Morgunblaðið - 02.03.2007, Side 1

Morgunblaðið - 02.03.2007, Side 1
FETAÐ Í FÓTSPOR FORELDRARNIR LÖGFRÆÐINGAR OG ALLIR FJÓRIR SYNIRNIR Á SÖMU LEIÐ >> 28 MORRICONE TÓK HRÆRÐUR VIÐ ÓSKAR LOKSINS MENNING >> 53 STOFNAÐ 1913 60. TBL. 95. ÁRG. FÖSTUDAGUR 2. MARS 2007 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS mbl.is Samtök sprota- fyrirtækja Samtök íslenskra líftæknifyrirtækja Samtök upplýsinga- tæknifyrirtækja Ráðstefna föstudaginn 9. mars: Upplýsingar, dagskrá og skráning á www.si.is Samskipti fjárfesta og frumkvöðla Framtíðin er í okkar höndum FRÉTTASKÝRING Eftir Ómar Friðriksson omfr@mbl.is ÞAÐ verður að teljast afar ólíklegt að þeir sem búa við skert lífsgæði eða bíða heilsutjón vegna svifryksmengunar eigi þess kost að draga einhvern til ábyrgðar eða krefjast bóta vegna skaðseminnar. Þetta er mat lögfræðinga sem rætt var við. Í Morgunblaðinu í gær greindi Gylfi Bald- ursson heyrnarfræðingur frá áhrifum svif- ryksmengunar á líðan sína en Gylfi hefur lifað við skerta lungnastarfsemi. Gylfi velti upp spurningum um það hvort fólk ætti ein- hvern lagalegan rétt til að eitthvað væri gert í þessum málum. „Það er mjög hæpið,“ segir Viðar Már Matthíasson prófessor við lagadeild Há- skóla Íslands, spurður hvort skaðabóta- ábyrgð gæti myndast gagnvart einstakling- um, sem verða fyrir heilsutjóni vegna svifryks. Þetta álitaefni snerist um almenn- ar ráðstafanir stjórnvalda, þ.e. borgarinnar í þessu tilviki. „Til þess að um skaðabóta- skyldu geti yfirleitt verið að ræða þarf að sýna fram á að tjónið hafi orðið vegna gá- leysis eða ásetnings,“ segir hann. Í viðtali við Morgunblaðið fyrir skömmu var Þór- arinn Gíslason, yfirlæknir og prófessor, spurður hversu margir einstaklingar sem þjást af öndunarfærasjúkdómum yrðu fyrir óþægindum vegna mengunar frá bílaum- ferð og kom fram að óhætt væri að fullyrða, í ljósi fjölda lungnateppu- og astmasjúk- linga, að um hundruð manna gæti verið að ræða. Verður að hafa sýnt af sér sök Ragnar H. Hall hæstaréttarlögmaður tekur í sama streng og Viðar Már og telur býsna langsótt að skaðabótaábyrgð geti myndast vegna svifryksins. „Meginfor- senda allrar skaðabótaábyrgðar er sú, að sá, sem talinn er bótaskyldur verði að hafa sýnt af sér sök með einhverjum hætti. Ég veit ekki almennilega að hverjum ætti að beina slíkri [kröfu] eða hver hefur orðið sek- ur um sök í því tilliti,“ segir Ragnar. Ekki eru þekkt dæmi um að einstaklingar hafi sett fram kröfur um skaðabætur af hálfu borgarinnar vegna svifryks, skv. upplýsing- um sem fengust hjá Ellý K. Guðmundsdótt- ur, sviðsstýru umhverfissviðs. Ellý bendir á að borgin standi þessa dagana að úðun magnesíumklóríðs á helstu umferðargötur og íbúarnir séu stöðugt hvattir til að hætta að nota nagladekk. „Við þurfum að fá borg- arana til að vinna með okkur,“ segir hún. Skylt að bæta tjón af svifryki? Sýna þyrfti fram á gáleysi eða ásetning Viðar Már Matthíasson Ellý Katrín Viðarsdóttir Ragnar H. Hall Eftir Silju Björk Huldudóttur silja@mbl.is NETFÍKN er sífellt að verða algengara vanda- mál í nútímasamfélaginu og greinist hún meðal allra aldurshópa af báðum kynjum, þó að flestir séu 30 ára og yngri. Tölur benda til þess að 12,5% þeirra sem nota Netið eigi á hættu að ánetjast. Að mati Eyjólfs Arnar Jónssonar, sálfræðings, er nauðsynlegt að bjóða upp á meðferðarúrræði í formi afvötnunarstöðva fyrir netfíkla til þess að bregðast við vandanum í tíma. Auk þess leggur hann áherslu á að kenna þurfi börnum frá unga aldri og unglingum eðlilegar umgengnisreglur í sambandi við Netið. Aðspurður segir Eyjólfur að þótt karlkyns netfíklar noti Netið fyrst og fremst til þess að skoða klám og ofbeldisefni, þá gleymi konur sér yfir spjallvefjum og síðum á borð við Barnaland- ið. Segir hann ástandið jafnvel geta orðið svo slæmt að þær séu svo uppteknar af börnum ann- arra á Netinu, að þær gleymi að sækja eigin börn á leikskóla. Bendir hann á að Netið veiti fólki þannig útrás fyrir tilfinningar sem það myndi annars fá í raunverulegum samskiptum við ann- að fólk. Segir hann dæmi um, að netfíkn hafi leitt til hjónaskilnaða. Að sögn Eyjólfs sér hann sífellt fleiri dæmi netfíknar hjá fullorðnu fólki og segist tengja það við hlutverkatölvuleiki í beinni á Net- inu. Snýst um áhrif á daglegt líf Spurður hvar mörk eðlilegrar netnotkunar séu segir Eyjólfur erlenda staðla miða við 38 klst. netnotkun á viku hverri í frítíma fólks. Sjálfur segist hann ekki kjósa að miða við klukkustunda- fjölda, því áhrif netfíknar geti komið fram við mun minni notkun. „Í raun snýst þetta um það hvort netnotkunin er farin að trufla daglegt líf einstaklingsins og hvort viðkomandi hefur misst stjórn á notkun sinni.“ Skilja vegna netfíknar  Netfíknin sífellt alvarlegra vandamál  Mörg dæmi um að fullorðið fólk ánetjist  Sálfræðingur segir þörf á meðferðarúrræði á borð við afvötnun Í HNOTSKURN »Gera má ráð fyrir að 12,5% netnot-enda geti greinst með netfíkn. »Samkvæmt erlendum stöðlum telsteinstaklingur eiga við netfíkn að stríða eyði hann meira en 38 klst. á viku utan frítíma í netnotkun. LÆKKUN virðisaukaskatts á matvælum og fleiri vörum gekk í meginatriðum vel fyrir sig í gær, að mati Jóhannesar Gunnarssonar, formanns Neytendasamtakanna, þótt komið hafi upp hnökrar og mál sem skoðuð verði betur, t.a.m. hvað varðar sölu á tilbúnum mat. Jóhannes segist sannfærður um að virðisaukaskattslækkunin skili sér og vísar í þeim efnum til þess að neytendur og talsmenn þeirra séu á varðbergi og fylgist náið með því að hún nái fram að ganga. „Ég held að með samstilltu átaki skili þetta sér á réttan stað, þ.e.a.s. til neytenda.“ Henný Hinz, verkefnisstjóri verðlags- og neytenda- mála hjá ASÍ, telur of snemmt að segja til um það hvernig gengið hafi, þar sem svo skammt sé um liðið. Mikill hasar hafi verið í versl- unum og dagurinn farið í að breyta verði og laga kassakerfi og slíkt. „Ég held að við metum það ekki eftir daginn í dag [gær] hvort lækk- unin hefur skilað sér eða ekki. Við þurfum að gefa því svolítið lengri tíma. Fyrstu góðu vísbendingarnar sem við fáum verða væntanlega þegar Hagstofan kemur með vísitölu eftir viku.“ | 4 Morgunblaðið/Kristinn Neytendur eru á varðbergi

x

Morgunblaðið

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.