Morgunblaðið - 22.05.2006, Side 27

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 22. MAÍ 2006 27
UMRÆÐAN
Vegna mikils aðstreymis aðsendra greina í aðdraganda bæjar- og
sveitarstjórnarkosninganna verður formi þeirra greina, sem lúta að
kosningunum, breytt. Er þetta gert svo efnið verði aðgengilegra fyrir
lesendur og auka möguleika Morgunblaðsins á að koma greinunum
á framfæri fyrir kosningar.
Bæjar- og sveitar-
stjórnarkosningar
HESTAMANNAFÉLAGIÐ Gustur er laust úr gíslingu sem staðið hefur
í tæpt ár. Unnendur hestaíþrótta óttuðust um hag félagsins og hesta-
íþrótta á höfuðborgarsvæðinu. Meirihluti Framsóknarflokks og Sjálf-
stæðisflokks í bæjarstjórn Kópavogs hefur ákveðið að
leysa málið í eitt skipti fyrir öll. Hestamenn í Gusti geta
þá einbeitt sér að uppbyggilegu starfi á ný. Þeir hafa æv-
inlega verið í fararbroddi í blómlegu æskulýðsstarfi ís-
lenskra hestaíþrótta.
Glaðheimar eru eins og flest íþróttasvæði eftirsókn-
arvert byggingaland. Peningamenn sættu lagi að sölsa
undir sig Glaðheima, en tókst ekki að ná nema 40% af
svæðinu, þá var lánstraustið úti. Eftir að meirihluti bæj-
arstjórnar lagði fram lausn í málinu, sem felst í nýju og stærra svæði
hestamanna á Heimsenda, samdi Gustur við „fjárfestana“ um sölu á því
sem eftir var í Glaðheimum. Frá þeim kaupum hrukku peningamennirnir
í tvígang vegna fjárskorts. Hesthúsahverfi og félagsstarf Gusts var í upp-
námi og stefndi í að vera það næstu árin. Gustsmenn dóu ekki ráðalausir
og sömdu um kaup á hlut fjárfestanna og sóttu til Kópavogsbæjar um
kaup á öllu landinu. Bæjarstjórnarmeirihlutinn stendur saman um að
vera bakhjarl Gusts í þessum kaupum.
Auðvitað eiga fjármálamennirnir ekkert betra skilið en að fara á haus-
inn eftir þessar aðfarir. En ef ekki hefði verið brugðist við nú hefði blóm-
legt félagsstarf molnað niður og Glaðheimar frosið í því ástandi að vera
hvorki hesthúsahverfi né byggingasvæði. Kostirnir við að ná stjórn á
svæðinu eru ótvíræðir. Bærinn hagnast á að kaupa það og úthluta því til
bygginga. Gustarar geta haslað sér völl á nýju svæði, þar sem allir mögu-
leikar eru á einstökum aðstæðum til að stunda hestaíþróttir.
Íþróttastarfsemi Gusts er ekki ein leyst úr gíslingu, heldur íþróttin öll
á höfuðborgarsvæðinu. Fáránlegt verð á hesthúsum heyrir vonandi sög-
unni til þegar markaðurinn færir það til raunvirðis. Þessi vitleysa öll hef-
ur keyrt verð á húsum og leigu úr hófi fram, svo stórsér á sportinu. Með
slíku stefndi í að íþróttin yrði bara ríkra manna sport, iðkendum fækkaði
og unga fólkinu mest. Áfall var fyrirsjáanlegt í atvinnugreinum sem
skapast hafa af vinsældum íslenska hestsins. Hér er því margt að vinna.
Hestaíþróttir úr gíslingu
Eftir Samúel Örn Erlingsson
Höfundur er í 2. sæti á framboðslista Framsóknarflokksins í Kópavogi.
NÚ NÁLGAST kosningar og kjósendur fara að fylgjast með hvort
flokkarnir hafi eitthvað upp á að bjóða sem hentar. Fjölmiðlarnir eru nú
uppfullir af umfjöllun um kreppu og vanda heilbrigðiskerfisins. Vandinn
er svo mikill að fram hjá honum verður ekki litið, og allir
flokkar vilja leggja þar einhver lóð á vogarskálarnar.
Sjálf bý ég í Kópavogi og er notandi bæði heilbrigðis-
og félagsþjónustu sem veitt er af bæjarfélaginu. Ég er svo
lánsöm að búa í eigin íbúð, en er alveg háð notkun á hjóla-
stól. Fötlun mín er svo mikil að ég þarf liðsinni heima-
hjúkrunar hvern dag.
Auk þess fæ ég þjónustu frá félagsþjónustunni, bæði
heimilishjálp, innlit, liðveislu og Ferðaþjónustu fatlaðra.
Þetta er mikil þjónusta, og mörg hugtök sem eru væntanlega framandi
fyrir flesta.
En hvernig gengur þetta upp, og hvernig vinna kerfin saman?
Um það er margt að segja.
Hér í Kópavogi eru alvarleg göt á þjónustunni.
Heimahjúkrun, sem vissulega er greidd af ríkinu, er samt á vegum
sveitarfélagsins. Þar vinnur yndislegt fólk, sjúkraliðar og hjúkrunarfræð-
ingar sem aðeins eru í 80% starfi, nema þær örfáu sem komast eftir bið-
röð í 100% starf. En vaktir eru svo þrautskipulagðar og sparnaðurinn
mikill að gat er yfir daginn og enginn starfsmaður tiltækur frá kl. 16.00
til 18.30. Þá tekur við kvöldvakt sem stjórnað er frá Hafnarfirði. Næt-
urvakt er engin, alveg satt! Einnig er biðlisti eftir að komast í kvöldþjón-
ustu.
En reddar þá ekki félagsþjónustan málum. Ó nei, ég fæ manneskju í
innlit á virkum dögum, engin starfar um helgar eða á helgidögum, úff,
þessar löngu helgar í maí og júní! Svo má púsla þarna inn liðveislu, sem
er ófaglærð og er ekki ætlað stórt hlutverk í heimilisaðstoðinni.
Og þess vegna gerist það að fatlaðir félagar mínir verða að gefast upp
og flytja að heiman. Hvert þá, jú til skamms tíma fóru þeir á elliheimili,
nú er raunar orðin spurning um vistunarmat fyrir okkur þetta yngra
fólk, hvort leiðin þangað er opin ef þú ert 40 eða 50 til 60 ára. Þessi mál-
efni eru til skoðunar í flestum bæjar- og sveitarfélögum og við hjá Vinstri
grænum í Kópavogi ætlum okkur að beita okkur fyrir því að aldraðir og
fatlaðir geti lifað með reisn, og búið á heimili sínu sem lengst.
Til þess þarf að marka heildstæða stefnu um þjónustuna og hafa not-
endur með í ráðum. Kjör þeirra sem vinna umönnunarstörf þarf að bæta
og gera störfin eftirsóknarverð. Í tveim efstu sætum á lista okkar eru
þau Ólafur Þór Gunnarsson öldrunarlæknir og Guðbjörg Sveinsdóttir
geðhjúkrunarfræðingur. Þekking þeirra og reynsla er boðin til að vinna
átak í þessum málefnum. Og átaksins er þörf, kæri lesandi og kjósandi.
Við viljum ekki búa lengur við það óöryggi sem ríkir í málaflokknum í
dag. Aldraðir og fatlaðir kalla eftir bættri þjónustu, við viljum öll eiga
þess kost að taka þátt í samfélaginu, eftir áhuga og þörfum.
Vinstri grænir leggja áherslu á hreinar línur. Við viljum nýja sýn á
mótun samfélagsins með orðunum „fyrir okkur öll, á ábyrgð okkar allra“.
Að púsla saman
sjálfstæðri búsetu
Eftir Hafdísi Hannesdóttur
Höfundur er félagsráðgjafi og skipar 13. sæti á V-lista Vinstri grænna í Kópavogi.
MEGINHUGSUN með öllu MBA-
námi er sú sama, að undirbúa ein-
staklinga fyrir stjórnunarstörf. Út-
færsla á MBA-námi er samt mismun-
andi hvað varðar áherslur,
kennsluhætti og margt fleira. Tveir
meginflokkar MBA-náms eru annars
vegar dagskóli fyrir ungt fólk og hins
vegar svokallað „Executive MBA“
sem er fyrir fólk með
starfsreynslu og kennt
þannig að unnt er að
stunda námið með
vinnu. MBA-námið í Há-
skóla Íslands er af síðari
tegundinni.
Skipulag MBA-
námsins við Háskóla Ís-
lands hefur þjónað nem-
endum afar vel frá því
það var hannað árið
2000. Tekið var mið af
MBA-námi í góðum er-
lendum skólum og allt
miðað við að námið væri
traust undirstaða fyrir metnaðarfulla
einstaklinga sem vildu stórefla færni
sína sem stjórnendur. Reynslan hefur
sýnt að nemendur bæta verulega við
færni sína, efla frumkvæði sitt og
margir hafa valist til æðstu starfa í fyr-
irtækjum og stofnunum. Reyndar er
tilgangur þeirra sem fara í MBA-nám
nokkuð misjafn og þó stór hluti hóps-
ins stefni á aukinn starfsframa eru
sumir í náminu af öðrum ástæðum.
Kannski er það eina sameiginlega með
öllum nemendum í MBA-námi við Há-
skóla Íslands að þeim finnst mjög
gaman í náminu, þó það sé ansi
strembið á köflum.
Flestir Íslendingar sem fara í MBA-
nám stefna á starfsframa í íslenskum
fyrirtækjum og námið í Háskóla Ís-
lands tekur mið af því á margan hátt,
meðal annars þannig:
 Íslensk fyrirtæki eru í auknum
mæli alþjóðleg og námið veitir góðan
undirbúning fyrir störf í alþjóðlegum
fyrirtækjum. Fjölmargir núverandi og
fyrrverandi MBA-nemendur sem
gegna ábyrgðarstörfum hjá Össuri,
Marel, Actavis, Alcoa-Fjarðaáli og
fjármálafyrirtækjum, svo dæmi séu
nefnd, geta staðfest það.
 Nemendur í MBA-námi þurfa að
ná tökum á tungumáli
markaðsfræðinnar, fjár-
mála, stjórnunar og ann-
arra viðfangsefna stjórn-
enda, bæði á íslensku og
ensku, en eins og gefur
að skilja er megnið af
námsefninu á ensku.
 Í MBA-námi við
Háskóla Íslands kynnast
nemendur íslenskum
fyrirtækjum og stofn-
unum á ýmsan hátt,
meðal annars með fjöl-
mörgum raunverk-
efnum og fyrirtækja-
heimsóknum. Ætlast er til þess af
kennurum að þeir geti tengt náms-
efnið bæði við íslensk og erlend fyr-
irtæki, en reynsla þeirra kennara sem
kenna í náminu er mjög fjölþætt, bæði
á Íslandi og erlendis.
MBA-nám við Háskóla Íslands
hentar metnaðarfullum einstaklingum
sem gera miklar kröfur til sín og ann-
arra. MBA-nám skilar ekki verulega
góðum árangri nema nemendur leggi
mikið af mörkum og því þarf að gera
miklar kröfur til nemenda. Kröfur til
kennara eru líka miklar, meðal annars
að þeir geri það sem þarf til að tími
nemenda nýtist vel og að nemendur
eigi auðvelt með að ná tali af þeim
meðan á námskeiðum stendur. Meðal
annars af þeirri ástæðu eru aðalkenn-
arar námskeiða kennarar í viðskipta-
og hagfræðideild þó af og til komi er-
lendir gestakennarar.
Rauntengt og fræðilegt í senn
MBA-námið í Háskóla Íslands er
fræðilegra nám en gengur og gerist í
MBA-námi, en svo merkilegt, sem það
kann að þykja, einnig rauntengdara en
flest MBA-nám. Rökin fyrir þessu eru
einföld, í hinni grjóthörðu samkeppni
er nauðsynlegt að þekkja fræðin og
kunna að beita þeim til að sigra í sam-
keppninni. Gerðar eru þær kröfur til
kennara að þeir taki ekki tíma í fræði
nema ljóst sé hvernig þau fræði geta
gagnast stjórnendum í störfum sínum.
Nokkur íslensk fyrirtæki eru meðal
fimm öflugustu fyrirtækja heims á
sínu sviði. Einn af lyklunum að vel
heppnaðri útrás íslensku fyrirtækj-
anna eru framúrskarandi stjórnendur
sem leggja sig alla fram í störfum sín-
um. MBA-námið í Háskóla Íslands er
og vill vera íslenskt MBA-nám sem
gengur í takt við framúrskarandi ís-
lensk fyrirtæki og íslenskt atvinnulíf
og þjóðlíf. Meginmarkmiðið er að ein-
staklingar með MBA-próf frá Háskóla
Íslands séu einstaklega vel búnir undir
að takast á við þær kröfur og skyldur
sem fylgja ábyrgðarstarfi í fram-
úrskarandi fyrirtæki. Reynslan sem
komin er á námið staðfestir að þetta
hefur gengið eftir.
MBA-nám fyrir kröfuharða
Snjólfur Ólafsson fjallar um
MBA-nám við Háskóla Íslands ’Skipulag MBA-námsinsvið Háskóla Íslands hefur
þjónað nemendum afar
vel frá því það var hannað
árið 2000.‘
Snjólfur Ólafsson
Höfundur er formaður stjórnar
MBA-náms við Háskóla Íslands.
NÁM við lagadeild Háskólans í
Reykjavík hefur nú verið í boði í
fjögur ár og því líður óðum að því að
fyrstu lögfræðingar skólans fari út í
atvinnulífið. Á þessum fjórum árum
hefur ætíð verið lögð mikil áhersla á
að hefðbundnum kjarnagreinum lög-
fræðinnar sé sinnt, til að grunnur
nemenda sé traustur, en þess utan
hefur frá upphafi verið
lögð mikil áhersla á það
sem kalla mætti nýjar
kjarnagreinar lögfræð-
innar, og má þar til að
mynda nefna: fé-
lagarétt, skattarétt,
samkeppnisrétt, fjár-
málarétt, hugverkarétt
og Evrópurétt. Í takti
við aukin viðskipti Ís-
lendinga erlendis hefur
verið lögð sérstök
áhersla á að kenna og
þjálfa nemendur í við-
fangsefnum sem snúa
að alþjóðaviðskiptum.
Tengsl fræðanna
við veruleikann
Við lagadeildina hefur alla tíð ver-
ið lögð áhersla á að tengja hina
fræðilegu hlið lögfræðinnar, sem
lesa má um í bókum og kenna í fyr-
irlestrum, við raunhæf viðfangsefni
sem ekki lærast nema í náinni snert-
ingu við veruleikann. Fyrsta ári
laganáms lýkur með 3ja vikna nám-
skeiði þar sem nemendur stofna fyr-
irtæki í samvinnu við nemendur við-
skiptadeildar HR, og gefst
nemendum þá gott tækifæri til að
nýta sér það sem lærst hefur yfir
veturinn á hagnýtan hátt. Einn hag-
nýtasti og jafnframt, að mati flestra
nemenda, skemmtilegasti hlutinn í
fyrri hluta laganámsins eru nám-
skeið sem 2. árs nemendur lagadeild-
ar eru að fara í gegnum á þessum
björtu vordögum sem nú líða hjá. Á
þessum 3ja vikna námskeiðum er
nemendum leiðbeint um samn-
ingatækni, gerð viðskiptasamninga
og gerð stefnu og greinargerðar í
dómsmáli vegna ágreiningsefna sem
upp kunna að koma. Nemendur
njóta leiðsagnar þaulvanra sérfræð-
inga um hagnýt atriði við málflutn-
ing í réttarsal og ennfremur fara
þeir með nemendum yfir samningu
dóms. Að vissu leyti má segja að
þetta sé að einhverju leyti upprifjun,
þar sem nemendur hafa áður farið í
gegnum námskeið í einkamálarétt-
arfari, en fá á þessu námskeiði þjálf-
un í að beita reglunum í
veruleikanum. Og
veruleikinn kemur fyr-
ir alvöru til sögunnar í
lokaviku námskeiðsins.
Þá er nemendum skipt
upp í lögmenn stefn-
enda og stefndu og
gegna þeir síðan hlut-
verki dómara í hópum
hvers annars. Hóparnir
undirbúa af kostgæfni
varnar- og sókn-
arræður og ljúka nám-
skeiðinu með „alvöru“
málflutningi fyrir dómi.
Þar fer málflutningur fram undir
vökulli leiðsögn kennara sem allan
tímann fylgjast grannt með und-
irbúningi nemenda og málflutningi
og koma með gagnlegar at-
hugasemdir þegar þurfa þykir.
Þannig eru nemendur allan tímann
að læra og fá upplýsingar um hvað er
gott og hvað megi betur fara í vinnu-
brögðum þeirra og framsetningu. Á
þessum námskeiðum kynnast nem-
endur nokkru sem þeir ekki kynnast
á öðrum námskeiðum í fyrri hluta
lögfræðinámsins; þeir upplifa lög-
fræðina á lifandi hátt nærri veru-
leikanum sjálfum (í skikkjum og í
dómsal). Þetta námskeið skerpir því
og dýpkar í raun hina bóklegu og
fræðilegu hlið námsins; nemendur
eru strax komnir í dómsal og upplifa
þá stemningu sem fylgir því að flytja
mál. Þarna reynir því þegar á hvað
nemendur hafa lært í hinum ýmsu
greinum lögfræðinnar, eins og t.a.m.
félagarétti, kröfurétti, samningum
og réttarfari.
Verkefnin sem nemendur fást við
eru öll úr veruleika og lögfræði 21.
aldarinnar. Sem dæmi má nefna að
þeir fást í ár við mál þar sem danskt
fyrirtæki kaupir meirihluta í ís-
lenskri sjónvarpsstöð. Ágreiningur
rís síðar um verðmæti félagsins, m.a.
vegna verðlausra afruglara, rangs
mats á markaðsvirði félagsins og
rangra upplýsinga um áhorf á stöð-
ina. Síðast en ekki síst þurfa nem-
endur að hafa í huga að fjölmiðla-
frumvarp sem liggur fyrir Alþingi
getur dregið úr verðmæti fyrirtæk-
isins og möguleikum dönsku fjár-
festanna á að hagnast á fjárfesting-
unni. Eins og glöggt má sjá eru
viðfangsefni þessa verkefnis í bein-
um tengslum við íslenskan veruleika,
sem gerir lögfræðina miklum mun
meira spennandi en ella. Dæmi um
annað verkefni sem nemendur hafa
fengist við, er ólöglegt niðurhal tón-
listar, sem hefur áhrif á sölu og þar
með afkomu tónlistarmanna; ágrein-
ingsefni sem er verulega til umræðu
í hinum nýja veruleika 21. aldar.
Þetta námskeið endurspeglar í
raun að hve miklu leyti er lögð
áhersla á hagnýta þjálfun nemenda í
laganámi Háskólans í Reykjavík og
tengja viðfangsefni við innlend og er-
lend viðskipti, enda hefur stefna
deildarinnar frá upphafi verið að
bjóða upp á metnaðarfullt og nú-
tímalegt laganám sem miðar að því
að útskrifaðir nemendur verði fram-
úrskarandi lögfræðingar sem skipi
sér í fremstu röð á sínu sviði.
Hagnýtt laganám á 21. öld
Jóhannes Sigurðsson
fjallar um laganám við HR ’Eins og glöggt má sjáeru viðfangsefni þessa
verkefnis í beinum
tengslum við íslenskan
veruleika, sem gerir lög-
fræðina miklum mun
meira spennandi en ella.‘
Jóhannes Sigurðsson
Höfundur er prófessor og forstöðu-
maður Fjármálaréttarstofnunar við
lagadeild HR