Morgunblaðið - 13.05.2006, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 13. MAÍ 2006 19
VIÐSKIPTI/ATHAFNALÍF
UM það bil 20 þúsund manns
stunduðu frumkvöðlastarfsemi hér
á landi á árinu 2005. Það eru um
10,7% þjóðarinnar á aldrinum 18–
64 ára. Umfang frumkvöðlastarf-
semi á Íslandi var meira en í flest-
um öðrum löndum í heiminum. Það
var nokkuð meira en í hátekju-
löndunum í heild, talsvert meira
en annars staðar Norðurlöndum
að Noregi undanskildum, en sam-
bærilegt við Bandaríkin.
Þetta er meðal þess sem kemur
fram í nýrri alþjóðlegri saman-
burðarrannsókn á vegum alþjóð-
lega rannsóknarsamstarfsins
Global Entrepreneurship Monitor
(GEM). Samkvæmt því hefur
frumkvöðlastarfsemi allt að 40
ólíkra landa verið könnuð árlega á
sambærilegan hátt. Í hverju
þátttökulandi er að auki unnin
skýrsla þar sem kafað er dýpra í
niðurstöður í því landi. Íslenska
skýrslan kemur nú út í fjórða sinn,
en þetta er hins vegar í sjöunda
sinn sem frumkvöðlastarfsemi víða
um heim er könnuð. Háskólinn í
Reykjavík hefur haft veg og vanda
af GEM-rannsókninni hér á landi
frá árinu 2002. Helstu niðurstöður
skýrslunnar voru kynntar á morg-
unverðarfundi í Háskólanum í
Reykjavík í gær, þar sem Þorgerð-
ur Katrín Gunnarsdóttir mennta-
málaráðherra flutti ávarp. Höfund-
ar íslensku skýrslunnar eru
Rögnvaldur J. Sæmundsson og
Silja Björk Baldursdóttir.
Nýta betur tækifærin
Markmið GEM-skýrslunnar eru
þrjú: Í fyrsta lagi að gefa yfirlit
yfir frumkvöðlastarfsemi á Íslandi
árið 2005, umfang hennar, ein-
kenni og umhverfi. Í annan stað er
markmiðið að bera frumkvöðla-
starfsemi á Íslandi árið 2005 sam-
an við frumkvöðlastarfsemi und-
anfarinna ára og við frumkvöðla-
starfsemi í völdum saman-
burðarlöndum. Þriðja markmiðið
er að koma með ábendingar um
hvernig bæta megi umhverfi
frumkvöðlastarfsemi á Íslandi og
auka ávinning þjóðarinnar af
henni.
Ábendingar skýrsluhöfunda um
hvernig megi bæta umhverfi frum-
kvöðlastarfsemi á Íslandi og auka
ávinning þjóðarinnar af henni eru
eftirfarandi:
Í fyrsta lagi segja skýrsluhöf-
undar að það þurfi að minnka
þenslu í þjóðfélaginu. Þá þurfi að
styrkja starf framtaksfjárfestingar
sem sjálfstæða atvinnugrein. Í
þriðja lagi segja þeir að fjárfesta
þurfi í tækifærum til framtíðar.
Fjórða ábendingin er að nýta þurfi
betur þau tækifæri sem búa í
frumkvæði Íslendinga og það
aukna athafnafrelsi sem þjóðin
hefur fengið á síðustu misserum.
Karlar líklegri en konur
Í skýrslunni segir að frum-
kvöðlastarfsemi á Íslandi tilheyri í
fæstum tilfellum þekkingariðnaði.
Einungis um 17% frumkvöðlastarf-
semi hér á landi byggi á tækni-
þekkingu stofnenda og hafi þetta
hlutfall minnkað marktækt á milli
áranna 2004 og 2005.
„Íslendingar á aldrinum 35–44
ára eru líklegri en aðrir lands-
menn til að stunda frumkvöðla-
starfsemi og er þriðjungur þeirra
sem stundar hana á því aldursbili,“
segir í skýrslunni. „Karlar eru
meira en tvöfalt líklegri en konur
til að stunda frumkvöðlastarfsemi
og eru nálægt því að vera tveir
þriðju þeirra sem stunda frum-
kvöðlastarfsemi. Enginn marktæk-
ur munur er á líkum eftir tekjum
en stærsti hópurinn (42%) telst til
þess þriðjungs sem hefur lægstu
tekjurnar. Einstaklingar sem hafa
lokið framhaldsskólaprófi eru lík-
legri til að stunda frumkvöðla-
starfsemi en bæði þeir sem eiga
því ólokið og þeir sem hafa lokið
háskólaprófi en fjöldi þeirra sem
stunda hana dreifist nokkuð jafnt
milli þessara þriggja hópa.“
Í skýrslunni kemur fram að það
sé sláandi hversu lágt hlutfall
þeirra sem stunda frumkvöðla-
starfsemi á Íslandi hefur lokið há-
skólaprófi í samanburði við önnur
hátekjulönd. Hlutfallið sé ríflega
tvöfalt hærra hjá hátekjulöndun-
um í heild.
Þá segir í skýrslunni að meira
en helmingur íslensku þjóðarinnar
telji sig að einhverju leyti búa yfir
þeirri færni sem þurfi til þess að
stunda frumkvöðlastarfsemi.
Íslendingar meiri frum-
kvöðlar en flestir aðrir
Morgunblaðið/Ómar
Frumkvöðlar Guðfinna Bjarnadóttir, rektor Háskólans í Reykjavík, setti
fundinn í gær þar sem niðurstöður GEM-rannsóknarinnar voru kynntar,
en skólinn hefur haft veg og vanda af rannsókninni frá árinu 2002.
Eftir Grétar Júníus Guðmundsson
gretar@mbl.is
DILBERT
mbl.is