börn
þeirra eru Alma, f.
30.10. 1999, og
Valdimar Örn, f.
4.4. 2001.
Sambýliskona
Valdimars hin síð-
ari árin var Halla
S. Steingrímsdóttir, f. 3.12. 1936.
Valdimar lauk prófi frá Stýri-
mannaskólanum í Reykjavík
1950. Hann stundaði sjómennsku
frá unglingsaldri fram til 1973,
bæði á vertíðarbátum og togur-
um. Síðar gerðist hann skipstjóri
og útgerðarmaður, gerði m.a. út
vélbátinn Blakk RE um árabil.
Valdimar var stjórnarformaður
Vélbátaábyrgðarfélagsins Gróttu
um aldarfjórðungsskeið. Eftir að
hann kom í land gerðist hann
starfsmaður Fiskveiðasjóðs Ís-
lands.
Útför Valdimars verður gerð
frá Áskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.
Nú er besti afi í heimi dáinn, ég
hef alltaf sagt og mun alltaf segja að
þú varst og verður alltaf bestur.
Laugardagurinn 2. apríl þegar pabbi
hringdi og sagði mér að þú værir dá-
inn er sá dagur sem ég hef kviðið
hvað mest fyrir í mínu lífi. Ég eig-
inlega veit ekki hvernig ég get verið
án þess að fá að sjá þig, heyra í þér
og að finna afalykt. Mín fyrsta minn-
ing er þegar ég var á leikskóla,
ábyggilega tveggja ára, og amma
stóð fyrir utan girðinguna og gaf
mér súkkulaðistykki. Flestar góðu
og skemmtilegu minningarnar mín-
ar frá því ég var barn eru með ömmu
og afa, sumarfrí, jólafrí, páskafrí og
hvenær sem tækifæri gafst var ég á
Kleppsveginum hjá ömmu og afa.
Alltaf var allt til staðar hjá ykkur og
mikið var gott að alast upp við svona
mikla ást og hlýju. Ef ég var ekki
hjá ykkur þá töluðum við saman í
síma og þú sendir mér pakka með
fluginu vestur og alltaf var eitthvað
spennandi í pakkanum. Ég fékk göt í
eyrun mjög snemma og var svo
óheppin að það fór að grafa og gat
því ekki notað venjulega eyrnalokka
lengur og auðvitað sendir þú mér
bara klemmueyrnalokka í öllum
stærðum og gerðum. Ég sá um að
klippa þig eða raka skallann og var
farið með Akraborginni í bæinn til
að klippa afa. Þú klipptir mig einu
sinni, settir hárið í tagl og klipptir
svo af taglinu og skildir svo ekkert í
því hvað amma varð reið við okkur.
Best var að vera í holunni ykkar en
ég svaf alltaf á milli ykkar og end-
uðum við daginn á því að ég söng „ég
sá hana í horninu á Mánabar“ og
ekki eru mörg ár síðan þú baðst mig
um að syngja það fyrir þig síðast
enda í algjöru uppáhaldi hjá okkur.
Notalegast var eftir hádegismatinn
að leggjast upp í og hlusta á fréttir
og veður og fá sér smá kríu. Eftir
hádegi var svo farið og verslað en þú
verslaðir alltaf tvennt til þrennt ef
ekki meira af öllu og minnisstæð-
astir eru inniskórnir hennar ömmu
sem voru í öllum skápum en þú
keyptir ábyggilega tíu pör, auðvitað
loksins þegar hún fann þá sem hún
vildi. Svo var yfirleitt farið vestur á
Granda í kaffi og á hina ýmsu staði
vegna vinnu og alltaf fékk ég að vera
með. Í dag er þetta mikill heiður að
hafa fengið að vera svona mikið með
afa. Okkar bestu stundir voru án efa
austur í Bakkaseli í sumarhúsinu
sem þú byggðir og átti það hug þinn
allan að vera þar og vinna, enda því-
líkur sælureitur. Undantekningar-
laust var kerra með í för austur og
bíllinn fullur af plöntum. Í dag er
ólýsanlegt að sjá skóginn, það er
eiginlega ótrúlegt að þú hafir komið
þessu öllu niður því skógurinn er
þvílíkur og sælan eftir því. Áður en
lagt var í hann var bíllinn fylltur af
dóti og komið var við í bakaríinu og
tveir dunkar fylltir af vínarbrauði,
búið var að fara í búð og kaupa kók,
fiskibollur í dós og súkkulaðibúðing.
Kerran sett aftan í og svo var brun-
að af stað. Sængurnar komnar fram
í og ég byrjaði yfirleitt á því að
leggjast á gólfið frammi í með fæt-
urna uppi í sætinu og lagði mig í
smástund. Ég hafði það hlutverk að
sjá um rúðuþurrkurnar, ýta á lærið
á þér ef mér fannst við ekki fara
nógu hratt og sjá um tónlistina en
við hlustuðum alltaf á sömu tvær
spólurnar á leiðinni og sungum með.
Svo var farið yfir hvað öll fjöll, ár og
hólar hétu og af hverju. Þú hafðir
einstaklega gaman af öllum fuglum
og var ég ekki gömul þegar ég
þekkti alla þá fugla sem ég sá með
nafni og það var nóg fyrir þig að
hlusta eftir hljóði og þá vissirðu
hvaða fugl þetta var. Stoppað var í
Vík og fengið sér eina pylsu og svo
var brunað í sæluna. Hliðið opnað og
dótið sett inn og labbað einn hring
um garðinn og kofarnir opnaðir,
staðan á hreiðrum athuguð, hvar
væri búið að bætast við og hverjir
væru flognir burt. Svo var ég hlaup-
in upp á Bakka til Guðna og fjöl-
skyldu í sveitina. Krökkunum í sveit-
inni fannst alltaf gaman þegar við
komum og fengu þá allir vínarbrauð
og kók og haldið var pylsupartý.
Þú byrjaðir að kenna mér að
keyra 11 ára og æfingin hélt áfram
næstu árin og var ég orðinn mjög
góður bílstjóri þegar ég loksins fékk
bílprófið enda búin að keyra bæði
sveitavegina og þjóðveginn með afa.
Ég keyrði og þú sast frammi í með
byssuna og skaust ránfuglana úti á
aur, hljómar illa, en þetta var þvílíkt
ævintýri. Enda passaðirðu garðinn
þinn vel fyrir ránfuglunum því ekki
máttu þeir stela eggjunum frá smá-
fuglunum. Gæsaveiðar voru þitt
áhugamál og fór mikill tími í að finna
bestu staðina og túnin til að skjóta á.
Alltaf fékk litla skottan hans afa að
fylgja með og ég man eftir okkur
liggjandi í skurði eldsnemma að bíða
eftir að gæsirnar lentu en ég get
ekki sagt að mér hafi þótt það eins
gaman og þér og því bað ég bara um
að fá að sofa framvegis á meðan þú
fórst að skjóta.
Ég gæti endalaust haldið áfram
og það er erfitt að kveðja en það eru
minningarnar sem munu lifa. Ég er
með mynd af þér hérna hjá mér þar
sem þú heldur á Valdimar yngri og
mikið varstu stoltur að fá nafna enda
kom auðvitað aldrei neitt annað til
greina en að litli strákurinn minn
yrði látinn heita í höfuðið á besta og
fallegasta manni í heimi. Ég man
þegar ég hringdi í þig nokkrum mín-
útum eftir að hann fæddist og sagði
þér að lítill strákur væri fæddur og
það fyrsta sem þú spurðir um var
hvort hann væri ekki með stórar
hendur eins og þú. Það var svo gam-
an þar sem ljósmóðirin og við vorum
búnar að tala um stóru hendurnar
hans og maður sá þig hreinlega rifna
úr stolti í gegnum símann. Þú varst
ekkert minna stoltur af Ölmu og það
var svo gaman að sjá hvað þér þótti
vænt um þau og baðstu mig nú um
að eignast eins og sjö börn, það væri
svo gaman að eiga stóran systkina-
hóp. Ég sé nú til með það. En ég veit
að þér leið vel og þú varst sáttur
þegar þú kvaddir þennan heim. Ég
mun áfram vera dugleg að segja
börnunum mínum sögur af „afa
pólo“ eins og þau kölluðu þig.
Nú ferðu til ömmu aftur og mikið
verður gott að fara upp í kirkjugarð
og vita af ykkur saman þar hlið við
hlið.
Elsku Halla, takk fyrir allt sem þú
hefur gefið afa síðustu ár og mikið
var ég glöð að þið bjugguð saman
enda hefði ég ekki getað hugsað mér
að hann yrði einn og gott að hann
kynntist svona góðri konu eins og
þér.
Elsku afi, takk fyrir allt sem þú
hefur gefið mér. Megi guð geyma
þig.
Þín
María Svava.
Elsku afi. Við ætlum alltaf að
biðja guð um að passa þig þegar við
förum með bænirnar okkar á kvöld-
in.
Faðir vor, þú sem ert á himnum, helgist
þitt nafn, til komi þitt ríki, verði þinn vilji
svo á jörðu sem á himni. Gef oss í dag vort
daglegt brauð og fyrirgef oss vorar skuldir,
svo sem vér og fyrirgefum vorum skuldu-
nautum. Eigi leið þú oss í freistni, heldur
frelsa oss frá illu, því að þitt er ríkið, mátt-
urinn og dýrðin að eilífu.
Amen.
Þín
Alma og Valdimar Örn.
Enginn veit sína ævina fyrr en öll
er. Það eru víst orð að sönnu. Hvern
hefði grunað það að Valdi bróðir
ætti ekki afturkvæmt úr stuttri
hvíldarferð þeirra Höllu til Kanar-
íeyja, hann sem svo oft hafði siglt
knappan beitivind og komist í hann
krappan eftir að hafa boðið náttúru-
öflunum birginn í lífsins ólgusjó við
Íslandsstrendur og jafnan haft bet-
ur. En enginn má sköpum renna.
Valdi var elstur í okkar stóra átta
systkina hópi, ég yngstur. Hann var
þegar farinn að stunda sjóinn með
pabba til að létta undir með heim-
ilinu er ég fór að muna eftir mér og
fljótlega farinn að heiman, suður á
vertíð og að sigla til útlanda á tog-
urum. Því voru fyrstu minningar
mínar honum tengdar blandaðar
spennu og ævintýraljóma, match-
box-bílum, tindátum og framandi
leikföngum sem duttu inn úr dyr-
unum til okkar yngri systkinanna.
Þá sjaldan hann kom við heima, þeg-
ar bátar eða togarar sem hann var á
komu af tilviljun inn á Ísafjörð, var
kátt í kotinu og miklar ánægju-
stundir á litla bernskuheimilinu okk-
ar í Fjarðarstræti 27. Mest var þó
gleðin þegar komið var þar inn til
hafnar með skipbrotsmennina af
togaranum Fylki, sem sökk á Hala-
miðum eftir að hafa fengið tundur-
dufl í vörpuna haustið 1956 og Valda
stýrimann þar á meðal heilan á húfi.
Segja má um Valda að sjómennsk-
an hafi verið honum í blóð borin og
hann hafi notið þess að draga björg í
bú úr djúpi hafsins, hvort heldur var
á handfæri, línu, í net, dragnót eða
botnvörpu. Oftast á aflaskipum og
síðar mikill aflaskipstjóri sjálfur.
Nöfn togara eins og Akurey RE,
Egill Skallagrímsson RE auk Fylkis
RE koma þar upp í hugann sem og
vélbáta svo sem Vonin TH, Ásdís
RE, Ásberg RE og Blakkur RE 335,
I, II og III. Kjarninn í áhöfninni oft
hinn sami og kappkostað að hafa þar
valinn mann í hverju rúmi.
Eftir að ég hafði slitið barnsskón-
um og líka kominn suður kynntumst
við bræðurnir betur og það verð ég
að segja að hreinlyndari mann og
glaðbeittari hef ég ekki fyrir hitt.
Valdi var skýr maður og skapfastur.
Þar var ekki verið að klípa utan af
hlutunum eða kveða hálfkveðnar vís-
ur. Þrátt fyrir það var gamansemin
oft í fyrirrúmi og bros öðrum til
handa. Valdi lét sér annt um fjöl-
skyldu sína þótt hann væri ekki
beint að flíka tilfinningum sínum.
Einstakur samhugur og samheldni
einkenndi samband þeirra hjóna,
Svövu og hans. Valdi gat oft verið
hrjúfur á ytra borði en var þó, er
skyggnst var dýpra, bæði ljúfur og
hjartahlýr, traustur vinur vina
sinna.
„Verkastór í huga hraður,“ orti
langafi hans í stöku til föður okkar
og þetta átti ekki síður vel við um
Valda. Ef hann tók sér eitthvað fyrir
hendur var það gert af stórhug og
myndarskap og ekkert verið að tví-
nóna við hlutina. Svo var og þegar
hann fékk landspildu undir gæsa-
veiðikofa, stýrishúsið af gamla
Blakk til að byrja með, í landi Mar-
íubakka í Fljótshverfi, skammt vest-
an Lómagnúps, en bændasynir þar
úr sveit höfðu verið títt í skipsrúmi
hjá honum. Þar reisti hann sér síðar
sumarbústað og hóf síðan mikla
skógrækt á melum og hálfgerðum
eyðisöndum umhverfis staðinn. Nú
um 18 árum síðar er þar komið mik-
ið skóglendi á um þremur hekturum
lands; hæstu tré um 20 metrar að
hæð og skera sig vel úr berangr-
inum allt um kring. Skógfræðingar
neita að trúa sínum eigin augum og
ekki hvað síst yfir vextinum, þar til
þeir fá skýringuna. Valdi hafði sum
sé ekki látið sig ekki muna um að
grafa mörg hundruð metra langa
skurði á svæðinu og tæma alla fjós-
hauga í sveitinni til að fylla þá með
kúamykju, upp í 90 tonn af mykju
eitt vorið. Þetta kvaðst hann hafa
gert að ráði Braga bróður síns í
Eden, sem ku hafa sagt honum að
það sem hægt væri að gera fyrir tré
til að stuðla að vexti þeirra, yrði að
gera áður en þau væru gróðursett.
Þetta hreif enda þótt við erfiðar að-
stæður væri að etja og vekur enda-
lausa undrun þeirra sem um héraðið
fara. Valdi lét sér sannarlega ekki
allt fyrir brjósti brenna ef því var að
skipta.
Nú er Valdi bróðir genginn á vit
feðra sinna, skyndilega horfinn til
stranda hinnar miklu móðu. Um leið
og ég kveð hugumkæran og minn-
isstæðan bróður vil ég þakka honum
ljúfa samfylgd og samverustundir
fyrir hönd okkar systkinanna. Í hug-
anum ríkir tómleiki og eftirsjá. Megi
Máríá, mild og há, greiða honum
götu fram að himnaborðum.
Blessuð sé hans fagra minning.
Einar S. Einarsson.
Valdi frændi var maður af því tagi
sem lét ekki minniháttar verkefni
vaxa sér í augum. Ég var um tvítugt
þegar hann snaraði sér að mér og
sagði: „Áttu ekki lausa stund?“ Jújú,
ég hefði svosem getað átt aflögu
hálfan eða heilan dag og spurði hvað
væri í gangi. „Nennirðu ekki að mála
fyrir mig kofann?!“ sagði hann. Ekki
vissi ég um hvaða kofa hann væri að
tala, datt helst í hug verbúðarskúr
sem hann var lengi með úti á
Granda, en þá kom í ljós að hann var
að tala um heimili sitt, mörghundruð
fermetra einbýlishús við innanverð-
an Kleppsveginn – það átti að taka
það allt í gegn að utan. Það var
reyndar alveg ljóst að hann hefði
borgað vel, en ekki varð samt af
kaupunum; við höfðum, að minnsta
kosti þá, of ólíkar hugmyndir um
hvað væri smáviðvik.
Valdi var elstur í systkinahópi
sem ólst upp á Ísafirði, á kreppuár-
um þegar það þótti afrek að koma
öllum börnum sínum til manns, hvað
þá ef þau voru átta eins og hjá ömmu
og afa í Fjarðarstrætinu á Ísafirði.
Að það skyldi takast kostaði eflaust
að menn væru hvorki að kveinka sér
né vorkenna og það held ég að Valdi
hafi ekki verið vaninn við. Ég man
eftir fjölskylduboði á mínu æsku-
heimili og þar voru þeir feðgar Valdi
og Einar afi báðir staddir. Þá var að
ljúka einhverri vertíðartörn hjá
Valda, en það mun hafa verið vandi
hans þegar vel hafði gengið að
henda einni bokku inn í hverja lúk-
arsvöggu á lokadaginn, en á móti sló
mannskapurinn saman í brandí eða
konna handa „kallinum“. Og þarna
sátu hann og afi í mikilli eindrægni
og ræddu sín í milli, þessir snilld-
arkallar, báðir sköllóttir og salt-
brunnir og úfnir, og Valdi sagði hlý-
lega, aðeins búinn að þefa upp úr
vertíðarlaunum áhafnarinnar: „Ég
man það pabbi þegar þú slóst mig
utanundir með blautum sjóvettlingi.
Mér þótti ekki vænt um það þá. En
mér þykir vænt um það núna.“
Yngsti bróðirinn í systkinahópnum
fór í skóla og gerðist síðar forstjóri í
stóru fjármálafyrirtæki, en fyrir
þann elsta var ekkert slíkt í boði;
Valdi var kominn á sjó strax á
barnsaldri; fyrst voru það trillurnar
og bátarnir fyrir vestan og svo tog-
ararnir; hann var meðal annars á
einum sem fékk tundurdufl í vörp-
una og það sprakk við lunninguna
svo að dallurinn sökk. Hann gaf sér
þó tíma til að taka Stýrimannaskól-
ann og gerðist svo formaður á eigin
bát, það var Blakkur RE 335 og eftir
það var hann oftast kallaður Valdi á
Blakknum.
Valdi var ein af hetjum minnar
barnæsku. Það var töluverð sam-
heldni og samgangur í systkinahópi
mömmu en Valdi svosem ekki dug-
legastur að stunda slíkt enda úti á
sjó mestallt árið og næstum hvernig
sem viðraði eftir því sem manni
skildist, en þegar hann lét sjá sig
ásamt eiginkonunni Svövu og einka-
syninum Guðjóni þá var það hátíð-
legt; Valdi með sitt saltbrunna andlit
og fas laus við pjatt bar með sér út-
hafsölduna sem hann jafnan steig og
gustinn frá hafinu. Og svo þegar ég
var níu ára og mamma varð að leggj-
ast inn á spítala, ólétt að litlu systur,
þá var mér komið fyrir hjá Valda og
Svövu á Kleppsveginum og átti þar
frábæran tíma – Guðjón frændi
stærri og hraustlegri en aðrir ungir
menn og gamansamur eins og þeir
feðgar báðir en Svava með nærveru
sinni og kjarngóðri matseld var ein-
hvernveginn þannig að engar
áhyggjur hvörfluðu að manni.
Seinna átti Valdi eftir að fá ein-
hverskonar hugboð um að nú væri
best að hætta á sjónum svo hann
seldi Blakkinn og fór að vinna í
landi. Skipti þó um stýrishús á bátn-
um og fór með það gamla austur í
sveitir þar sem voru miklar veiði-
lendur fyrir lagtæka menn með
haglabyssur; þarna skaut hann gæs-
ir í ljósaskiptum á haustin og ók svo
með í bæinn og gaf sínum nánustu;
stíllinn var einhvernveginn á þá leið
að hann kom við hjá systrum sínum
og henti inn kippu af grágæs og
helsingja, helst vaskahússmegin –
jólamat handa stórfjölskyldu. „Þú
átt ekkert eftir handa sjálfum þér!“
sagði mamma einhverntíma við
hann, en þá kom á daginn að þennan
fiðraða fjanda át hann ekki sjálfur,
kallaði þetta varla mat, þótt það
gæti verið notalegt að veiða það.
Hann var góður fulltrúi þeirra
kynslóða sem á síðustu öld reistu við
þetta land, drifu samfélagið upp úr
stöðnun og fátækt. Og það er sjón-
arsviptir að svona köllum.
Einar Kárason.
Vinur minn Valdimar Þ. Einars-
son er látinn. Fregnin af andláti
hans kom mér í opna skjöldu, því ég
vissi að aðeins skömmu áður höfðu
hann og sambýliskona hans Halla
Steingrímsdóttir farið til Kanaríeyja
til að slaka á í heitara loftslagi en við
búum við hér á klakanum á þessum
árstíma. Kynni okkar Valda hófust
er ég hóf starf í Fiskveiðasjóði Ís-
lands árið 1973, en Valdi hafði byrj-
að í sjóðnum nokkrum mánuðum
fyrr, eða í framhaldi af eldgosinu í
Vestmannaeyjum og var hans starf
að fylgjast með skipum og fasteign-
um, sem Fiskveiðasjóður átti veð í.
„Valdi á Blakknum“ var hann kall-
aður og þannig kenndur við skip sitt
Blakk. Hann hafði verið farsæll
skipstjóri til margra ára, en hafði
tekið ákvörðun um að selja skipið og
gerast „landkrabbi“. Valdi enda-
þeyttist um landið til þess að hafa
eftirlit með veðum og eignum Fisk-
veiðasjóðs, og ef sjóðurinn eignaðist
skip á uppboði, sem kom fyrir í þá
daga, sá Valdi um að koma viðkom-
andi skipi í slipp og taka það í gegn
svo það yrði betri söluvara á eftir.
Þetta kunni hann og vissi nákvæm-
lega hvernig skip átti að vera, svo
VALDIMAR Þ.
EINARSSON