Morgunblaðið - 06.05.2006, Side 32

ÞAÐ er líklega ekki algengt en þó
hefur frést af konum sem bera gyll-
inæðarkrem undir augun. Tilgang-
urinn er að fækka í hvelli hrukkum
og minnka bólgu í kringum augun.
Dr. Bolli Bjarnason húðsjúkdóma-
læknir var spurður út í hversu hollt/
óhollt þetta væri.
„Ætli tilgangurinn sé ekki að nýta
sér sterana í kreminu til að draga úr
bólgunni,“ sagði Bolli, sem þó hafði
ekki heyrt um þessa undarlegu notk-
un gyllinæðarkrems. „Þessir sterar
eru ætlaðir til notkunar við bólgum í
endaþarmi og eru miklu sterkari en
húðin í kringum augun þolir,“ bætti
hann við. Hann sagði jafnframt að
slík notkun til lengdar þynni húðina
og að þessi krem innihaldi einnig
gjarnan deyfilyf sem hugsuð séu fyr-
ir verki á endaþarmssvæðinu.
Aðspurður hvort í lagi sé að gera
þetta bara í eitt skipti sagði hann
fullur efa: „Ætla má að einn stakur
steraskammtur einu sinni sé án
aukaverkana en þessir sterar eru
miklu sterkari en þeir sem ætlaðir
eru á húð í kringum augun. Kremin
innihalda jú einnig deyfilyf og rot-
varnarefni sem ekki eru æskileg í
kringum augun. Um leið og farið er
að nota þetta oftar en í eitt stakt
skipti geta sterarnir valdið auka-
verkunum. Þær eru m.a. nýmyndun
æða eða þynning á húðinni í kringum
augun sem leiðir m.a. til þess að blá-
æðar verða meira áberandi og það
getur leitt til þess að hvimleiður blá-
leitur blær myndist í kringum aug-
un. Ef sterarnir komast í snertingu
við augun geta þeir valdið gláku og
innihaldsefni í kreminu geta valdið
snertiofnæmi í kringum augun.
Þetta er alls ekki hugsað til þessara
nota því þessir sterar eru alltof
sterkir,“ sagði Bolli með þungri
áherslu.
„Stundum sest bjúgur en ekki
bólga í kringum augun, t.d. vegna
hormónabreytinga, en í slíkum til-
fellum þarf aðstoð læknis til að finna
mögulega skýringu.“ Bolli var
spurður hvað væri þá til ráða við
hrukkum í kringum augun eða í and-
liti. „Til eru krem sem geta dregið úr
hrukkumyndun í andliti en séu
hrukkur þegar myndaðar þarf að
meta hvað hentar í hverju tilfelli.“
Bolli segir að aðgerð sé stundum við-
eigandi þegar um sé að ræða bjúg-
kennd augnlok. „Eftir verkjadeyf-
ingu með húðkremi hjá lækni er
hægt að nota við hrukkum t.d. Botox
og/eða efni sem eru til staðar í eðli-
legri húð en sem minnka strax
hrukkur sé þeim komið fyrir í auknu
magni undir hrukkurnar í húðinni.“
Bolli segir að sér finnist íslenskar
konur yfirleitt hafa mjög raunhæf
markmið með hrukkumeðferð.
„Meðferð snýst ekki um að gera fólk
aftur að unglingum heldur að
minnka leiðinlegar djúpar hrukkur
sem t.d. myndast í kringum munn-
inn og sem kljúfa stundum varalín-
ur, hrukkur milli augabrúna eða
hrukkur sem valda leiðinda fýlusvip
er þær ganga niður frá munn-
vikum.“
Ekki setja gyllin-
æðarkrem í andlitið

HEILSA
Reuters
sia@mbl.is
Þessir sterar eru ætlaðir til notkunar við bólgum í endaþarmi og eru miklu
sterkari en húðin í kringum augun þolir.
Daglegtlíf
maí
E
plin sem neytendur
kaupa úti í búð geta
verið ársgömul án þess
að það sjáist á þeim,
því ákveðin efna-
meðhöndlun getur aukið geymsluþol
þeirra til muna. Göteborgs-Posten
sagði frá þessu í vikunni og hefur
fréttin vakið mikil viðbrögð neyt-
enda í Svíþjóð.
Efnið stöðvar þroska-
og rotnunarferlið
Aðferðin nefnist „Smartfresh“ og
felst í því að strax eftir að eplin eru
tínd af trjánum er sprautað í þau efn-
inu 1-MCP sem stöðvar náttúrulegt
þroska- og rotnunarferli ávaxtanna.
Eplin sem eru meðhöndluð á þennan
hátt eru ekki merkt þess efnis og það
eru talsmenn sænskra neytenda ekki
sáttir við. Þeim finnst að neytendur
eigi rétt á að vita af því að eplin sem
þeir kaupa hafi verið efnameðhöndl-
uð og geta valið að kaupa þau ekki,
að því er fram kemur í GP.
Fram kom að ein af aðalversl-
anakeðjunum í Svíþjóð, Ica, selur
Smartfresh-epli, en ekki aðrar. Að-
ferðin hefur einnig verið reynd á
banönum, plómum, lárperum eða
avocado og ananas en er mest notuð
á epli.
Þurfa ekki að merkja vöruna
Bandaríska fyrirtækið Agrofresh
hefur þróað aðferðina og er hún við-
urkennd af Evrópusambandinu. Við-
urkenning ESB felur einnig í sér að
verslanir þurfa ekki að sérmerkja
ávexti sem meðhöndlaðir hafa verið
með þessum hætti.
Agrofresh telur að aðferðin geri
eplin stökkari, safaríkari og bragð-
meiri en Krav-samtökin um lífræna
ræktun vísa því á bug og segja að að-
ferðin geri ávextina þurrari og eyði-
leggi C-vítamín í þeim. Í frétt GP
segir að misvísandi rannsóknir liggi
Morgunblaðið/ÞÖK
Eftir Steingerði Ólafsdóttur
steingerdur@mbl.is

NEYTENDUR | Geymsluaðferðirnar notaðar m.a. á eplin Jona Gold, Gala, Golden Delicious og Granny Smith
fyrir á því hvaða áhrif efnið 1-MCP
geti haft á heilsu fólks.
Ekki hafa verið þróaðar aðferðir
til að athuga hvort ávextir hafa verið
meðhöndlaðir með Smartfresh-
aðferðinni og því ekki hægt að
gera rannsóknir á þeim eplum
sem á boðstólum eru í verslunum.
Enginn munur er sjáanlegur því
Smartfresh-eplin líta út eins og
hver önnur ný epli.
Tuttugu og fjögur
þúsund tonn
Ekki liggja fyrir nákvæmar upp-
lýsingar um hvaða lönd nota aðferð-
ina, að því er fram kemur í GP, en
svissnesk rannsókn leiddi í ljós að 24
þúsund tonn af eplum voru með-
höndluð með 1-MCP 2005-2006.
Þ.á m. voru eplategundirnar Gala,
Jonagold, Golden Delicious og
Granny Smith. Ávextir frá Evrópu
hafa yfirleitt ekki verið meðhöndl-
aðir með Smartfresh-aðferðinni en í
Bandaríkjunum, Nýja-Sjálandi,
Ástralíu, Chile, Mexíkó og S-Afríku
hefur aðferðin verið notuð, skv. GP.
Erum við að borða ársgömul epli?
SAN Francisco er áhugaverð borg
á vesturströnd Bandaríkjanna sem
æ fleiri Íslendingar heimsækja nú. Í
grein á vef New York Times er
fjallað um staði sem vert er að
heimsækja í þessari borg. Einn
þeirra er ferjubyggingin við
Embarcadero sem orðin er að tákni
borgarinnar. Byggingin var tilbúin
árið 1898 en hún var lengi ferða-
mannamiðstöð borgarinnar, þ.e.
staðurinn sem allir sem komu til og
fóru frá borginni fóru í gegnum. Nú
þjónar hún ekki þeim tilgangi leng-
ur en er í staðinn minnismerki.
Byggingin hefur verið gerð upp og
var opnuð aftur endurnýjuð árið
2003. Þar eru nú veitingastaðir,
matvöruverslanir og mat-
vörumarkaður sem er vel sóttur af
heimamönnum.
Í grein NY Times er sérstaklega
mælt með matvörubúðunum og
veitingastöðunum Boulettes
Larder, Cowgirl Creamery, Acme
Bread og Far West Fungi. Þar ættu
ferðamenn að kaupa sér bita og
setjast svo á bekk við Ferjubygg-
inguna og horfa yfir flóann.
Í San Francisco eru líka öðruvísi
skyndibitastaðir þar sem hráefnið
er fyrsta flokks. Einn þeirra er
Taylor’s Automatic Refresher þar
sem m.a. er hægt að panta sér tún-
fiskborgara með wasabi. Veitinga-
staðirnir The Slanted Door og Hog
Island Oyster Company fá líka með-
mæli greinarhöfundar NY Times.
Sá fyrrnefndi austurlenskur og sá
síðarnefndi með ostrur sem rækt-
aðar eru í nágrenninu á matseðl-
inum.
Túnfiskborgari við
ferjubygginguna

FERÐALÖG | Áhugavert í San Francisco
. http://www.ferrybuild-
ingmarketplace.com/
ÞAKRENNUKERFI
á öll hús – allsstaðar
Smiðjuvegi 74
Sími 515 8700
BLIKKÁS –
Tuttugu manns
borða skyndibita
í mánuð
34