Morgunblaðið - 20.02.2007, Blaðsíða 12

12 ÞRIÐJUDAGUR 20. FEBRÚAR 2007 MORGUNBLAÐIÐ
AÐALMEÐFERÐ Í BAUGSMÁLINU
Eftir Andra Karl
andri@mbl.is
Aðferðir lögreglu við öflun gagna íBaugsmálinu voru harðlega gagn-rýndar af ákærða Tryggva Jóns-syni, fyrrum aðstoðarforstjóra
Baugs, við skýrslutöku í héraðsdómi Reykja-
víkur í gærdag og sagði hann ljóst að ákæru-
valdið hefði ekki sinnt um að afla jafnt gagna
sem leiddu til sýknu og sektar. Á öðrum degi
skýrslutöku yfir Tryggva var sviðið Sigurðar
Tómasar Magnússonar, setts saksóknara,
sem spurði Tryggva út í ákæruliði 10–15 og
17 frá klukkan níu um morgun til fjögur síð-
degis. Honum tókst þó ekki að ljúka lið fimm-
tán og mun hefja þinghald á spurningum
vegna hans í dag, og er gert ráð fyrir að
skýrslutöku yfir Tryggva verði lokið fyrir há-
degi á morgun.
Sigurður Tómas hóf að spyrja út í ákærulið
tíu, þar sem Jóni Ásgeiri Jóhannessyni, for-
stjóra Baugs, er gefið að sök meiri háttar
bókhaldsbrot vegna Baugs.net ehf. og að hafa
sent rangar tilkynningar til Verðbréfaþings,
með það að leiðarljósi að fegra afkomu Baugs.
Spurningar saksóknara voru almenns eðlis
framan af og sneru að stofnun Baugs.net sem
Tryggvi tók þátt í á fyrri hluta ársins 2000.
Spurður um tilgang fyrirtækisins sagði
Tryggvi Baug lengi hafa verið að skoða net-
viðskipti og hvernig hægt væri að selja vörur
og þjónustu um Netið. Því varð úr að stofna
Baug.net. Tryggvi sagði það kunna að vera að
hann og Jón Ásgeir hefðu setið í stjórn fé-
lagsins í upphafi en síðar hefði Jón Scheving
Thorsteinsson tekið við stjórnartaumunum og
yrði hann því að svara nánar fyrir fyrirtækið.
Saksóknari spurði næst út í sölu hlutafjár
Baugs í Baugi.net til Fjárfars fyrir fimmtíu
milljónir króna í júní árið 2000. Tryggvi bar
annaðhvort við minnisleysi eða vísaði spurn-
ingum til Jóns Schevings. Þegar Sigurður
Tómas tók svo til við að spyrja út í bakfærslu
vegna viðskiptanna, og bað Tryggva að skýra
fyrir sér skjöl vegna hennar, mótmælti Jakob
R. Möller, verjandi Tryggva, og sagði það
liggja fyrir að skjólstæðingur sinn væri vitni
– ekki sérfræðivitni og hefði ekki látið í ljós
neina sérfræðiþekkingu á efninu. Arngrímur
Ísberg gaf lítið fyrir athugasemdir verjand-
ans og þótti spurningarnar eðlilegar í ljósi
stöðu ákærða á umræddum tíma.
Sigurður lét það þó eiga sig að biðja um
frekari skýringar, enda gekk erfiðlega að fá
þær, og sneri sér fljótlega að næsta ákærulið.
Aðeins misskilningur hjá fjármálastjóra
Í ákærulið ellefu er Tryggvi ákærður
ásamt Jóni Ásgeiri fyrir meiri háttar bók-
haldsbrot með því að hafa látið rangfæra bók-
hald Baugs og búa til gögn sem ekki áttu sér
stoð í viðskiptum við aðra aðila í apríl 2000.
Er þar átt við færslu í bókhaldi Baugs með
þeirri skýringu að um sé að ræða tekjur
vegna ábyrgðar á hlutabréfum í UVS (Urður,
Verðandi, Skuld). Tryggvi neitaði sök og
sagði að fjárhæðin í færslunni hefði átt rétt á
sér, þó skýringin hefði ekki verið rétt, og bar
við að eitthvað hefði misfarist í samskiptum
sínum við Lindu Jóhannsdóttur, þáverandi
fjármálastjóra Baugs.
Krafinn um skýringar af Arngrími Ísberg
dómsformanni svaraði Tryggvi því til að á
þessum tíma hefði Baugur verið mikið á er-
lendum vettvangi og því hefðu ferðalög hjá
yfirstjórninni verið tíð. Hefði þá oft verið
hratt farið yfir sögu þegar heim var komið og
hugsanlega hefði það orðið til að misskilning-
urinn skapaðist. Bókfæra átti verðbætur og
Tryggvi uppgötvaði ekki mistökin fyrr en síð-
ar.
Tryggvi spurði þá hvort ekki mætti finna í
gögnunum skýringu á færslunni, senda frá
Baugi, og las saksóknari hana upp. Verjandi
Tryggva, sem hefur þótt afskaplega rólegur á
meðan skýrslutöku stendur, vakti þá athygli
dómsformanns á að saksóknari væri búinn að
halda frá gagni sem geymir skýringar á
færslunni. Þrátt fyrir það hefði hann þráspurt
skjólstæðing sinn út í sama efni og reynt að
villa um fyrir honum. Sagði Jakob ekki vana-
legt að sjá slíka yfirheyrsluaðferð í dómsal og
minnti hún hann á yfirheyrslu lögreglu – það
væri vissulega varasamt.
Sigurður Tómas skýrði þá út að hann væri
að fara yfir skjölin í tímaröð til að sýna fram
á hvernig skýringar hefðu breyst og að loka-
skýring kæmi fram fyrir dómi. Benti Jakob
þá á að skýringar Tryggva hefðu alltaf verið
þær sömu, hvort sem var fyrir lögreglu eða
dómi, auk þess sem sama skýring hefði borist
frá Baugi. Dómsformaður brást þannig við að
það væri gamalt efni og nýtt, að spyrja ætti
út í ákæruna og ákæruefnið.
Sérstakt hugtak hjá okkur
Tryggvi neitaði sök í tólfta ákærulið líkt og
vænta mátti en þar er ákæruefnið, eins og
raunar í öllum liðum gærdagsins, meint bók-
haldsbrot. Jón Ásgeir er einnig ákærður og
er þeim gefið að sök að hafa fært til eignar á
viðskiptamannareikning Kaupþings, í bók-
haldi Baugs, og til tekna hjá Baugi rúmar
þrettán milljónir króna með tilhæfulausri
færslu.
Tryggvi hafnaði því að færslan væri til-
hæfulaus, sagði hana réttmæta og eiga rétt á
sér. Um væri að ræða endurgreiðslu á þókn-
un frá Kaupþingi til Baugs vegna sölu á
hlutabréfum í Baugi. Saksóknari spurði þá
hvort fleiri hefðu haft vitneskju um þessa
kröfu en þeir Jón Ásgeir og sagði Tryggvi þá
hafa haft sérstakt hugtak yfir kröfuna, köll-
uðu hana „köttinn“ vegna þess að þeir vildu
fá „kött“ þar sem þeir seldu hlutabréfin –
ekki Kaupþing. „Ef þú spyrð einhvern úr
starfsliði Baugs um köttinn þá ættu þeir að
vita um hvað verið er að ræða,“ sagði Tryggvi
og bætti við að samningur hefði verið milli
Baugs og Kaupþings vegna þessa og að áður
hefði Íslandsbanki greitt fyrir sambærilega
sölu hlutabréfa með því að gefa eftir af þókn-
un, sem lýsti sér í að Baugur greiddi bank-
anum lægri þóknun.
Sigurður Tómas tók fram að engin gögn
hefðu fundist framburði Tryggva til stuðn-
ings. Spurði hann þá saksóknara hversu vel
leitað hefði verið að þeim gögnum, auk þess
að gagnrýna harðlega aðferðir lögreglunnar
og vinnubrögðin í heild.
Kaupréttarliðurinn svokallaði, eða ákæru-
liður sautján, var tekinn fyrir næstur. Í þeim
lið eru Tryggvi og Jón Ásgeir ákærðir fyrir
að láta líta svo út, að Baugur hafi selt hlutafé
í félaginu til Kaupþings í Lúxemborg en hald-
ið yfirráðum yfir fénu. Tryggvi skýrði svo frá
að þegar Baugur var stofnaður hefði verið
gert samkomulag við æðstu menn um valrétt
á hlutabréfum, og það hefði ávallt legið fyrir.
Sigurður Tómas spurði mikið út í hvers
vegna endurskoðendur og aðrir hefðu ekki
haft vitneskju um þessi ákvæði og sagði
Tryggvi að ef þeir hefðu beðið um upplýs-
ingar þá hefðu þær verið á reiðum höndum,
alveg ljóst hefði verið að þessir samningar
lágu fyrir.
Skipti ekki máli hvaða leið var farin
Fjórtándi ákæruliður varðar hlutabréfa-
kaup í breska smásölufyrirtækinu Arcadia
fyrir 332 milljónir króna í lok desember 2000
og er því haldið fram í ákæru að sala hluta-
bréfanna hafi ekki átt sér stað, og hafi salan
verið til þess að fegra afkomu Baugs í árs-
reikningi. Bréfin enduðu síðar sem stofnfram-
lag í A-Holding.
Tryggvi skýrði út, m.a. með því að teikna
upp einföld bókfærsludæmi fyrir dóminn, að
það hefði ekki skipt máli fyrir ársreikninginn
hvaða leið var farin – niðurstaðan hefði alltaf
verið sú sama á ársreikningnum.
Sigurður Tómas bar þá undir ákærða mikið
af gögnum, tölvubréfum og samningum en
Tryggvi mundi eftir þeim fæstum.
Að lokum var farið yfir það sem Jón Ásgeir
kallaði í síðustu viku „frægasta reikning Ís-
landssögunnar“ en ákæruefni fimmtánda liðar
ákærunnar er reikningur frá Jóni Gerald, í
nafni Nordica, til Baugs upp á 62 milljónir
króna. Tryggvi sagðist hafa kallað eftir reikn-
ingnum en hann væri vegna samnings sem
gerður var á milli Jóns Ásgeirs og Jóns Ger-
alds. Samningurinn, að sögn Tryggva, sneri
að því að ef Aðföng pöntuðu vörur frá Nor-
dica og gámurinn var ekki fullur, myndi Jón
Gerald fylla gáminn til að ná lægsta flutnings-
verði. Þá væri verið að ræða vörur eins og
klósettpappír eða kattasand, hvað sem hefði
getað komið Baugi vel. Tryggvi sagðist þó
ekki hafa séð um samningsgerð sem hefði al-
farið verið í höndum Jóns Ásgeirs, og engan
hefði hann séð samninginn en vissi að hann
hefði verið til margra ára. Tryggvi neitaði
einnig að hann eða Jón Ásgeir hefðu komið að
gerð texta reikningsins.
„Kölluðum þetta köttinn“
Í HNOTSKURN
Dagur 6
»Sigurður Tómas Magnússon var ímiklum ham í gær og komst yfir sex
ákæruliði og byrjaði á þeim sjöunda.
»Árangurinn má þó jafnvel frekarrekja til svara Tryggva Jónssonar
sem flest voru í styttri kantinum og oft
bar hann við minnisleysi, til að mynda
við allflestum skjölum sem borin voru
undir hann.
»Tryggvi neitaði sök í þeim liðumsem hann var ákærður fyrir og bar
við að eðlilegar skýringar væri að finna
ellegar mistök annarra.
»Þá gagnrýndi hann vinnubrögð lög-reglu sem hann sagði ekki hafa unn-
ið nægilega vel í að finna til gögn sem
sönnuðu jafnt sakleysi sem sekt, það
væri greinilegt á gögnum málsins.
»Tryggvi fékk leyfi til að teikna T-reikninga fyrir dómara máli sínu til
stuðnings við litla hrifningu saksóknara,
sem fremur hefði viljað nýta tímann til
að komast lengra áfram með spurningar
sínar.
Öruggir Jakob R. Möller hrl. og skjólstæðingur hans Tryggvi Jónsson,
fyrrum aðstoðarforstjóri Baugs, voru snöggir til svara í héraðsdómi.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Við sviðið Sigurður Tómas Magnússon, settur saksóknari, átti gólfið
einn í gær og spurði Tryggva Jónsson spjörunum úr fram eftir degi.
GESTUR Jónsson, verjandi Jóns Ásgeirs
Jóhannessonar, sagði við þinghaldið í gær
að skjólstæðingur sinn væri reiðubúinn að
millilenda hér á landi næstkomandi
fimmtudag ef hægt væri að tryggja að
skýrslutaka yfir honum myndi ekki taka
lengri tíma en eina og hálfa klukkustund.
Eftir stuttar viðræður í dómssal sættust
málsaðilar á það fyrirkomulag og mun
Sigurður Tómas Magnússon, settur sak-
sóknari, fá að halda skýrslutöku af hon-
um áfram kl. 13.30 á fimmtudag. Morg-
unninn verður hins vegar nýttur í
skýrslutöku af Jóni Gerald, í þeim ákæru-
lið þar sem hann er ákærður.
Jón Ásgeir, sem verður á leið sinni frá
Bretlandi til Bandaríkjanna, mun lenda í
hádeginu og stefnir á að halda af stað á
ný síðdegis. Gestur benti jafnframt á að
annars væri næst von á skjólstæðingi
hans til landsins 3. mars nk. Skýrslutöku
mun þó ekki ljúka því enn verður eftir að
yfirheyra Jón Ásgeir sem vitni í ákærulið
19 þar sem Tryggvi Jónsson er einn
ákærður.
Jón Ásgeir mæt-
ir á fimmtudag
Minnisleysi og meint bókhaldsbrot voru einkennandi fyrir skýrslutöku á sjötta degi Baugsmálsins